Θέλουμε οικονομικά αναλφάβητους πολίτες; Μας ευνοεί αυτή η κατάσταση ως κοινωνία; Προφανώς όχι. Γιατί είναι μείζον ζήτημα να ξέρουμε βασικούς όρους για να μπορέσουμε να λάβουμε σωστές αποφάσεις για την οικονομική μας κατάσταση. Σε διαφορετική περίπτωση είμαστε έρμαιο δυστυχώς διαφόρων αετονύχηδών και βέβαια λαμβάνουμε, αγνοώντας βασικά οικονομικά, καταστροφικές αποφάσεις για την ίδια μας τη ζωή.

Μπορεί να αλλάξει αυτό; Προφανώς και μπορεί. Αρκεί να επανασχεδιάσουμε τα προγράμματα σπουδών και να βάλουμε και την οικονομία στο παιχνίδι με τις έννοιές της. Θα είναι χρήσιμο για όλους και πρωτίστως για τα παιδιά.

Σαν χθες, όσοι είμαστε κάποιας ηλικίας, σίγουρα άνω των 40, όταν πηγαίναμε δημοτικό γράφαμε έκθεση για την αποταμίευση. Η 31η Οκτωβρίου ήταν αφιερωμένη στην έννοια της αποταμίευσης και όχι των δανείων και των άσκοπων εξόδων. Και το δώρο μας; Ενας κουμπαράς από το ταχυδρομικό ταμιευτήριο. Πόσο σημαντικό και σημειολογικό γιατί ένα παιδί σε αυτή την μικρή ηλικία κατανοούσε την αξία του χρήματος.

Τα χρόνια πέρασαν και αυτά έμειναν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Και όμως οι εποχές άλλαξαν και μπήκαν στην ζωή μας σύγχρονες έννοιες, σύνθετες οικονομικά και αντί να προχωρήσουμε με γοργά βήματα στην κατανόησή τους, επιστημονικά αποδεικνύεται από έρευνες, ότι στην Ελλάδα έχουμε πολύ υψηλό ποσοστό οικονομικά αναλφάβητων.

«Το αλφαβητάρι της οικονομίας για παιδιά μέχρι 12 ετών» είναι το βιβλίο του καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Νικόλαου Φίλιππα, μια έκδοση της Τράπεζας της Ελλάδος και του Κέντρου Πολιτισμού , Έρευνας και Τεκμηρίωσης. Παρουσιάστηκε χθες στον ΙΑΝΟ και όπως σημειώνει ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας στον πρόλογό του, «ο οικονομικός αναλφαβητισμός είναι μια δια βίου, αδιάλειπτη και συνεχής διαδικασία, η οποία σύμφωνα με κορυφαίους Οργανισμούς στον κόσμο, όπως ο ΟΟΣΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα αλλά και η UNICEF πρέπει να ξεκινά από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση».

Αυτό το βιβλίο (σ.σ. χαμηλή τιμή και τα έσοδα κατευθύνονται προς το ΚΕΘΕΑ ή ελεύθερη πρόσβαση στο υλικό μέσω διαδικτύου) κινείται προς την κατεύθυνση αυτή και περιλαμβάνει πάνω από 120 βασικά λήμματα της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επιστήμης, που συνοδεύονται από 9 μικρές και περιεκτικές ιστορίες, οι οποίες συμβάλλουν στην πληρέστερη κατανόηση των αναφερόμενων εννοιών.

Τι με εξέπληξε; Στην χθεσινή παρουσίαση του βιβλίου ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Αγγελος Κότιος σημείωσε ότι οι νεοεισαχθέντες φοιτητές των οικονομικών σχολών αγνοούν βασικές έννοιες της οικονομίας. Μεγάλο πρόβλημα για μια κοινωνία που θέλει να κάνει άλματα μπροστά.

Το δυσάρεστο είναι ότι ελάχιστοι ασχολούνται αν και αφορούν την ίδια μας τη ζωή. Γιατί πριν δεκαετίες δεν ανοιγόμασταν οικονομικά εάν δεν είμασταν σίγουροι για τα βήματά μας και κινούμασταν πιο ορθολογικά στις οικονομικές μας αποφάσεις. Τα τελευταία χρόνια όμως κυλήσαμε σε μονοπάτια που μας οδήγησαν στον υπερδανεισμό με τις γνωστές συνέπειες.

Είναι η ώρα για αλλαγή πλεύσης. Και αυτό το βιβλίο συμβάλλει στην αλλαγή πλεύσης για μια κοινωνία που θα ξέρει το βασικό οικονομικό αλφάβητο! Είναι ζήτημα επιβίωσης.

Άρης Ραβανός (Οικονομικός Ταχυδρόμος)