Όπως γράφει ο Θάνος Τσίρος στην Ναυτεμπορική, ο κίνδυνος επιβαρύνσεων γι’ αυτές τις κοινωνικές ομάδες υποχρεώνει την κυβέρνηση να αναζητήσει τις λύσεις που θα περιορίσουν τη… ζημιά των πολιτών, χωρίς όμως να επηρεάσουν τις δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι την Παρασκευή εκπνέει η προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και πλέον όλοι θα έχουν στα χέρια τους τα εκκαθαριστικά της εφορίας.

Δυσάρεστες εκπλήξεις

Οι περισσότερες δυσάρεστες εκπλήξεις, σε μια χρονιά που ούτως ή άλλως κλείνει με ρεκόρ βεβαίωσης φόρου (ήδη έσπασε το φράγμα των 4 δισ. ευρώ για τα χρεωστικά εκκαθαριστικά και ενώ υπολείπονται τουλάχιστον 400.000 δηλώσεις), αφορούν τους αυτοαπασχολούμενους, οι οποίοι καλούνται να πληρώσουν ακόμη και διπλάσια ή τριπλάσια ποσά σε σχέση με πέρυσι.

Το πρόβλημα συνίσταται στο ότι ο φόρος γι’ αυτούς που καταλήγουν να φορολογηθούν με βάση το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, θα αυξηθεί και του χρόνου, καθώς το ελάχιστο ποσό είναι συνδεδεμένο με τον κατώτατο μισθό, ο οποίος αυξήθηκε τον Απρίλιο και θα επηρεάσει και τον φόρο εισοδήματος της επόμενης χρονιάς.

Η αύξηση του φορολογητέου εισοδήματος είναι και ο λόγος για τον οποίο αρκετές δεκάδες χιλιάδες θα χάσουν φέτος το επίδομα τέκνων ή και άλλα κοινωνικά επιδόματα, κάτι που θα περιορίσει ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα.

Στις τάξεις των συνταξιούχων, στο επίκεντρο βρίσκονται οι συνταξιούχοι χηρείας οι οποίοι ταυτόχρονα λαμβάνουν και σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος.

Γι’ αυτούς -εκτιμώνται σε τουλάχιστον 60.000- εκκρεμεί η απόφαση για περικοπή της μίας εκ των δύο συντάξεων (έχει ήδη γίνει η περικοπή στους συνταξιούχους του Δημοσίου και εκκρεμεί να γίνει και για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα).

Από εκεί και πέρα, στις «απειλές» της περιόδου συμπεριλαμβάνονται και οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Η υποχώρηση της τιμής χονδρικής κατά τα τελευταία 24ωρα, η ανακοίνωση της κρατικής επιδότησης, αλλά και η έκφραση της πρόθεσης από τους «παίκτες» της αγοράς να απορροφήσουν το κόστος, δημιουργούν ελπίδες στα νοικοκυριά ότι οι επιβαρύνσεις δεν θα είναι μεγάλες.

Για τους επαγγελματίες όμως η ανησυχία παραμένει και το μόνο που έχει ανακοινωθεί είναι ότι δεν θα χρειαστεί να επιστραφούν τα χρήματα που είχαν δοθεί κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης υπό μορφή αναβαλλόμενων χρεώσεων.

Τα «μέτωπα»

Οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί γι’ αυτά τα «μέτωπα» δυσαρέσκειας των πολιτών είναι οι εξής:

1.Για τους αυτοαπασχολούμενους, το υπουργείο Οικονομικών περιμένει να ολοκληρωθεί η διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων ώστε να γίνει προσεκτική ανάλυση των εκκαθαριστικών.

Πρώτος στόχος είναι να εντοπιστούν πιθανές εστίες πολύ μεγάλων επιβαρύνσεων, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο ακόμη και τη λειτουργία των ατομικών επιχειρήσεων. Υπάρχει πάντοτε ο παράγοντας «φοροδιαφυγή» που μπορεί να περιορίζει τα φορολογητέα κέρδη σε πολύ χαμηλά επίπεδα, υπάρχει όμως και ο παράγοντας «κακή οικονομική χρονιά».

Το φθινόπωρο θα αποφασιστούν οι πιθανές αλλαγές στον νόμο ώστε να περιοριστούν οι ακραίες επιβαρύνσεις.

Επίσης, για τη δρομολογημένη αύξηση της επιβάρυνσης (δεδομένου ότι το εισόδημα είναι συνδεδεμένο με τον κατώτατο μισθό) η κυβέρνηση θα προβάλει ως «αντίβαρο» την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η οποία ισοδυναμεί με ένα οικονομικό όφελος της τάξεως των 325 ευρώ για όλους και όχι μόνο για αυτούς που φορολογούνται με το ελάχιστο εισόδημα.

Πράγματι, σε αρκετές περιπτώσεις, αυτή η ελάφρυνση θα αντισταθμίσει τη ζημιά από την αύξηση του φορολογητέου εισοδήματος.

Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει τεκμαρτό εισόδημα 14.000 ευρώ και αυτό αυξηθεί κατά 6,5% όσο και ο κατώτατος μισθός, θα προκύψει επιπλέον φορολογητέο εισόδημα 900 ευρώ, το οποίο με συντελεστή 22% θα προκαλέσει επιβάρυνση 197 ευρώ, δηλαδή λιγότερο απ’ ό,τι το όφελος από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Φυσικά, οι επαγγελματίες θα έχουν να αντιμετωπίσουν και την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών με ρυθμό αντίστοιχο του πληθωρισμού.

2. Στους συνταξιούχους αναζητείται τρόπος ώστε η μείωση των συντάξεων χηρείας να συνδυαστεί και με άλλα μέτρα (π.χ. αλλαγή στην εισφορά αλληλεγγύης) για να μην υπάρξει μεγάλη επιβάρυνση.

Επίσης, συζητείται το ενδεχόμενο αν υπάρξει αναδρομική μείωση η διαφορά να καταβληθεί σε βάθος χρόνου, ώστε να μην υπάρξει απότομη μείωση εισοδήματος. Είναι ένα κρίσιμο θέμα για τους 60.000 συνταξιούχους που ανήκουν στην κατηγορία (δύο κύριες συντάξεις, μία χηρείας και μία εξ ιδίου δικαιώματος), καθώς το γεγονός ότι έχει ήδη γίνει αντίστοιχη μείωση σε άλλους συνταξιούχους (του Δημοσίου) δεν επιτρέπει η εκκρεμότητα να παραμείνει σε βάθος χρόνου.

3. Στο μέτωπο της ηλεκτρικής ενέργειας τα τελευταία 24ωρα αυξήθηκαν οι ελπίδες για «μάζεμα» της κατάστασης.

Η υποχώρηση της τιμής χονδρικής και πάλι κάτω από τα 100 ευρώ μπορεί να μην αποτρέψει τη μεγάλη αύξηση σε επίπεδο μήνα, όμως δημιουργεί την εικόνα ότι η αναταραχή μπορεί να ήταν τελικώς παροδική. Με τις επιδοτήσεις -οι οποίες ενδέχεται να είναι τελικώς μικρότερες απ’ ό,τι είχε αρχικά φανεί- οι καταναλωτές θα αποφύγουν τις μεγάλες χρεώσεις στα τιμολόγιά τους.

Εκεί όμως που θα υπάρξει πρόβλημα είναι για τις επιχειρήσεις και ειδικά τις μικρομεσαίες που δεν έχουν «κλειδώσει» τα τιμολόγια.