Τα κρατικά χρέη έχουν διογκωθεί σε τέτοιο βαθμό, εν μέρει λόγω της πανδημίας, ώστε τώρα να αποτελούν όλο και μεγαλύτερη απειλή για τα επίπεδα διαβίωσης στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Παρότι το 2024 είναι η «χρυσή» χρονιά των εκλογών, με σημαντικές αναμετρήσεις να λαμβάνουν χώρα σε ολόκληρο τον κόσμο μέχρι το τέλος του έτους, οι πολιτικοί φαίνεται να αγνοούν το πρόβλημα, σύμφωνα με το CNN, ενώ για να αντιμετωπιστεί είναι πολύ πιθανό να χρειαστούν αυξήσεις φορολογίας και περικοπές στις δαπάνες.

Πριν από μερικές ημέρες το ΔΝΤ προειδοποίησε για άλλη μια φορά συγκεκριμένα για τις ΗΠΑ ότι τα «χρόνια δημοσιονομικά ελλείμματα» πρέπει να «αντιμετωπιστούν άμεσα». Οι επενδυτές εκφράζουν εδώ και πολύ καιρό την ανησυχία τους για τη δημοσιονομική κατάσταση της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Ωστόσο, οι φόβοι αυτοί αντηχούν σε ολόκληρο τον κόσμο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Γαλλίας, όπου η πρόσφατη πολιτική αναστάτωση με την ξαφνική προκήρυξη εκλογών έφερε στη επιφάνεια τις ανησυχίες για το χρέος, εκτοξεύοντας τις αποδόσεις των ομολόγων.

Ο πρώτος γύρος εκλογών έδειξε ότι οι χείριστοι φόβοι των επενδυτών για τη Γαλλία μάλλον δεν θα πραγματοποιηθούν. Ωστόσο, ακόμα και χωρίς τον φόβο για το ξέσπασμα μιας άμεσης χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι επενδυτές ζητούν υψηλότερο premium για να διακρατούν το χρέος πολλών κρατών, όσο εκτοξεύεται το έλλειμμα μεταξύ δαπανών και φόρων.

Αλυσιδωτά προβλήματα

Ειδικότερα, το υψηλότερο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους σημαίνει ότι θα διατεθούν λιγότερα χρήματα σε κρίσιμες δημόσιες υπηρεσίες ή στην αντιμετώπιση κρίσεων. Δεδομένου ότι βάσει των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων κοστολογούνται κι άλλα είδη χρέους, η άνοδος των αποδόσεων μπορεί να ανεβάσει και το κόστος δανεισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, επιβαρύνοντας έτσι την οικονομική ανάπτυξη.

Τέλος, όσο ανεβαίνουν τα επιτόκια δανεισμού, οι ιδιωτικές επενδύσεις πέφτουν και οι κυβερνήσεις μπορούν να δανειστούν λιγότερα για να αντιμετωπίσουν τυχόν οικονομικές δυσκολίες. Το χρέος «δεν είναι πια δωρεάν», δήλωσε στο CNN ο Kenneth Rogoff, καθηγητής οικονομικών στο Harvard, ανακαλώντας την περίοδο μετά ο ξέσπασμα της κρίσης του 2008, όταν μια σειρά ακαδημαϊκών, οικονομολόγων και αναλυτών προέβλεπαν πως τα επιτόκια θα παραμείνουν για πάντοτε κοντά στο μηδέν. Τόνισε μάλιστα ότι οι ΗΠΑ και άλλες χώρες στον κόσμο θα κληθούν να κάνουν επίπονες προσαρμογές στο μέλλον.

Εξάλλου, αναβάλλοντας τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος του χρέους, οι κυβερνήσεις μένουν εκτεθειμένες στις πολύ πιο «τιμωρητικές» αγορές ομολόγων, οι οποίες αντιδρούν αιφνιδιαστικά και έντονα σε κάθε ένδειξη αποσταθεροποίησης της πολιτικής και της οικονομίας.

moneyreview.gr με πληροφορίες από CNN