Σύμφωνα με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, εν μέσω του στρατηγικού ανταγωνισμού για το μέλλον της διεθνούς τάξης, η ανάγκη για αμερικανική ηγεσία είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Οπως επεσήμανε όμως, οι κοινές προκλήσεις χρειάζονται διεθνή συνεργασία και ανάληψη μεγαλύτερων ευθυνών από κάθε χώρα, δεσμευόμενος ότι «οι ΗΠΑ θα ηγηθούν με τις αξίες τους, μαζί με τους συμμάχους, εταίρους, και αυτούς που έχουν τα ίδια συμφέροντα», ώστε να μην αφήσουν το μέλλον σε όσους δεν μοιράζονται το όραμά μας για τον κόσμο.

Αναφερόμενος στις προκλήσεις της εποχής, ο υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν περιέγραψε «μία στιγμή στην οποία οι αναθεωρητικές, αυταρχικές δυνάμεις υπονομεύουν τη διεθνή ειρήνη και σταθερότητα και ο κόσμος αντιμετωπίζει κοινές προκλήσεις όπως την κλιματική αλλαγή και τις πανδημίες».

Στον αντίποδα, η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας προτάσσει μία ευρεία συνεργασία που θα εμπλέκει ακόμη και αυτές τις χώρες «που έχουν ενστάσεις για την αμερικανική ισχύ και εξωτερική πολιτική», ή εκείνες «που δεν είναι δημοκρατικές αλλά εξαρτώνται από ένα διεθνές σύστημα που βασίζεται σε κανόνες». Ο τρόπος που επιχειρεί να απαντήσει λοιπόν στο δίλημμα μεταξύ της υπεράσπισης των αξιών και συμφερόντων των ΗΠΑ, είναι βάζοντας τους κανόνες του διεθνούς δικαίου στο κέντρο αυτής της συνεργασίας.

Σε αυτό το πλαίσιο υιοθετεί την ανάγκη ενίσχυσης του διεθνούς συστήματος για τον σεβασμό των θεμελιωδών αρχών των Ηνωμένων Εθνών. Και σε μία σημείωση ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ελλάδα, οι απειλές που εντοπίζει για τα παγκόσμια οικοσυστήματα περιλαμβάνουν τις «υπέρμετρες θαλάσσιες και εναέριες διεκδικήσεις». Ετσι, σημειώνει ότι οι ΗΠΑ θα υπερασπιστούν την ελευθερία ναυσιπλοΐας και υπερπτήσεων τηρώντας τη διεθνή νομοθεσία και τους κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων εθιμικού διεθνούς δικαίου που περιλαμβάνονται στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Η Ε.Ε. παρουσιάζεται ως ο βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις τόσο για την ευρωατλαντική ασφάλεια όσο και στην Ασία. Την ίδια στιγμή, σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να ασχολούνται με την Τουρκία «για να ενισχύσουν τους στρατηγικούς, πολιτικούς, οικονομικούς και θεσμικούς της δεσμούς με τη Δύση».

Κι ενώ θεωρούν δεδομένη την ενότητα του ΝΑΤΟ, τονίζουν ότι στο πλαίσιο της πολιτικής τους στη Μέση Ανατολή θα εργασθούν για τη μείωση των εντάσεων, την αποκλιμάκωση και τον τερματισμό των διαμαχών, όπου αυτό είναι εφικτό, μέσω της διπλωματίας – και ότι δεν θα ανεχτούν τις προσπάθειες μιας χώρας να επικρατήσει έναντι μιας άλλης ή στην περιοχή μέσω συγκέντρωσης όπλων, εισβολής ή απειλών. Το ερώτημα είναι πώς θα εφαρμοστούν αυτές οι θετικές για την Ελλάδα διακηρύξεις στην πράξη.

Κατερίνα Σώκου (Καθημερινή)