Ετσι κι εμείς, εν είδει ψυχανάλυσης, προσφύγαμε στον χρησμό της. Τόσα χρήματα έδωσαν, κάτι θα γνωρίζουν. Ή μήπως όχι; Η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύονται. Ειδάλλως δεν θα είχαν παραπέμψει τη χώρα μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Υπάρχει μια οδηγία στην Ευρώπη για τον ενιαίο σιδηροδρομικό της χώρο. Από το 2012. Η Ελλάδα έπρεπε να την είχε εφαρμόσει «το πολύ» μέχρι το καλοκαίρι του 2015. Δεν το έκανε ποτέ. Η οδηγία θεωρείται σημαντική στις Βρυξέλλες για κάτι που ακούγεται αρκετά σοβαρό: «τη διαφάνεια των έργων στο δίκτυο σιδηροδρομικών υποδομών».

Προβλέπει την υπογραφή σύμβασης μεταξύ της εθνικής αρμόδιας αρχής και του διαχειριστή της σιδηροδρομικής υποδομής, με συγκεκριμένες διατάξεις: α) για τα ποσά που προορίζονται στις υποδομές, β) για χρηματοδοτικό πλαίσιο 5ετούς διάρκειας ως προς την κατασκευή, την αναβάθμιση και τη συντήρηση του σιδηροδρόμου, «γεγονός που καθιστά προβλέψιμη τη δημόσια χρηματοδότηση της υποδομής», γ) για συγκεκριμένους στόχους απόδοσης του σιδηροδρόμου προς την εξυπηρέτηση του πελάτη, δηλαδή του πολίτη.

Η Κομισιόν συνδέει την παράλειψη των ελληνικών αρχών με έλλειψη διαφάνειας, μεταξύ άλλων, γύρω από τα χρήματα που έχουν διατεθεί για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρόμου και τα χρονοδιαγράμματα των διαδρομών τους.

Δεν γνωρίζω αν ευρωπαϊκοί πόροι εκτροχιάστηκαν από τις ελληνικές ράγες. Γνωρίζω όμως ότι η Ε.Ε. έχει διαθέσει σχεδόν 1 δισ. ευρώ στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Γνωρίζω επίσης ότι τα πρώτα χρήματα για το ERTMS, το σύστημα που ακινητοποιεί τα τρένα όταν κάτι πηγαίνει στραβά, δόθηκαν από το 2000· ο μηχανισμός αυτός δεν έχει τοποθετηθεί ακόμη από τον ΟΣΕ. Γνωρίζω φυσικά και τη μεγάλη πληγή της χώρας: τη διάχυση της ευθύνης στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Ομολογουμένως προκάλεσε αίσθηση η αναφορά του εκπροσώπου της Κομισιόν, που απάντησε στις ερωτήσεις μας: «Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το δίκτυο σιδηροδρομικής υποδομής στην Ελλάδα εξακολουθεί να ανήκει και να διοικείται από πλήρως κρατικές εταιρείες».

Μακριά από εμάς οι δογματισμοί. Δεν υπάρχει μόνο καλός ιδιωτικός τομέας και μόνο κακό Δημόσιο. Υπάρχει αποτελεσματικότητα και αναποτελεσματικότητα. Απλώς, στην περίπτωση του σιδηροδρόμου αποδείχθηκε ότι το ελληνικό Δημόσιο πήρε κάτω από τη βάση.

Και όχι, δεν θα αποδεχθώ κάτι που μου είχε πει ένας βετεράνος της πολιτικής σκηνής πριν από χρόνια: «Να είχαμε το ελβετικό δημόσιο; Να τα κάναμε όλα δημόσια. Με το ελληνικό δημόσιο; Θεός φυλάξοι».

Βασίλης Κωστούλας (Money Review)