Οι δημόσιες δηλώσεις και οι αντεγκλήσεις αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Η Κριστίν Λαγκάρντ απάντησε στην κριτική του δισεκατομμυριούχου υποψήφιου προέδρου, προσκαλώντας τον στην Φρανκφούρτη προκειμένου να δει ιδίοις όμμασι πόσο δύσκολος είναι ο ρόλος του κεντρικού τραπεζίτη. «Έχω χιλιάδες σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους, οικονομολόγους, δικηγόρους, τεχνικούς πληροφορικής και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι όλοι τους εργάζονται σκληρά κάθε μέρα, όχι μόνο μία φορά τον μήνα», είπε η Κριστίν Λαγκάρντ.

Δύο από τους εργαζόμενους αυτούς, ανώτατα στελέχη της ΕΚΤ – οι Ούλριχ Μπίντσεϊλ και Γιούργκεν Σαφ – σε μελέτη τους για το Bitcoin (οι επιπτώσεις του στην κατανομή του εισοδήματος – The distributional consequences of Bitcoin) που παρουσιάζει σήμερα το ΑΠΕ-ΜΠΕ καταλήγουν ότι η χρήση των κρυπτονομισμάτων διεύρυνε τις κοινωνικές ανισότητες, πέραν των άλλων προβλημάτων που έχει προκαλέσει.

Τα κρυπτονομίσματα και οι εκλογές στις ΗΠΑ

Πριν όμως καταλήξουν στο συμπέρασμα, αυτό οι συγγραφείς της μελέτης συνδέουν την περαιτέρω πορεία του Bitcoin με το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών. Όπως επισημαίνουν σε ομιλίες τους, ο Τραμπ δεν εξηγεί το ποιες υπηρεσίες του κρυπτονομίσματος στην κοινωνία «θα δικαιολογούσαν την τρέχουσα και τη μελλοντική ολοένα και υψηλότερη αποτίμησή του, παρόλο που το συγκρίνει με προηγούμενες καινοτομίες για τις οποίες αυτό ήταν μάλλον σαφές».

Και καταλήγουν ότι: «Συνολικά, η βιομηχανία των crypto αντιλαμβάνεται ότι ο Τραμπ αποτελεί τον πλέον ευνοϊκό προς αυτούς υποψήφιο. Παρόλο που η βιομηχανία των crypto έχει πρόσφατα δείξει μεγαλύτερη προθυμία να συνεργαστεί με την εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις, ελπίζοντας σε μια πιο θετική πολιτική κατεύθυνση, οι αναλυτές προβλέπουν σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο πολιτικών αποτελεσμάτων. Προβλέπουν πολύ διαφορετικές εξελίξεις στη τιμή του Bitcoin ανάλογα με το ποιος θα κερδίσει τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ: αν κερδίσει ο Τραμπ, το Bitcoin θα μπορούσε να ανέλθει στα 80 – 90 χιλιάδες δολάρια, αλλά αν κερδίσει η Χάρις την προεδρική κούρσα η τιμή θα μπορούσε να πέσει στα 30 – 40 χιλιάδες δολάρια. Στη λογική αυτή, άλλωστε, η τιμή του υποχώρησε, καθώς οι επενδυτές αντέδρασαν στο προεδρικό ντιμπέιτ της 11ης Σεπτεμβρίου μεταξύ Χάρις και Τραμπ, όταν η αγορά εκτίμησε ότι η Χάρις κέρδισε το ντιμπέιτ, παρόλο που το ζήτημα του κρυπτονομίσματος δεν συζητήθηκε καθόλου».

«Κερδοσκοπική φούσκα»

Όσον αφορά στο αντικείμενο της μελέτης, δηλαδή την κοινωνική διάσταση του Bitcoin, τα δύο στελέχη αναφέρουν ότι οι περισσότεροι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια κερδοσκοπική φούσκα που θα σκάσει κάποια στιγμή και στη συνέχεια θα έχει συσσωρευτεί σημαντικό κοινωνικό κόστος. Οι υποστηρικτές του Bitcoin το αρνούνται αυτό και στοιχηματίζουν ότι η αξία του θα συνεχίσει να αυξάνεται, εκτιμώντας ότι το Bitcoin είναι ένα σπουδαίο επενδυτικό περιουσιακό στοιχείο.

Η μελέτη διαπιστώνει ότι ακόμη και αν δεν σκάσει η φούσκα του κρυπτονομίσματος, όλα τα αποτελέσματα πλούτου που απολαμβάνουν οι πρώτοι χρήστες μέσω της αύξησης των τιμών θα είναι εις βάρος των μη κατόχων, οι οποίοι φτωχοποιούνται. Ως εκ τούτου, τα αποτελέσματα αναδιανομής του Bitcoin και η σχετική κοινωνική ζημιά υπερβαίνουν κατά πολύ τις επιπτώσεις του καλού ή κακού συγχρονισμού των αγορών και των πωλήσεων από τους επενδυτές.

Παρά την στροφή της κοινότητας του Bitcoin, η οποία τονίζει όλο και λιγότερο το ρόλο του Bitcoin ως μέσο πληρωμής, αλλά κυρίως ως επενδυτικού οχήματος, οι συντάκτες της μελέτης εκτιμούν ότι το Bitcoin δεν αλλάζει το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας. Ωστόσο εκτιμούν ότι οι επενδύσεις σε αυτό δεν μπορούν να θεωρούνται ως παίγνιο μηδενικού αθροίσματος.

Σε απόλυτους όρους, οι πρώτοι χρήστες του αυξάνουν τον πραγματικό πλούτο και την κατανάλωσή τους εις βάρος του πραγματικού πλούτου και της κατανάλωσης εκείνων που δεν κατέχουν Bitcoin ή που επενδύουν σε αυτό μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο. Έτσι, ο καταμερισμός του πραγματικού πλούτου έχει μετατοπιστεί από τους Latecomers στους Early Birds και θα παραμείνει ως κληρονομιά της αρχικής ανισότητας.

Το μακροπρόθεσμο σενάριο

Αυτές οι αναδιανεμητικές επιδράσεις μπορεί να είναι σημαντικές σε ένα μακροπρόθεσμο σενάριο που χαρακτηρίζεται από τη διαρκή ανατίμηση του Bitcoin. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στη μελέτη, οι νέες Lamborghini, Rolex, βίλες και χαρτοφυλάκια μετοχών από τους πρώτους επενδυτές Bitcoin δεν προέρχονται από την αύξηση του παραγωγικού δυναμικού της οικονομίας – αλλά μάλλον, χρηματοδοτούνται από τη μείωση της κατανάλωσης και του πλούτου εκείνων που αρχικά δεν κατέχουν Bitcoin.

Είναι σαν να γεμίζεις έναν κουβά αδειάζοντας νερό από έναν άλλο – οι όψιμοι πρέπει να παραιτηθούν προς όφελος των πρώτων κατόχων. Αυτή η ανακατανομή του πλούτου και της αγοραστικής δύναμης είναι απίθανο να συμβεί χωρίς επιζήμιες συνέπειες για την κοινωνία. Ακόμα και αν οι Latecomers – οι όψιμοι δηλαδή επενδυτές – δεν μπορούν να αποδώσουν την απώλεια της αγοραστικής τους δύναμης, θα νιώσουν μία απογοήτευση, που θα συμβάλει περαιτέρω σε μια ολοένα και πιο διχασμένη κοινωνία.

Υπονόμευση της αρχικής ιδέας για τα κρυπτονομίσματα

Η εξέλιξη της τιμής του Bitcoin, όπως διαπιστώνουν, υπονομεύει προφανώς την αρχική ιδέα της ανεξαρτησίας του κρυπτονομίσματος από τις δημόσιες πολιτικές και την κυβερνητική παρέμβαση. Σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο, όπου οι πολιτικοί είναι υπόλογοι στους ψηφοφόρους, αυτή η εξάρτηση συνεπάγεται ότι οι στάσεις απέναντι στο Bitcoin θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα εκλογικά αποτελέσματα. Οι εν εξελίξει προεκλογικές εκστρατείες για τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ καταδεικνύουν τις έντονες προσπάθειες ορισμένων υποψηφίων να κερδίσουν τους ψηφοφόρους που επενδύουν σε crypto.

«Οι πρώιμοι επενδυτές έχουν συμφέρον να προωθήσουν τις αξίες του Bitcoin για να αναδιανείμουν τον πλούτο και την κατανάλωση από τους όψιμους επενδυτές στους εαυτούς τους, ίσως χωρίς να έχουν συνείδηση της αναδιανεμητικής φύσης του οράματός τους. Σε κάθε περίπτωση, όσοι δεν έχουν ασχοληθεί με αυτό θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι έχουν επιτακτικούς λόγους να αντιτίθενται στο Bitcoin και να υποστηρίζουν τη νομοθεσία εναντίον του, με στόχο να εμποδίσουν την άνοδο των τιμών του Bitcoin ή να δουν το Bitcoin να εξαφανίζεται εντελώς. Οι όψιμοι και οι μη κάτοχοι και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι θα πρέπει να τονίσουν ότι η ιδέα του Bitcoin ως επένδυση βασίζεται στην αναδιανομή εις βάρος τους. Αν δεν το κάνουν αυτό, θα μπορούσαν να αλλοιώσουν τα εκλογικά αποτελέσματα υπέρ των πολιτικών που υποστηρίζουν πολιτικές υπέρ του Bitcoin, υπονοώντας την αναδιανομή του πλούτου και τροφοδοτώντας τη διαίρεση της κοινωνίας» καταλήγει η μελέτη.