Σύμφωνα με την BofA (την έκθεση παρουσιάζει το MR), τα «καλά» νέα είναι η μακρά περίοδος προσαρμογής έως το 2027, την οποία ο οίκος χαρακτηρίζει σαν το «εύκολο κομμάτι».

Φέτος το καλοκαίρι αναμένεται να ξεκινήσουν αρκετές διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος, με την Bank of America να «δείχνει» προς τη Γαλλία, την Ιταλία και πιθανώς την Ισπανία, αλλά η απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή θα είναι κατά 10-20 μονάδες βάσης χαμηλότερη σε σχέση με τους παλιούς κανόνες, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου.

Τα λιγότερο καλά νέα είναι μεγαλύτερα, σύμφωνα με την BofA. Η αυστηρή συμμόρφωση με όλες τις δικλείδες ασφαλείας για τα ελλείμματα και τα χρέη θα μπορούσε να οδηγήσει σε προσαρμογή περίπου 3 ή 4 φορές μεγαλύτερη από ό,τι με τους παλιούς κανόνες.

Πρακτικά, κάποιες χώρες ίσως να αναγκαστούν να προχωρήσουν σε μία ταυτόχρονη δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης του 1% του ΑΕΠ ετησίως για τέσσερα χρόνια (όσο δηλαδή διαρκεί συνήθως ένα σχέδιο προσαρμογής στο πλαίσιο της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος).  

Για τις μεμονωμένες χώρες, αυτή είναι ήδη μια δύσκολη τροχιά. Όμως, εάν αρκετές χώρες προχωρήσουν σε μια τέτοια δημοσιονομική προσαρμογή ταυτόχρονα, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερο πλήγμα στην ανάπτυξη, κάτι που σύμφωνα με την BofA, δεν έχει ληφθεί υπόψη στους κανόνες.

Η «άσκηση» την οποία «έτρεξε» ο οίκος δείχνει ότι η μέγιστη απαιτούμενη δημοσιονομική προσπάθεια θα έσπρωχνε την ανάπτυξη 2-2,3 ποσοστιαίες μονάδες  χαμηλότερα στη διάρκεια 4 ετών, έναντι του σεναρίου της ελάχιστης προσαρμογής.

Η δεύτερη σοβαρή επιφύλαξη του αμερικανικού οίκου είναι πως ενώ οι κανόνες προσπαθούν να δημιουργήσουν περιθώρια για πράσινες επενδύσεις, οι δικλείδες ασφαλείας δεν το κάνουν. Σύμφωνα με την ανάλυση που έκανε η BofA, ένα πρόγραμμα επενδύσεων που χρηματοδοτείται μέσω ελλείμματος ύψους 1% του ΑΕΠ, καταλήγει πάντα να παραβιάζει τις απαιτήσεις.

Και τρίτον, οι κανόνες δεν προβλέπουν μια αντικυκλική δημοσιονομική πολιτική για την περίπτωση κάποιου οικονομικού σοκ.

Καθώς δεν θα υπάρχει πια περιθώριο προληπτικής δημοσιονομικής πολιτικής ή κάποιο προκαθορισμένο αντικυκλικό εργαλείο, αυτό σημαίνει ότι η νομισματική πολιτική (δηλαδή η ΕΚΤ)  θα είναι το μοναδικό ανάχωμα όταν το επόμενο σοκ θα χτυπήσει την Ευρωζώνη.

Μάλιστα, η BofA προειδοποιεί ότι έπειτα από το πληθωριστικό σοκ, η ΕΚΤ ίσως είναι λιγότερο πρόθυμη να δράσει τόσο γρήγορα ή τόσο δυναμικά όπως έκανε πριν από την πανδημία.

Ελπίδες για διόρθωση

Ιδανικά, οι ανεπάρκειες αυτές μπορούν να γίνουν μια ευκαιρία, σύμφωνα με την BofA, εάν οι αρχές καλύψουν το κενό με «περισσότερη Ευρώπη». Πολλά θα εξαρτηθούν από τη νέα σύσταση του ευρωκοινοβουλίου και κατά πόσο θα υπάρχει μια κοινή αίσθηση του επείγοντος μετά τις ευρωεκλογές, αλλά οι αναλυτές εκτιμούν ότι ένας τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα είναι μια «αναμόρφωση της αναμόρφωσης» των δημοσιονομικών κανόνων πριν από το 2027.