Κυρίαρχη
είναι η μετατόπιση ισχύος, πλούτου και επιρροής
από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα. Τις
προηγούμενες τρεις δεκαετίες σε ολόκληρο τον
κόσμο και ιδιαιτέρως για την Ελλάδα κατά τη
διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας ο ρόλος των
ιδιωτικών επιχειρήσεων διευρύνθηκε, οι ίδιες
υπεραναπτύχθηκαν, τα οικονομικά τους μεγέθη
έλαβαν μοναδικές διαστάσεις, η απασχόλησή τους
πολλαπλασιάστηκε και οι δυνατότητές τους επίσης.
Ειδικώς
οι διεθνοποιημένοι επιχειρηματικοί όμιλοι έχουν
κατακτήσει αξίες που ούτε οι δημιουργοί ιδρυτές
τους μπορούσαν να φανταστούν. Οι αποτιμήσεις
αρκετών εξ αυτών από τις διεθνείς αγορές φτάνουν
τα τρισεκατομμύρια δολάρια και σε πολλές
περιπτώσεις τα μεγέθη τους ξεπερνούν
το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μικρών ή ακόμη και
μικρομεσαίων χωρών. Και αναπόφευκτα η
διαπραγματευτική τους ικανότητα και η ισχύς
τους απέναντι στις ανά τον κόσμο κυβερνήσεις και
στα πάμπολλα σχήματα πολιτικής εκπροσώπησης
έχουν ενισχυθεί.
Επιπλέον, λόγω της μεγέθυνσης, της επαύξησης του
ρόλου τους σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό
ακόμη επίπεδο, αλλά και λόγω των υψηλών αμοιβών
που προσφέρουν, προσελκύουν στις τάξεις τους
καλύτερα εκπαιδευμένους νέους, ανώτερα στελέχη
με γνώσεις, εμπειρίες και δυνατότητες παραγωγής
σύνθετων και πολύπλοκων έργων, αφαιρώντας
ξεχωριστά πρόσωπα και δυνάμεις από τις δημόσιες
πολιτικές και τη διακυβέρνηση των χωρών.
Μια
περιήγηση στις μεγάλες διεθνοποιημένες ελληνικές
επιχειρήσεις αρκεί. Ισχυροί όμιλοι όπως του
Μυτιληναίου, της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, της Βιοχάλκο, του
Τιτάνα, της Μότορ Οϊλ, των τραπεζών, της
ποντοπόρου ναυτιλίας, των φαρμάκων, των νέων
τεχνολογιών, των μεγάλων συμβουλευτικών σχημάτων
και πολλών άλλων ακόμη συγκεντρώνουν στις τάξεις
τους ό,τι καλύτερο κυκλοφορεί εκεί έξω.
Η
έλλειψη καλά εκπαιδευμένου στελεχιακού δυναμικού
δεν αφορά μόνο τα κόμματα και τις πολιτικές
δυνάμεις. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας, τα δημόσια
νοσοκομεία μας, για παράδειγμα, δεν μπορούν να
προσελκύσουν εξειδικευμένους γιατρούς και
νοσηλευτές γιατί απλούστατα προτιμούν τις
πολλαπλάσιες αμοιβές που προσφέρουν οι ταχέως
αναπτυσσόμενες και τεχνολογικά εξελισσόμενες
ιδιωτικές μονάδες υγείας.
Αποτέλεσμα αυτής της νέας συνθήκης είναι να
υποχωρούν συνολικά τα δημόσια συστήματα. Αν
επιχειρήσει κανείς να αξιολογήσει το επίπεδο των
στελεχών στον ευρύτερο δημόσιο χώρο, από το
Υπουργικό Συμβούλιο και τα κόμματα μέχρι τη
δημόσια διοίκηση και τη στελέχωση κρίσιμων
τμημάτων του κράτους, θα διαπιστώσει του λόγου
το αληθές.
Το έλλειμμα στελεχών στα κόμματα «φωνάζει» από
μακριά. Λείπουν πρόσωπα ικανά να σχεδιάσουν και
να διεκπεραιώσουν με επάρκεια και αξιοπιστία
πολιτικές και κρίσιμα για την κοινωνία και τη
χώρα έργα. Με συνέπεια την υποχώρηση και τη
γρήγορη αμφισβήτηση των πάντων.
Στις ΗΠΑ
το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με τη μέθοδο της
λεγόμενης «περιστρεφόμενης πόρτας». Στελέχη
προερχόμενα από τον ιδιωτικό τομέα μετακινούνται
στον δημόσιο χώρο και στις δημόσιες πολιτικές
π.χ. για τέσσερα χρόνια, όσο διαρκεί το όποιο
έργο, και με την ολοκλήρωσή του επιστρέφουν στον
ιδιωτικό τομέα προικοδοτημένοι και με τις όποιες
εμπειρίες δημόσιων πολιτικών.
Κοινή
είναι η πεποίθηση ότι ο ευρύτερος δημόσιος
χώρος, από την κυβέρνηση και τα κόμματα μέχρι
τις κρατικές υπηρεσίες και τους οργανισμούς,
κινδυνεύει να υποστελεχωθεί και να περιπέσει σε
καθεστώς διαρκούς υποχώρησης, με ό,τι αυτό
συνεπάγεται για τη χώρα και τους πολίτες.
Αντώνης
Καρακούσης (Το Βήμα) |