|
Η
δυσκολία είναι, ότι συνεπάγονται την οικοδόμηση
διαφορετικών στοχεύσεων στην λειτουργία των
κοινωνικών συστημάτων (κυρίως στο οικονομικό)
και στον τρόπο ζωής των πολιτών και αυτό έχει
πολιτικό και οικονομικό κόστος, τα οποία δεν
είναι επιθυμητά. Δεν γίνεται αντιληπτό, ότι η μη
λήψη μέτρων σε λειτουργικό χρόνο θα έχει ακόμη
μεγαλύτερο κόστος σε όλους τους τομείς
δραστηριοποίησης των κοινωνιών αργότερα.
Από τις
30.11 έως τις 12.12.2023 πραγματοποιείται στο
Dubai Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα (COP28)
από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ακόμη η
παγκόσμια κοινότητα ασχολείται με την επίτευξη
του στόχου περιορισμού της θερμοκρασιακής ανόδου
στους 1,5 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με την
προβιομηχανική εποχή (1850-1900), που
αποφασίσθηκε το 2015 στο Παρίσι.
Θα
συμμετέχουν 80.000 άτομα από 198 χώρες. Θα είναι
η μεγαλύτερη μέχρι τώρα διάσκεψη του Οργανισμού
Ηνωμένων Εθνών. Μεταξύ αυτών, που συμμετέχουν,
είναι εκπρόσωποι κρατών, πρωθυπουργοί, υπουργοί,
δημόσιοι υπάλληλοι, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις,
εκπρόσωποι του οικονομικού συστήματος,
ακτιβιστές, αυτόχθονες, επιστήμονες και Μέσα
Μαζικής Ενημέρωσης.
Βέβαια
δεν είναι σίγουρη η επίτευξη αυτού του στόχου,
διότι θα πρέπει να υπερδιπλασιασθεί ο ετήσιος
ρυθμός μείωσης των εκπομπών αερίων του
θερμοκηπίου. Η ακολουθούμενη πορεία δεν δείχνει,
ότι η παγκόσμια κοινότητα κινείται προς αυτή την
κατεύθυνση, χωρίς να δημιουργούνται άλλης μορφής
κίνδυνοι.
Για
παράδειγμα μερικές χώρες συμμαχούν για την
προώθηση της πυρηνικής ενέργειας ως μέσου για
την μείωση του διοξειδίου του άνθρακα και την
επίτευξη του στόχου περιορισμού της
θερμοκρασιακής ανόδου στους 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Οι χώρες αυτές είναι η Γαλλία, η Μεγάλη
Βρετανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η
Σουηδία, η Νότια Κορέα και τα Ηνωμένα Αραβικά
Εμιράτα. Τα πυρηνικά απόβλητα και οι κίνδυνοι
πυρηνικού ατυχήματος δεν λαμβάνονται υπόψη.
Παράλληλα επιδρούν αρνητικά και οι πολεμικές
συγκρούσεις (π.χ. στην Ουκρανία και στη Μέση
Ανατολή) ως προς την αντιμετώπιση της κλιματικής
αλλαγής, διότι αντί να μειώνεται επεκτείνεται η
παραγωγή ενέργειας με ορυκτά καύσιμα (π.χ.
κάρβουνα).
Επίσης
οι ανεπτυγμένες βιομηχανικές χώρες είχαν
αναλάβει την υποχρέωση από το 2020 να διαθέτουν
ετησίως 100 δισεκατομμύρια δολάρια για την
αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής
αλλαγής και την προσαρμογή των οικονομιών τους.
Αυτό το ποσό δεν έχει διατεθεί μέχρι τώρα στο
ύψος, που αποφασίσθηκε.
Μέχρι
σήμερα δε οι αποφάσεις των διασκέψεων για το
κλίμα δεν είναι υποχρεωτικό να υλοποιηθούν
σύμφωνα με νομικού χαρακτήρα ρυθμίσεις, ενώ δεν
προβλέπονται πολιτικού προσανατολισμού μέτρα,
για όσους δεν συμμορφώνονται.
Δυστυχώς
μέχρι τώρα οι Διασκέψεις για το Κλίμα δεν έχουν
δρομολογήσει αποφασιστική δυναμική για την
αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Απλά έχουν
πετύχει σε χαμηλό βαθμό συμβιβασμούς χωρίς απτά
αποτελέσματα. Η έλλειψη ενός συστήματος
παγκόσμιας διακυβέρνησης και η κυρίαρχη παρουσία
της οπτικής του εθνικού συμφέροντος, ως
αρνητικού παράγοντα σε σχέση με την αντιμετώπιση
της κλιματικής αλλαγής, είναι εμφανή.
Βέβαια
οι επιπτώσεις της θερμοκρασιακής ανόδου είναι
από τώρα ορατές και στα άλλα είδη ζωής. Τα ροζ
ποταμοδελφίνια στον Αμαζόνιο πεθαίνουν μαζικά,
διότι δεν είναι προετοιμασμένα να ανταπεξέλθουν
στις συνθήκες, που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή
(Miriam Marmontel, θαλάσσια βιολόγος στην
Βραζιλία). Τουλάχιστον 154 δελφίνια πέθαναν μέσα
σε 2 εβδομάδες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η έκθεση της Μη
Κυβερνητικής Οργάνωσης OXFAM «Climate Equality:
A planet for the 99%», που δημοσιοποιήθηκε στις
20.11.2023, δηλαδή λίγο πριν από την Διάσκεψη
για το Κλίμα του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία η
έκτακτη κλιματική ανάγκη προκαλείται από τα
ορυκτά καύσιμα και τις ανεξέλεγκτες ανισότητες,
που διαπερνούν τις κοινωνίες είτε στο εσωτερικό
τους είτε μεταξύ τους.
Το 2019
το πλουσιότερο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού
παρήγαγε το 16% του διοξειδίου του άνθρακα
παγκοσμίως στο πλαίσιο της επιχειρηματικής του
δραστηριότητας και του τρόπου ζωής του, δηλαδή
τόση ρύπανση όση προκαλεί το φτωχότερο 66% του
παγκόσμιου πληθυσμού (5 δισεκατομμύρια
άνθρωποι).
Η OXFAM
καλεί τις κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν τις
δίδυμες κρίσεις (άνοδο της θερμοκρασίας και
ανισότητες) επιβάλλοντας περισσότερους φόρους
στους πλούσιους, ώστε να γίνεται δίκαιη
κλιματική πολιτική.
Προς την
ίδια κατεύθυνση κινείται και ο Guido Alfani,
καθηγητής οικονομικής ιστορίας στο πανεπιστήμιο
Bocconi στο Μιλάνο, ο οποίος σε κείμενο του στην
Kathimerini online στις 25.11.2023 επισημαίνει,
ότι στο παρελθόν οι κατέχοντες τον πλούτο
συνέβαλαν στην αντιμετώπιση κρίσεων, ενώ την
τελευταία 15ετία κατά την διάρκεια των κρίσεων
του δημοσίου χρέους, της πανδημίας, του πολέμου
στην Ουκρανία και των γενικότερων επιπτώσεων του
στον ενεργειακό τομέα καθώς και της σύγκρουσης
στην Μέση Ανατολή και της απειλής, που
εμπεριέχει, περισσότερο επωφελούνται.
Αυτό
επιβεβαιώνεται επίσης με στοιχεία, που κατέθεσε
και η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων
(European Trade Union Confederation, ETUK),
σύμφωνα με τα οποία μειώθηκαν οι μισθοί και
αυξήθηκαν τα κέρδη των εταιρειών το 2023 στην
Ευρώπη.
Οι
μισθοί μειώθηκαν στην Τσεχία 4,6%, στην Γερμανία
1,3%, στην Ελλάδα 0,2%, στην Γαλλία 0,2%, στην
Ιταλία 1,3%, στην Ρουμανία 0,2% κ.λ.π. Τα κέρδη
των εταιρειών αυξήθηκαν στην Τσεχία 5,4%, στην
Γερμανία 1%, στην Ελλάδα 5,9%, στην Γαλλία 1,4%,
στην Ιταλία 1,3%, στην Ρουμανία 6,9% κ.λ.π.
Είναι
εμφανές, ότι οι ανισότητες διευρύνονται ακόμη
και σε περιόδους κρίσεων.
Με αυτά
τα δεδομένα στους διάφορους τομείς
δραστηριοποίησης των κοινωνιών σε συνδυασμό και
με την αναντίστοιχη σχέση μεταξύ της διαχείρισης
του χρόνου και της αντιμετώπισης της κλιματικής
αλλαγής (οι αποφάσεις λαμβάνονται αργά) δεν θα
έχουν θετικά αποτελέσματα οι παγκόσμιες
διασκέψεις για το κλίμα.
Πρέπει
να ληφθούν εγκαίρως δεσμευτικές αποφάσεις για
ριζικές αλλαγές στο σύστημα οργάνωσης και
λειτουργίας των κοινωνιών, οι οποίες θα έχουν
επιπτώσεις και στον τρόπο ζωής των ανθρώπων,
διότι είναι στενά συνδεδεμένος με την
λειτουργικότητα και την οικονομική απόδοση του
συστήματος, που προκαλεί και ενισχύει την
κλιματική αλλαγή.
Παράλληλα δεν έχει καλλιεργηθεί στους πολίτες η
οπτική ανάληψης της ατομικής και κοινωνικής
ευθύνης, ακόμη και αν αυτό σημαίνει παραίτηση
από την ευμάρεια και την λογική του υλικού
ευδαιμονισμού, ώστε να διασφαλισθεί η
βιωσιμότητα του ανθρώπου χωρίς χρονικά όρια.
Στο
πολιτικό πεδίο επείγει να αλλάξει άμεσα
κατεύθυνση ο μονοδιάστατος προσανατολισμός στην
υλική ευημερία σε εθνικό επίπεδο, ο οποίος
βασίζεται στην διαμόρφωση ανάλογων ισορροπιών
μεταξύ των κοινωνικών συστημάτων, ώστε να μην
προκαλούνται κοινωνικές αναταράξεις, επειδή οι
πολιτικές επιλογές δεν αναπαράγουν τον
κατεστημένο τρόπο ζωής με σημείο προσανατολισμού
τον καταναλωτισμό και τον υλικό ευδαιμονισμό ως
παραμέτρους, που προσδίδουν νόημα στην ανθρώπινη
ζωή.
Τέλος
πρέπει να συνειδητοποιηθεί τόσο στο πολιτικό όσο
και στο κοινωνικό πεδίο, ότι πρέπει να
αντιμετωπισθούν τα γενεσιουργά αίτια της
κλιματικής αλλαγής και όχι να γίνεται διαχείριση
των επιπτώσεων της. Είναι ζωτικής σημασίας
ανάγκη να προλαμβάνονται οι αρνητικές εξελίξεις
και όχι να γίνεται η διαχείριση τους, αφού
εμφανισθούν οι επιπτώσεις τους.
*πρώτη
δημοσίευση: Μetarithmisi.gr |
