|
Η
κυβέρνηση Μπάιντεν δείχνει να συνδέει τα δύο. Ο
Αμερικανός πρόεδρος συμβούλεψε τον Ισραηλινό
πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να
αφουγκραστεί την κοινή γνώμη της χώρας του και
να σταματήσει τις αλλαγές που προωθεί στη
λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Οι
Ισραηλινοί είναι στους δρόμους εδώ και μήνες, οι
διαδηλώσεις είναι μαζικές και έγιναν πιο
μαχητικές μετά την απόφαση της Κνεσέτ, της
Βουλής του Ισραήλ, να περάσει με οριακή
πλειοψηφία έναν νόμο που περιορίζει τη
δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου να ελέγχει
τις κυβερνητικές αποφάσεις.
Τέτοια
είναι η αντίδραση που οι αναλυτές μιλούν για την
«Αραβική Ανοιξη» του Ισραήλ, καθώς τους θυμίζει
τις διαδηλώσεις του 2010-12 στις αραβικές χώρες.
Αν όμως εκείνες ήλπιζαν σε μία δημοκρατική
άνοιξη που δεν ήρθε, η αντιπολίτευση στο Ισραήλ
κατηγορεί την κυβέρνηση ότι καταστρέφει τη
δημοκρατία.
Το
μήνυμα της κυβέρνησης Μπάιντεν είναι πρόδηλο
στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, η οποία
τονίζει ότι τέτοιου είδους ευρείες αλλαγές
χρειάζονται πολιτική συναίνεση, και ότι «οι ΗΠΑ
θα υποστηρίξουν τις προσπάθειες του προέδρου και
άλλων πολιτικών του Ισραήλ να χτίσουν μια
ευρύτερη συναίνεση μέσω του πολιτικού διαλόγου».
Αν κάποιοι το θεωρούν παρέμβαση στα εσωτερικά
της χώρας, άλλοι το βλέπουν ως μία
ενδοοικογενειακή διαμάχη. Αλλά το διακύβευμα
σίγουρα είναι υψηλό. Ο πρώην πρωθυπουργός της
χώρας, Εχούντ Ολμέρτ, μίλησε για ένα είδος
εμφυλίου πολέμου. Και η μάχη για την ψυχή του
Ισραήλ θα έχει και γεωπολιτικές επιπτώσεις.
Οι
εξελίξεις έχουν προβληματίσει τον πρόεδρο
Μπάιντεν, ο οποίος μετέφερε στον αρθρογράφο των
New York Times Τόμας Φρίντμαν ότι είναι βαθιά
ανήσυχος για τη σταθερότητα και το μέλλον του
Ισραήλ, και ότι φοβάται πως αν ο Νετανιάχου δεν
κάνει πίσω, «θα σπάσει κάτι στη δημοκρατία του
Ισραήλ και στη σχέση του με την αμερικανική
δημοκρατία, που μπορεί να μην ανακτηθεί ποτέ».
Οι
Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν το Ισραήλ όχι
μόνο ως τον σημαντικότερο σύμμαχο αλλά και ως τη
μόνη φιλελεύθερη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή. Με
τους Ισραηλινούς διαδηλωτές να προετοιμάζουν
μαζικές λιποταξίες εφέδρων από τον στρατό και
απεργίες, η εσωτερική αστάθεια υπονομεύει επίσης
τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Μπορεί οι
ΗΠΑ να τονίζουν ότι η στήριξη στην ασφάλεια του
Ισραήλ είναι ατσάλινη, αλλά αυτή έχει και αξιακά
χαρακτηριστικά. Οπως το έθεσε ο Αμερικανός
σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν, οι
αμερικανικές παραινέσεις δεν γίνονται «για να
κουνάμε το δάχτυλο ή να δίνουμε μαθήματα, αλλά
επειδή πιστεύουμε βαθιά ότι η βάση της σχέσης
μας είναι οι κοινές δημοκρατικές μας αξίες».
* Η κ.
Κατερίνα Σώκου είναι Nonresident Senior Fellow
στο Atlantic Council και ερευνήτρια Εξωτερικού
στο ΕΛΙΑΜΕΠ, Εδρα Θεοδώρου Κουλουμπή για τις
Ελληνοαμερικανικές Σχέσεις.
Πρώτη
δημοσίευση στην Καθημερινή |
