|
Τα ΕΛΤΑ
βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε μια δύσκολη
και συσσωρευμένη κρίση, η οποία δεν οφείλεται
μόνο σε κακή διαχείριση, αλλά κυρίως στις
τεράστιες αλλαγές που έχουν συντελεστεί στον
τρόπο με τον οποίο οι πολίτες επικοινωνούν,
συναλλάσσονται και μετακινούν αγαθά. Η ανάγκη
για εξυγίανση δεν είναι μια ιδεολογική θέση ούτε
μια επιθυμία για «μείωση του κράτους». Είναι μια
επιτακτική, αντικειμενική αναγκαιότητα, αν τα
ΕΛΤΑ θέλουν να επιβιώσουν, να εκπληρώσουν τον
ρόλο τους σαν πάροχος της καθολικής υπηρεσίας
και να αποτελέσουν σύγχρονο δημόσιο οργανισμό
που εξυπηρετεί τους πολίτες αποτελεσματικά.
Πρώτον, ο
όγκος των επιστολών, που παραδοσιακά αποτελούσε
τη βάση των εσόδων του ταχυδρομείου, έχει
μειωθεί στη χώρα μας περίπου 90% μέσα σε μια
δεκαετία. Με την ψηφιοποίηση του κράτους, την
ηλεκτρονική επικοινωνία και τις τραπεζικές
πράξεις μέσω εφαρμογών, οι πολίτες δεν
χρησιμοποιούν πλέον ταχυδρομικές υπηρεσίες όπως
παλιά. Παρ’ όλα αυτά, ο οργανισμός εξακολουθεί
να λειτουργεί με ένα δίκτυο και ένα κόστος
σχεδιασμένο για μια εντελώς διαφορετική εποχή.
Το αποτέλεσμα είναι συνεχείς ζημίες, αυξημένη
εξάρτηση από κρατική χρηματοδότηση και αδυναμία
επένδυσης σε σύγχρονες υποδομές.
Δεύτερον, ο
κλάδος των ταχυδρομείων διεθνώς έχει
μετατοπιστεί από την αλληλογραφία στα δέματα –
κυρίως λόγω ηλεκτρονικού εμπορίου. Εκεί όμως ο
ανταγωνισμός είναι σκληρός: ιδιωτικές εταιρείες
courier έχουν επενδύσει
σε ταχύτητα, αυτοματοποίηση, ιχνηλασιμότητα και
ευέλικτα δίκτυα. Αν τα ΕΛΤΑ δεν μετασχηματιστούν
ώστε να σταθούν ισότιμα στον χώρο των δεμάτων,
όχι μόνο θα χάσουν μερίδιο αγοράς, αλλά και η
καθολική υπηρεσία (την οποία είναι υποχρεωμένα
να παρέχουν) θα γίνει ακόμη πιο οικονομικά
ασύμφορη.
Τρίτον, ένα
μεγάλο μέρος των καταστημάτων λειτουργεί με πολύ
μικρό όγκο συναλλαγών, αλλά με υψηλό κόστος
μισθοδοσίας και λειτουργίας. Αυτό δεν είναι
πρόβλημα μόνο των ΕΛΤΑ, αλλά όλων των
ταχυδρομείων στην Ευρώπη. Η αναδιάρθρωση του
δικτύου, όσο δύσκολη κι αν είναι, αποτελεί
απαραίτητη προϋπόθεση ώστε ο οργανισμός να πάψει
να συσσωρεύει ζημίες χωρίς ανταποδοτικότητα. Η
εξυγίανση δεν σημαίνει εγκατάλειψη των πολιτών,
αλλά επανασχεδιασμό των υπηρεσιών με νέες μορφές
εξυπηρέτησης, όπως ταχυδρομικοί πράκτορες,
συνεργασίες με καταστήματα λιανικής και ψηφιακές
πλατφόρμες.
Τέλος, τα
ΕΛΤΑ πρέπει να είναι ικανά να συνεχίζουν να
παρέχουν την καθολική υπηρεσία σε όλη τη χώρα,
από τα μεγάλα αστικά κέντρα έως τα πιο
απομακρυσμένα νησιά. Για να γίνει αυτό
χρειάζεται βιωσιμότητα, όχι αποσπασματικές
επιδοτήσεις. Η εξυγίανση είναι ο μόνος τρόπος να
διασφαλιστεί ότι ο οργανισμός θα μπορεί και στο
μέλλον να υπηρετεί τον πολίτη με αξιοπιστία,
συνέπεια και τεχνολογικό εκσυγχρονισμό.
Σε όλα τα
παραπάνω προβλήματα προσθέστε και τα οικτρά
οικονομικά αποτελέσματα της λειτουργίας των ΕΛΤΑ
και θα διαπιστώσετε ότι η εξυγίανση του
Οργανισμού δεν είναι επιλογή αλλά υποχρέωση.
Περιληπτικά:
– Οι ζημίες
μετά φόρων για το 2024 ήταν της τάξης των €8
εκατ. περίπου, ενώ οι ζημίες το 2023 ήταν 23
εκατ. ευρώ.
– Τα ίδια
κεφάλαια είναι αρνητικά – το ύψος των αρνητικών
ιδίων κεφαλαίων έφθασε περίπου €140 εκατ. το
2024.
– Η έκθεση
ελεγκτών επισημαίνει ότι υπάρχει «ουσιώδης
αβεβαιότητα» για τη συνέχιση της δραστηριότητας,
καθώς οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις υπερβαίνουν
τα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία.
– Στους
«λογαριασμούς
giro»
των ΕΛΤΑ οι καταθέσεις ιδιωτών έφτασαν τα €131,7
εκατ. περίπου το 2024. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει
σημαντικό ποσό το οποίο τα ΕΛΤΑ θα πρέπει να
είναι σε θέση να αποδώσουν όταν απαιτηθεί.
–
Ακούγεται, ότι τα ΕΛΤΑ δεν αποδίδουν αμέσως
στους δικαιούχους τα χρήματα που καταβάλλουν οι
πολίτες για πληρωμή λογαριασμών (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ
κ.ά.) προκειμένου να καλύψουν δικές τους
ταμειακές ανάγκες.
Αφού,
λοιπόν, είναι εντελώς απαραίτητες οι
μεταρρυθμίσεις, τι πήγε στραβά και ξεσηκώθηκαν
οι βουλευτές όλων των κομμάτων εναντίον των
μέτρων; Η επικοινωνία. Κανένας δεν είχε την
πρόνοια να ενημερώσει τους βουλευτές, αλλά και
τους πολίτες, για το πώς θα γινόταν η
εξυπηρέτηση εκεί που θα έκλειναν τα ταχυδρομεία.
Ετσι απλά. Ακουσα τον απελθόντα διευθύνοντα
σύμβουλο σε μια εκπομπή της ΕΡΤ να εξηγεί πώς θα
λειτουργούσαν τα ΕΛΤΑ χωρίς καταστήματα και
προσωπικά με έπεισε ότι οι πολίτες θα είχαν
καλύτερη εξυπηρέτηση. Τέλος πάντων, αυτά είναι
πλέον ιστορία και δεν αλλάζει. Τουλάχιστον, ας
μας γίνει μάθημα.
Θέλω να
κλείσω το σημερινό σημείωμά μου με αποσπάσματα
από άρθρο του Αλέξη Παπαχελά, που δημοσιεύθηκε
στην «Κ» στις 12/11/2025 με τίτλο: «Ανάλγητοι
και τεχνοκράτες», τα οποία είναι κυριολεκτικά
καρφιά –μάλλον ταβανόπροκες– στο πολιτικό μας
σύστημα.
«Τι ωραίο
που ακούγεται, πόσο εύπεπτο, πόσο σαγηνευτικό… Ο
λόγος για το σύνθημα που φώναξαν πολλοί
βουλευτές μας με αφορμή την υπόθεση των ΕΛΤΑ:
“Οχι στην κυριαρχία των τεχνοκρατών, ναι στη
δημοκρατία”. Αυτό που πραγματικά εξοργίζει είναι
ότι το βροντοφωνάζουν πολιτικοί οι οποίοι έχουν
τεράστια ευθύνη για την τελευταία χρεοκοπία της
χώρας. Αυτοί διαχειρίστηκαν το δημόσιο χρήμα
χωρίς καμία αίσθηση ευθύνης και χρησιμοποίησαν
το ευρύτερο Δημόσιο για να διορίσουν “πελάτες”
τους, να ξοδέψουν ανεξέλεγκτα σε αδιανόητες
προμήθειες και στο τέλος να ρίξουν έξω το
“μαγαζί”».
«[…] Ο
τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε, όμως, το
πολιτικό μας προσωπικό την υπόθεση των ΕΛΤΑ
δείχνει ότι δεν μάθαμε τίποτα από την τελευταία
κρίση. Η κυβέρνηση έχει συμβιβαστεί με το κόμμα
και τις δυνάμεις του παραδοσιακού λαϊκισμού, ενώ
πλέον φοβάται και τη σκιά της. Αντιπολίτευση από
την πλευρά του ορθού λόγου και του κοινού νου
δεν υπάρχει. Βουλευτές και στελέχη έχουν
ξεσαλώσει και εύκολα θα καταργούσαν με μία ψήφο
και έναν νόμο το Υπερταμείο (γιατί όχι και το
ΑΣΕΠ αν μπορούσαν…) για να ξαναπάρουν τον έλεγχο
της κρατικής περιουσίας στα χέρια τους και να τη
διαχειριστούν όπως εκείνοι ξέρουν».
O
Warren
Buffett,
ο επονομαζόμενος και «Oracle
of
Omaha»
(«Μαντείο της Ομάχα»), έχει μια εξαιρετική
θεραπεία στο θέμα που έθεσε ο Αλέξης Παπαχελάς:
«I could
end the deficit in 5 minutes, Just pass a law
that says any time there’s a deficit of more
that 3% of GDP, all members of Congress are
ineligiable for re-election. Now
you’ve
got
the
incentives
in
the
right
place».
Και η
μετάφραση για τον μπαρμπα-Αλέκο από τα Γρεβενά:
«Θα μπορούσα να τερματίσω το έλλειμμα σε 5
λεπτά. Απλώς να ψηφιστεί ένας νόμος που να λέει
ότι κάθε φορά που υπάρχει έλλειμμα μεγαλύτερο
από 3% του ΑΕΠ, όλα τα μέλη του Κογκρέσου δεν
είναι επιλέξιμα για επανεκλογή. Τώρα έχετε τα
κίνητρα στο σωστό μέρος».
Μια
αναγκαία διευκρίνιση. Ο
Warren
Buffett
αναφέρεται σε ΟΛΑ τα μέλη (κυβέρνησης και
αντιπολίτευσης), για να μη νομίζουμε ότι η
αντιπολίτευση είναι αμέτοχη στην κακοδιαχείριση
των χρημάτων μας. Συνήθως μάλιστα η
αντιπολίτευση υπερθεματίζει! Για θυμηθείτε τον
13ο μισθό και τις υποσχέσεις της Θεσσαλονίκης!
ΥΓ. Η
ιστορία των ΕΛΤΑ έβαλε ταφόπλακα και στην
προσέλκυση καταξιωμένων
managers
από τον ιδιωτικό τομέα στο Δημόσιο, που τόσο
έχουμε ανάγκη. Αξίζει να δείτε το παράδειγμα της
ΔΕΗ και την επιτυχημένη διοίκηση του προέδρου
και διευθύνοντος συμβούλου, Γιώργου Στάσση, ο
οποίος ανέλαβε μια χρεοκοπημένη ΔΕΗ αμέσως μετά
τις εκλογές του 2019. Το τι πέτυχε τεκμηριώνεται
αντικειμενικά με την τιμή της μετοχής:
Φεβρουάριος 2015 – 5,68 ευρώ, Ιούνιος 2019 –
1,34 ευρώ και Νοέμβριος 2025 – 16,93 ευρώ. Και
όλη αυτή η ανάπτυξη συντελείται παρά τον
αυξημένο ανταγωνισμό στον κλάδο της ενέργειας!
Ακριβώς,
για τον λόγο αυτό οι
managers
στις ΗΠΑ και αλλού αμείβονται πλουσιοπάροχα, ενώ
εμείς τους αποκαλούμε απαξιωτικά «golden
boys».
Από την άλλη, δεν μας ξενίζουν ούτε μας ενοχλούν
οι αμοιβές ποδοσφαιριστών και τραγουδιστών.
Αυτές, όχι μόνο τις εγκρίνουμε, αλλά και τις
χρηματοδοτούμε με χαρά. Δεν έχουμε σωτηρία!
*Ο κ.
Ανδρέας Γ. Δρυμιώτης είναι σύμβουλος
επιχειρήσεων.
** Το
άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή της
Κυριακής.
|
