Οι δυτικοί στρατηγοί κρατούν μικρά καλάθια. Τέτοιοι αριθμοί είναι εξωπραγματικοί. Αν επιχειρηθεί μία αναγωγή σε σύγκριση με τις απώλειες των Ρώσων στο Αφγανιστάν επί μία δεκαετία, θα έπρεπε να περάσουν στρατοδικείο όλοι οι Ρώσοι αξιωματικοί από τον βαθμό του συνταγματάρχη και πάνω. Για εσχάτη προδοσία, λόγω απίστευτης ανικανότητας.

Στη Μόσχα, «εντός των τειχών» έχουν αλλάξει και γλωσσολογικά οι επικοινωνιακές συνήθειες του Κρεμλίνου. Ένας τεχνητά «χειμαρρώδης» και φανερά εξοργισμένος Πούτιν καταφεύγει σε μία ρητορική γεμάτη από φράσεις που δεν χρησιμοποιεί ποτέ ένας καθωσπρέπει κύριος της ρωσικής ελίτ. Το επισημαίνει σε ένα διεισδυτικό άρθρο της η «Le Monde» της Δευτέρας που μας πέρασε, θυμίζοντας πως ένας θυμωμένος Πούτιν πριν από χρόνια αιφνιδίαζε τους ηγέτες της Δύσης απειλώντας τους Τσετσένους αντάρτες στα βουνά του Καυκάσου πως «θα τους κυνηγήσουμε και θα τους στριμώξουμε μέχρι τις… χέστρες (chiottes στα γαλλικά)». Όντως δεν είναι συνήθεις αυτοί οι όροι, όταν μιλάμε για διεθνή ζητήματα και πολεμικές αναμετρήσεις. Φαίνεται πως όταν στριμώχνεται ο πρόεδρος της Ρωσίας καταφεύγει στη γλώσσα που έμαθε όταν ήταν έφηβος και έκανε παρέες με «περίεργους» τύπους. Από ένα πρώην μεσαίο στέλεχος της KGB με εσωστρεφή χαρακτήρα και νοοτροπία χωροφύλακα θα το περιμέναμε. Από τον «πατρίκιο», όμως, τον Σεργκέι Λαβρώφ, τον «μορφωμένο» του Υπουργείου Εξωτερικών, κανείς δεν θα ανέμενε να τον ακούσει να εκφράζεται με τρόπο ανάρμοστο. Μιλώντας για την ανάγκη να καταλήξει ο κόσμος σε μία νέα συμφωνία ασφαλείας μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, ο Λαβρώφ έκανε χρήση της λέξης «poniatiya», που σημαίνει κανόνες αλλά όχι στην κοινή ρωσική. Η λέξη αυτή προέρχεται από το λεξιλόγιο της ρωσικής μαφίας και παραπέμπει στη γνωστή εγκληματική οργάνωσης Vory V Zakone. Πρόκειται για τον κώδικα τιμής των παρανόμων, των στελεχών της ρωσικής μαφίας που βρίσκονται στη φυλακή. Είναι μία λέξη που δεν την ακούς (παρά μόνον ψιθυριστά) πίνοντας τσάι και τρώγοντας καναπεδάκια στο Café Pushkin στην Tverskoy Boulevard στη Μόσχα.

Ο Σολζενίτσιν στο «Αρχιπέλαγος του Γκουλάγκ» γράφει: «Η επανάσταση του 1917 απελευθέρωσε ένα κύμα κρατουμένων του κοινού ποινικού δικαίου από τις φυλακές. Ο εμφύλιος πόλεμος πυροδότησε μία αγριότητα στα ήθη της κοινωνίας. Εκατομμύρια εγκαταλελειμμένα παιδιά συγκροτούσαν συμμορίες μικροεγκληματιών… ».

«Αλλά όσο κι αν το σοβιετικό καθεστώς αποδείχτηκε αμείλικτο με τις πολιτικές παρεκκλίσεις και τους παρεκκλίνοντες πολιτικούς», γράφει ο Σολζενίτσιν, «τόσο ανεκτικό ήταν με τους μικροδιακινητές, ακόμη και με τους πραγματικούς μαφιόζους, που θεωρούνταν "κοινωνικά συγγενείς"» (Τρίτο μέρος, κεφάλαιο 16).

Είναι αυτοί που επωφελήθηκαν από τις διάφορες αμνηστίες. Η διοίκηση των στρατοπέδων τούς ανέθεσε de facto τη διαχείριση των κρατουμένων, καταλήγει ο συγγραφέας.

Στον ρωσικό υπόκοσμο μιλιέται ένα ιδίωμα, μία γλώσσα των παρανόμων αλλά με στρατιωτικές ορολογίες και χαρακτήρα. Είναι η «Mat», η γλώσσα των μαφιόζων, των σημαντικών ποινικών, της ελίτ του εγκλήματος. Όλως περιέργως αυτή τη «γλώσσα» χρησιμοποιεί και η σκοτεινή πλευρά της εξουσίας, οι υπηρεσίες πληροφοριών και συγκεκριμένες δομές όπως οι μονάδες εσωτερικής ασφάλειας κ.λπ.

Οι ειδικοί σε θέματα Ρωσίας επιχειρούν να εξηγήσουν το φαινόμενο. Η γλωσσική παρεκτροπή, βλέπετε, έχει πολλά κρυμμένα μυστικά.

Ο Ρομάν Αμπράμοβιτς ήταν ένα παιδί που μεγάλωσε μόνο του στο αφιλόξενο περιβάλλον της Σιβηρίας. Έχοντας μάθει από νωρίς να επιβιώνει σε δύσκολες καταστάσεις, κατάφερε να εισέλθει στον κύκλο επιρροής του Μπόρις Γιέλτσιν. Μπόρεσε να επιβιώσει και σε αυτό το περιβάλλον. Απέκτησε την πρώτη του (κρατική) εταιρεία πετρελαιοειδών, όταν ήταν ακόμη νέος. Η μία (κρατική) εταιρεία έφερε την άλλη. Έτσι μέσα από τις στάχτες της Σοβιετικής Ένωσης αναρριχήθηκαν οι ολιγάρχες. Από τις παραχωρήσεις των κρατικών δομών και επιχειρήσεων, στον πρώτο, δεύτερο, τρίτο κύκλο επιρροής της εξουσίας του Κρεμλίνου. Τον Αμπράμοβιτς αποδέχτηκε και το σύστημα Πούτιν. Το παιδί από τη Σιβηρία επιβίωσε και στο τρίτο επίπεδο.

Την ημέρα της εισβολής στην Ουκρανία ένα αεροπλάνο απογειωνόταν από την Άγκυρα με προορισμό τη Μόσχα. Σε αυτό το αεροσκάφος επέβαινε μία σκοτεινή φυσιογνωμία της Τουρκίας του Ερντογάν. Δηλαδή της Τουρκίας όπου κυριαρχεί το σύστημα Ερντογάν. Ήταν ο Ετέμ Σαντζάκ. Κάποτε είχε μία φαρμακαποθήκη. Άρχισε να πουλά στη συνέχεια γάλα και κρέας. Σήμερα δεν ξέρει τι έχει. Είναι ο προσωπικός ολιγάρχης του Ταγίπ Ερντογάν. Θεωρείται ο άνθρωπος εμπιστοσύνης του προέδρου. Στην ουσία είναι ο άνθρωπος για τις «ειδικές αποστολές».

Ο Ετέμ Σαντζάκ από το αεροδρόμιο της Μόσχας κατευθύνθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών. Εκεί συναντήθηκε με τον υφυπουργό, τον άμεσο συνεργάτη του Σεργκέι Λαβρώφ.

Μετά το ραντεβού ο Σαντζάκ προέβη σε δηλώσεις. «Το ΝΑΤΟ σκοτώνει», είπε.

Λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα επιβλήθηκαν οι γνωστές κυρώσεις στους Ρώσους ολιγάρχες. Δηλαδή στους ανθρώπους του Βλαντιμίρ Πούτιν. Για να εξηγούμεθα. Οι ολιγάρχες συναποτελούν μία συγκεκριμένη πολιτική και οικονομική ελίτ η οποία λειτουργεί συμπληρωματικά ως προς το Κρεμλίνο με την ανοχή και τη στήριξη της ρωσικής προεδρίας, αλλά μπορεί και να αυτονομείται. Η ελίτ των ολιγαρχών, τμήματα και υποομάδες της, μπορούν να χαράσσουν τη δική τους πορεία, αν το επιβάλλουν οι συνθήκες. Ήταν είναι και θα είναι άνθρωποι που από μικροί έμαθαν να επιβιώνουν σε μία κοινωνία χωρίς έλεος για τους αδύναμους. Μιλούν μεταξύ τους το ιδίωμα «Ματ», δεν τα πάνε καλά με την κουλτούρα, δεν συμπαθούν την Πολιτική αλλά ξέρουν πώς να ελίσσονται στα πολιτικά υπόγεια της Μόσχας.

Ο Ετέμ Σαντζάκ επέστρεψε στην Τουρκία. Ήταν εκεί, όταν ο Αμπράμοβιτς αξύριστος και καταβεβλημένος βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη προερχόμενος από το Τελ Αβίβ. Προσπαθούσε να διασώσει ό,τι μπορούσε. Τα μετρητά, τις θαλαμηγούς, τα αεροσκάφη, τα ακίνητα, τις μετοχές. Πάνω απ’ όλα προσπαθούσε να αποκαταστήσει κάποιες ανεκτές συνθήκες ασφαλείας για τον ίδιο και την οικογένειά του.

Σε λίγες ημέρες κατέπλευσε στην Αλικαρνασσό το «Solaris». Ανοιχτά της Κρήτης, στα διεθνή ύδατα για να μην υπάρξει πρόβλημα, έπλεε το καμάρι του, το «Eclipse». Είχε χαράξει και αυτό ρότα για τα τουρκικά παράλια.

Στην Τουρκία ξέρουν να διαχειρίζονται τις περιουσίες των άλλων, όταν αυτοί αντιμετωπίζουν προβλήματα νομιμότητας. Προπονήθηκαν επί μακρόν διασφαλίζοντας ανοικτές οδούς για εξαγωγή και εισαγωγή του ιρανικού χρυσού αλλά και τη λαθραία διακίνηση ιρανικού πετρελαίου. Οι Αμερικανοί αντιλήφθηκαν λίγο αργά, είναι η αλήθεια, πως το σύστημα Ερντογάν είναι ένα έξοχο πλυντήριο. Τον έπιασαν στα πράσα, τον ίδιο και την οικογένειά του. Το σκάνδαλο έμεινε γνωστό ως «The Halk Bank case».

Αυτό το know how φαίνεται πως «πούλησε» στο Κρεμλίνο ο ειδικός απεσταλμένος της Άγκυρας, ο Ετέμ Σαντζάκ, ο προσωπικός ολιγάρχης του Σουλτάνου. Άλλωστε με τους Ρώσους ομολόγους ομιλούν την ίδια γλώσσα, που μόνον οι μυημένοι ξέρουν. Είναι η γλώσσα των παρανόμων που την εξάσκησαν και οι δύο πλευρές κάνοντας δουλειές πάνω στο πτώμα της σπαρασσόμενης Συρίας. Ο πόλεμος παράγει χρήμα. Οι Ρώσοι και οι Τούρκοι ολιγάρχες το έχουν σπουδάσει πολύ καλά στο Χαλέπι, τη Δαμασκό και τη Λιβύη. 

Νίκος Γεωργιάδης (Athens Voice)