|
Αυτή η πρόσφατη στροφή
προς τη βιομηχανική
πολιτική για τη στήριξη
της καινοτομίας σε
συγκεκριμένους τομείς
και τεχνολογίες δεν
είναι μαγική λύση, όπως
δείχνουμε σε ένα
κεφάλαιο του April 2024
Fiscal Monitor.
Αντίθετα, οι καλά
σχεδιασμένες
δημοσιονομικές πολιτικές
που υποστηρίζουν την
καινοτομία και τη
διάχυση της τεχνολογίας
ευρύτερα, με έμφαση στη
βασική έρευνα που
αποτελεί τη βάση της
εφαρμοσμένης
καινοτομίας, μπορούν να
οδηγήσουν σε υψηλότερη
ανάπτυξη σε όλες τις
χώρες και να επιταχύνουν
τη μετάβαση σε μια πιο
πράσινη και ψηφιακή
οικονομία. Η αξιολόγησή
μας σχετικά με τον τρόπο
με τον οποίο η
δημοσιονομική στήριξη
της καινοτομίας θα
πρέπει να στοχεύει σε
συγκεκριμένους τομείς
δείχνει ότι η άσκηση
τέτοιων πολιτικών
παράγει κέρδη
παραγωγικότητας και
ευημερίας μόνο υπό
αυστηρές προϋποθέσεις: -
Όταν οι στοχευόμενοι
τομείς παράγουν
μετρήσιμα κοινωνικά
οφέλη, όπως χαμηλότερες
εκπομπές διοξειδίου του
άνθρακα ή υψηλότερη
διάχυση της γνώσης σε
άλλους τομείς- - Όταν οι
πολιτικές δεν εισάγουν
διακρίσεις εις βάρος των
ξένων επιχειρήσεων- και
- Όταν η κυβέρνηση
διαθέτει ισχυρή
ικανότητα διαχείρισης
και εφαρμογής μιας
τέτοιας πολιτικής. Οι
περισσότερες
βιομηχανικές πολιτικές
βασίζονται σε μεγάλο
βαθμό σε δαπανηρές
επιδοτήσεις ή
φοροαπαλλαγές, οι οποίες
μπορεί να αποβούν
επιζήμιες για την
παραγωγικότητα και την
ευημερία, εάν δεν είναι
αποτελεσματικά
στοχευμένες. Αυτό
συμβαίνει συχνά, όπως
για παράδειγμα όταν οι
επιδοτήσεις
κατευθύνονται λανθασμένα
προς τομείς που
συνδέονται με την
πολιτική. Επιπλέον, οι
διακρίσεις εις βάρος των
ξένων επιχειρήσεων
μπορεί να αποδειχθούν
αυτοκαταστροφικές, καθώς
τέτοιες πολιτικές
μπορούν να προκαλέσουν
δαπανηρά αντίποινα και
οι περισσότερες χώρες
-ακόμη και οι μεγάλες
προηγμένες οικονομίες-
βασίζονται στην
καινοτομία που γίνεται
αλλού.
Σε ορισμένες
περιπτώσεις, η
βιομηχανική πολιτική
μπορεί να είναι
δικαιολογημένη, όπως
όταν υποστηρίζει τομείς
που παράγουν ισχυρές
δευτερογενείς επιδράσεις
της γνώσης στην εγχώρια
οικονομία (για
παράδειγμα, στη
βιομηχανία ημιαγωγών).
Μια άλλη σημαντική
περίπτωση χρήσης είναι η
προώθηση της πράσινης
καινοτομίας - η επίτευξη
καθαρών μηδενικών
εκπομπών θα απαιτήσει
τεχνολογίες που δεν
υπάρχουν ακόμη. Ωστόσο,
οι επιδοτήσεις για την
πράσινη καινοτομία θα
πρέπει να είναι
διαφανείς, να
επικεντρώνονται σε
περιβαλλοντικούς στόχους
και να συμπληρώνονται
από ισχυρή τιμολόγηση
των εκπομπών διοξειδίου
του άνθρακα για την
ελαχιστοποίηση του
δημοσιονομικού κόστους.
Γενικότερα, οι
κυβερνήσεις που
εφαρμόζουν βιομηχανικές
πολιτικές θα πρέπει να
επενδύουν στην τεχνική
ικανότητα, να
αναπροσαρμόζουν τη
στήριξη καθώς οι
συνθήκες αλλάζουν και να
ενεργούν σύμφωνα με τις
ανοικτές και
ανταγωνιστικές αγορές.
Πρέπει να σχεδιάζουν την
πολιτική με στόχο την
αποφυγή σπατάλης δαπανών
και μέτρων
προστατευτισμού που θα
μπορούσαν να
κατακερματίσουν
περαιτέρω το παγκόσμιο
εμπόριο.
Μείγμα πολιτικής υπέρ
της καινοτομίας Οι
τεχνολογικά προηγμένες
οικονομίες θα ήταν καλό
να επιλέξουν ένα μείγμα
πολιτικής που να
υποστηρίζει ευρύτερα την
καινοτομία, ιδίως επειδή
η βασική έρευνα με
ευρείες εφαρμογές
συνήθως
υποχρηματοδοτείται. Ένας
οικονομικά αποδοτικός
τρόπος για την τόνωση
της καινοτομίας και της
ανάπτυξης είναι η
εφαρμογή ενός
συμπληρωματικού
μείγματος δημόσιας
χρηματοδότησης για τη
βασική έρευνα,
επιχορηγήσεων έρευνας
και ανάπτυξης για
καινοτόμες νεοφυείς
επιχειρήσεις και
φορολογικών κινήτρων για
την ενθάρρυνση της
εφαρμοσμένης καινοτομίας
σε όλες τις
επιχειρήσεις. Εκτιμούμε
ότι η αύξηση των δαπανών
για αυτές τις πολιτικές
κατά 0,5 ποσοστιαίες
μονάδες του ακαθάριστου
εγχώριου προϊόντος -ή
περίπου το 50% του
σημερινού επιπέδου στις
οικονομίες του ΟΟΣΑ- θα
μπορούσε να αυξήσει το
ΑΕΠ κατά 2% για τη μέση
προηγμένη οικονομία.
Αυτό το επίπεδο δαπανών
για την καινοτομία θα
μπορούσε ακόμη και να
μειώσει τον λόγο χρέους
προς ΑΕΠ μακροπρόθεσμα.
Αλλά ο σχεδιασμός έχει
σημασία. Οι
επιχορηγήσεις είναι πιο
χρήσιμες εάν στοχεύουν
σε προηγούμενα στάδια
του κύκλου ζωής της
καινοτομίας, για
παράδειγμα, ενώ τα
φορολογικά κίνητρα
πρέπει να είναι εύκολα
προσβάσιμα εάν πρόκειται
να ωφελήσουν
περισσότερες από τις
μεγάλες εδραιωμένες
επιχειρήσεις.
Ενώ η στήριξη της
καινοτομίας μπορεί να
αποδώσει μακροπρόθεσμα,
οι χώρες με περιορισμένο
δημοσιονομικό χώρο
μπορεί να χρειαστεί να
επαναπροσδιορίσουν τις
προτεραιότητες άλλων
δαπανών και να
συγκεντρώσουν
περισσότερα έσοδα
βραχυπρόθεσμα. Οι
προτεραιότητες διαφέρουν
για τις λιγότερο
προηγμένες τεχνολογικά
χώρες. Οι κυβερνήσεις
τους μπορούν να
αποκομίσουν μεγαλύτερα
μερίσματα
παραγωγικότητας με
πολιτικές που προωθούν
τη διάχυση τεχνολογιών
που έχουν αναπτυχθεί
αλλού. Αλλά πρέπει να
επενδύσουν στο ανθρώπινο
κεφάλαιο και στις
στρατηγικές υποδομές για
να αποκομίσουν το πλήρες
όφελος από τις εισροές
τεχνολογίας. Για όλες
τις χώρες, η στενότερη
διεθνής συνεργασία και η
μεγαλύτερη ανταλλαγή
γνώσεων είναι κρίσιμης
σημασίας για την
επιτάχυνση του πράσινου
και του ψηφιακού
μετασχηματισμού και την
επίτευξη ενός πιο
ευημερούντος μέλλοντος.
Οι εσωστρεφείς πολιτικές
μειώνουν το παγκόσμιο
καινοτόμο δυναμικό και
επιβραδύνουν τη διάχυση
της τεχνολογίας, ιδίως
στις χώρες που την έχουν
μεγαλύτερη ανάγκη.
Πηγή: IMF Blog |
