Με δεδομένο το σημερινό προφίλ των πολιτικών κομμάτων και την εκλογική τους δύναμη, βιώσιμη και σοβαρή συμμαχική κυβέρνηση δεν υπάρχει. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ θεωρεί ότι έχει «καεί» από την «τρικομματική», αν και τότε συνέβαλε τα μέγιστα στη διάσωση της χώρας. Και θέλει να την ξεχάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην του περισσεύει ούτε μια καλή κουβέντα για τον τότε επικεφαλής του, Ευάγγελο Βενιζέλο. Συνεπώς θα προτιμήσει την ευκολότερη αντιπολίτευση και τις ίσες αποστάσεις ελπίζοντας σε δικές του καλύτερες μέρες. Αλλά και η ΝΔ δεν θα ήθελε να συνεταιριστεί με το ΠΑΣΟΚ του Ν. Ανδρουλάκη και να πρέπει να πείσει κάθε φορά τον συνεταίρο για τα προφανή. Για πράγματα αυτονόητα αλλά «δεξιά, νεοφιλελεύθερα ή καπιταλιστικά». Συνεπώς εκλογές, μέχρι να παγώσει η κόλαση ή να βγει «λευκός καπνός από την καμινάδα του προεδρικού μεγάρου».

Η περίοδος είναι προεκλογική και φαίνεται. Καθότι, όπως είπε και ο πρωθυπουργός, «πάντα μπορεί να συντρέχουν κάποιοι λόγοι για πρόωρες εκλογές». Γιατί ακούγεται ότι πολλοί υπουργοί έχουν κατεβάσει τα μολύβια ενόψει του τέλους αυτής της Βουλής. Γιατί ο πόλεμος δεν τελειώνει και αυτό προμηνύει ακόμα μεγαλύτερη άνοδο της τιμής των καυσίμων, δηλαδή μια κάποια οικονομική κρίση, περιορισμό της μεγέθυνσης, επισιτιστικά προβλήματα ή και στο βάθος ύφεση. Γιατί αργότερα μπορεί να είναι χειρότερα για τη ΝΔ που έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων με δεδομένα όχι μόνο την άνοδο του πληθωρισμού, αλλά και τα ελληνοτουρκικά που είναι απρόβλεπτα όσο και ο Ερντογάν.

Φυσικά και η συγκυρία του φθινοπώρου θα είναι καθοριστική για την εξέλιξη των εκλογικών μας πραγμάτων. Αν μέχρι τότε έχει καεί και το παρκάκι της γειτονιάς σας από την κλιματική αλλαγή, τους μετασχηματιστές της ΔΕΗ ή την αυτανάφλεξη συσσωρεύσεων μεθανίου, λέμε τώρα, ή από τους όποιους άγνωστους εμπρηστές (πιο λογικό), δύσκολα θα κάνει ο Κ. Μητσοτάκης το απονενοημένο διάβημα. Αν ο Ερντογάν έχει βγάλει τον στόλο και κάνει έρευνες στην υφαλοκρηπίδα των νησιών, δύσκολα θα αφήσει τη χώρα στα χέρια του υπηρεσιακού πρωθυπουργού, έστω για δυο μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί η διπλή εκλογή. Γι’ αυτό, το «βλέποντας και κάνοντας» φαίνεται να είναι μονόδρομος και καλώς. Αλλά είναι αυτό το πρόβλημα της χώρας;

Πολλοί αμφισβητούν ότι το σημαντικό σήμερα είναι οι εκλογές. Και κακώς, γράφουν, η κυβέρνηση έχει ανοίξει το σεντούκι και μοιράζει οριζόντια χρήμα, επιδοτώντας τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας σε έχοντες και μη. Υπαινίσσονται ότι πρόκειται για άφρονες προεκλογικές παροχές, για ανεπίτρεπτη χαλάρωση την οποία θα πληρώσουμε ακριβά, λόγω και της ανόδου των επιτοκίων. Πληθωρισμός, χρεοκοπίες, μείωση τζίρου, νέα κόκκινα δάνεια και συ δίνεις δωράκια στο πόπολο και ετοιμάζεσαι για εκλογές; Και ποιος τα δίνει; Εσύ με το τεράστιο χρέος, την αδύναμη παραγωγική βάση, την χαμηλή πιστοληπτική βαθμολογία και τις πολλές μικρές επιχειρήσεις που φλερτάρουν με το κανόνι;

Και όμως για να τα δίνει σημαίνει ότι τα έχει και μπορεί να τα δώσει. Ότι δεν επιβαρύνει το χρέος. Κανείς άλλος δεν ξέρει καλύτερα τα οικονομικά μιας χώρας από τον ίδιο τον υπουργό των οικονομικών και τον πρωθυπουργό. Και μετά την περιπέτεια των μνημονίων κανείς δεν είναι τόσο ανεύθυνος ώστε να στείλει και πάλι τη χώρα στα βράχια. Από την άλλη, είναι τέτοιος ο λαϊκισμός που ανθεί στο πολιτικό μας σύστημα, τόσο τερατολογική κάθε αντιπολιτευτική αντίδραση, αλλά και τόσο εύπιστη μεγάλη μερίδα των συμπολιτών μας ώστε να γίνεται υποχρεωτική από κάθε κυβέρνηση η επιδότηση των νοικοκυριών ως αντίβαρο σε τέτοιου είδους δυσκολίες. Τέλος, υπάρχει και η πραγματικότητα. Ναι, υπάρχουν οικογένειες που δύσκολα τη βγάζουν, ή δεν τη βγάζουν καθόλου. Που πλήρωσαν υπέρογκους λογαριασμούς. Που ζορίζονται με την τιμή της βενζίνης και του super market. Και ήρθε η ώρα η σοσιαλιστική ψυχή της πατρίδας να κάνει το χρέος της. Από το ταμείο της πράσινης μετάβασης έστω και αν δεν μεταβούμε ποτέ.

Τα πάντα στην Ελλάδα είναι πολιτικά. Και ο πόλεμος, και τα μέτρα της Δύσης κατά της Ρωσίας και η αντίδραση αυτής και οι διεθνείς τιμές των καυσίμων και η άνοδος των επιτοκίων και τα χιόνια και τα κρύα και οι φωτιές και οι πλημμύρες χρεώνονται αποκλειστικά στην όποια κυβέρνηση. Και βέβαια θα μπορούσαν όλα να είχαν αποφευχθεί αν στο τιμόνι ήταν η όποια αντιπολίτευση που είναι έτοιμη να αναλάβει και έχει στα χέρια της την συνταγή την πονηρή. Και από κάτω ένα πλήθος αλαλάζον που περιμένει με την ψήφο του να αλλάξει την τύχη και την πορεία του. Γιατί ποτέ δεν φταίει το πλήθος αλλά πάντα ο ταγός που δεν μοίρασε το χρήμα. Που το κράτησε για την πάρτη του ή τους φίλους του, τους ισχυρούς τον οποίων είναι ενεργούμενο.

Με τη θεωρία συνομωσίας ως δημόσια αντίληψη που σήμερα είναι ακόμα ισχυρή, πλην όμως και ευτυχώς όχι πλειοψηφική, δεν μπορεί να πάει μακριά καμία χώρα, πόσο μάλλον η μικρή Ελλάς. Ήδη ο φιλορωσισμός που ξέσπασε με την εισβολή στην Ουκρανία, ως απότοκο της γοητείας του κακού ή ως ανάμνηση σοβιετισμού, μετεξελίσσεται σε πολιτική στάση απέναντι στη Δύση και την ΕΕ. Δεν αργεί η ημέρα που τα οικονομικά - ενεργειακά προβλήματα, αν μάλιστα μεγεθυνθούν, θα αποτελέσουν αιχμή του δόρατος κατά της ενωμένης Ευρώπης, πράγμα που βλέπουμε και αλλού όπως στη Γαλλία. Οι αποσχιστικές τάσεις θα γίνουν κα πάλι της μόδας, ο νέος ψυχρός πόλεμος θα αποτελέσει ένα περιβάλλον ευνοϊκό στον ευτροφισμό του λαϊκισμού και πιθανόν να ξαναζήσουμε στιγμές του πρόσφατου παρελθόντος.

Με τον λαϊκισμό ως γνώμονα σε κάθε αντιπολιτευτική παρέμβαση, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να μοιράσει χρήμα στα όρια πάντοτε του επιτρεπτού αν θέλει να διατηρήσει το προβάδισμα των 8-9 μονάδων που έχει σήμερα. Ποια ανάπτυξη και ποια προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων της Microsoft, της Google και της Pfizer, ποια πιθανή επένδυση της ΙΝΤEL, ποια αλματώδη ανάπτυξη των startups, ποια υψηλή τεχνολογία και ποια εκτίναξη καινοτομιών. Ποιο ψηφιακό κράτος και ποιο σύγχρονο πανεπιστήμιο; Ο μέσος Έλληνας ψηφοφόρος, ο νέος, ο εργατοϋπάλληλος, ο δημόσιος, ο συνταξιούχος, ο στυλοβάτης της μεσαίας τάξης ψάχνει την τσέπη του και μετά αποφασίζει. Και αυτό ο κάθε ευφυής πολιτικός το ξέρει.

Το μυστικό για τον ικανό πολιτικό ηγέτη είναι να ισορροπεί ανάμεσα στον ορθολογισμό και τις τάσεις του «ψηφοθηρικού χρηματιστήριου», ανάμεσα στο ωφέλιμο για τη χώρα και το δικό του πολιτικό κέρδος, ανάμεσα στην εποχή που έρχεται αλλά και στην εποχή που έχει διαμορφώσει τις πολιτικές συνειδήσεις και να πράττει το σωστό. Το σωστό για την πατρίδα του πρωτίστως. Και γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να είσαι πολιτικός, και μάλιστα ηγέτης. Ηγέτης που στέκεται στη ρεαλιστική πλευρά της Ιστορίας. Στην άλλη, την εικονική, επικρατεί συνωστισμός. Και γι’ αυτό δεν θα απάρουμε.

Λεωνίδας Καστανάς (Athens Voice)