Αν και οι πληθωριστικές πιέσεις υποχωρούν σταδιακά τα νοικοκυριά αδυνατούν να πάρουν ανάσα και κόβουν από παντού για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο αυξανόμενο κόστος διαβίωσης. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι οι καταναλωτές αφαιρούν ακόμη και από τις αγορές τροφίμων ενώ άπιαστο όνειρο αποτελούν για πολλούς οι διακοπές.

Αδυνατούν να έχουν στο τραπέζι τους ένα πλήρες γεύμα

Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat είναι αποκαρδιωτικά με τη χώρα μας να φιγουράρει στην πέμπτη θέση της ΕΕ όσον αφορά στο ποσοστό ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια και αδυνατούν να αντέξουν οικονομικά ένα σωστό γεύμα που περιέχει κρέας, ψάρι ή ένα ισοδύναμο για χορτοφάγους, κάθε δεύτερη ημέρα.

Σλοβακία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ρουμανία και μετά η Ελλάδα στο γράφημα που παρουσιάζει η Eurostat

Η έρευνα της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας δείχνουν πως περίπου 4 στους 10 Έλληνες (38,2%) σε κίνδυνο φτώχειας δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά ένα σωστό γεύμα ανά δεύτερη ημέρα.

Το υψηλότερο ποσοστό των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας και δεν μπορούν να βάλουν το τραπέζι τους ένα σωστό γεύμα καταγράφηκε στη Σλοβακία (45,7%). Ακολουθούν η Ουγγαρία (44,9%), η Βουλγαρία (40,2%) και η Ρουμανία (40%) Από την άλλη πλευρά, το χαμηλότερο ποσοστό καταγράφηκε στην Ιρλανδία (4,2%). Ακολουθούν η Κύπρος (5,0%) και η Πορτογαλία (5,9%).

Στην ΕΕ των «27» η διαφορά μεταξύ του συνολικού πληθυσμού και του πληθυσμού που κινδυνεύει από τη φτώχεια όσον αφορά την εξασφάλιση ενός σωστού γεύματος ήταν 12,8%.

Σε επίπεδο χωρών, η Ουγγαρία ανέφερε τη μεγαλύτερη διαφορά με 30,2 ποσοστιαίες μονάδες, ακολουθούμενη από τη Σλοβακία (27,9%) και την Ελλάδα (27,3%). Αντίθετα, η Σουηδία, η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία ανέφεραν τις μικρότερες διαφορές, όλες κάτω από 4%.

Το πρώτο «θύμα» των περικοπών

Με την ακρίβεια να ψαλιδίζει τις δαπάνες των Ελλήνων η πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) δείχνει σημαντικές αλλαγές το τελευταίο διάστημα στις καταναλωτικές συνήθειες σε διάφορες περιοχές συμπεριφορών οι οποίες αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στις ανατιμήσεις προϊόντων και υπηρεσιών.

Πρώτο «θύμα» των περικοπών αποτελούν οι δαπάνες για υπηρεσίες ενώ περικοπές γίνονται και σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.

Συγκεκριμένα,

Το 71% (έναντι 75% το 2023) του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.α.

• Το 55% (έναντι 54% το 2023) δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.

• Το 49% (έναντι 48% το 2023) του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.

• Το 42% (έναντι 49% το 2024) δηλώνει ότι έχει αλλάξει μάρκα-επωνυμία προϊόντος.

• Το 27% δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του.

• Το 27% (έναντι 32% το 2024) έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του.

• Το 16% (έναντι 17% το 2024) δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του.

Το πόσο έντονη είναι η στροφή του αγοραστικού κοινού στην εξοικονόμηση χρημάτων αποτυπώνεται στο δείκτη που καταγράφει διαχρονικά τους παράγοντες που επηρεάζουν τους καταναλωτές την τελευταία 4ετία σε σχέση με την επιλογή τροφίμων.

Στο ερώτημα «αυτή τη στιγμή ποιος είναι ο πιο σημαντικος παράγοντας επιλογής όταν ψωνίζεται τρόφιμα» η χρηματική δαπάνη παραμένει το βασικό κριτήριο (57%) ενώ η ποιότητα αποτελεί επίσης κριτήριο για το 27% των καταναλωτών.

Διακοπές… με το κυάλι

Ενώ συμβαίνουν αυτά και η ζέστη μας «δείχνει τα δόντια της» όνειρο θερινής νυκτός είναι φέτος οι διακοπές για τους μισούς Έλληνες. Στο μεταξύ, τα νησιά είναι απλησίαστα για ακόμη περισσότερους με τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια να «δαγκώνουν».

Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ αποτυπώνει μια οδυνηρή πραγματικότητα: Ένας στους δύο καταναλωτές δηλώνει ότι δεν θα κάνει φέτος διακοπές, ενώ το 32% δηλώνει ότι θα κάνει μεν διακοπές, αλλά αυτές θα είναι λιγότερες ημέρες.

Έξι στους δέκα καταναλωτές δηλώνουν ότι οι δαπάνες τους φέτος θα είναι μειωμένες σε σχέση με πέρυσι.

Τέσσερις στους δέκα ότι θα είναι μειωμένες άνω του 50%.

Στην ερώτηση για ποιο λόγο έλαβαν αυτή την απόφαση, αναφέρουν το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα λόγω ανατιμήσεων, αλλά κυρίως τα αυξημένα κόστη σε εισιτήρια (50%) και διαμονή (48%).

Την ίδια ώρα, τις ανατιμήσεις σε κατηγορίες υπηρεσιών και προϊόντων άμεσα συνδεδεμένων με τις καλοκαιρινές αποδράσεις,  αποτυπώνουν και στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία του πληθωρισμού τον Ιούνιο 2024.

Σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρσι, φέτος καταγράφονται αυξήσεις 19,7% στα αεροπορικά εισιτήρια, ενώ το πακέτο διακοπών εμφανίζεται πιο ακριβό κατά 12,7%. Σε ό,τι αφορά τα ξενοδοχεία, οι τιμές είναι υψηλότερες κατά 12% σε σύγκριση με πέρυσι.

Τα δε ακτοπλοϊκά εισιτήρια έχουν πάρει φωτιά. Ενδεικτικά για μια 4μελη οικογένεια με 1 ΙΧ, το δρομολόγιο Πειραιάς – Πάρος – Πειραιάς φέτος κοστίζει 534 €, σημειώνοντας αύξηση 15,1% σε σχέση με το 2023 που κόστιζε 464 €.

Η ίδια οικογένεια για το δρομολόγιο Πειραιάς – Ηράκλειο – Πειραιάς, θα πληρώσει φέτος 564 € , ήτοι 15,6% πιο πάνω από το 2023 που πλήρωνε 488 €.

Για το δρομολόγιο Πειραιάς – Ρόδος – Πειραιάς (με συμβατικό πλοίο και τετράκλινη καμπίνα) η τιμή φέτος ανέρχεται σε 1.019 ευρώ αυξημένη κατά 10,3% σε σχέση με το 2023 που κόστιζε 924 €.