Όπως γράφει ο Γιώργος Παλαιτσάκης στην Ναυτεμπορική, τα ποσά των προστίμων θα βεβαιώνονται άμεσα από το πληροφοριακό σύστημα TAXISnet και θα κοινοποιούνται ηλεκτρονικά στους φορολογούμενους από τη στιγμή που αυτοί θα ολοκληρώνουν την ηλεκτρονική υποβολή εκπρόθεσμων δηλώσεων.

Για παράδειγμα, αμέσως μόλις ο φορολογούμενος οριστικοποιήσει και υποβάλει μια εκπρόθεσμη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, κάνοντας κλικ στην ένδειξη «Υποβολή», μαζί με τυχόν επιπλέον φόρο που θα προκύπτει από την εκκαθάριση της εκπρόθεσμης δήλωσης θα βεβαιώνεται αυτόματα και το αυτοτελές πρόστιμο για εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης.

Το πρόστιμο αυτό ανέρχεται σε 100 ευρώ για κάθε φορολογούμενο, με εξαίρεση όσους ασκούν επιχειρηματικές δραστηριότητες, για τους οποίους το σχετικό ποσό ανεβαίνει στα 250 ευρώ αν τηρούν απλογραφικά βιβλία ή στα 500 ευρώ αν τηρούν διπλογραφικά βιβλία.

Τι ισχύει μέχρι τώρα

Σήμερα, στις περιπτώσεις υποβολής εκπρόθεσμων δηλώσεων, οι φορολογούμενοι χρειάζεται να περιμένουν για πολλούς μήνες ή ακόμη και για 1-2 έτη τις αρμόδιες ΔΟΥ να ελέγξουν και να εντοπίσουν τις περιπτώσεις αυτές και τελικά να εκδώσουν τις σχετικές πράξεις επιβολής προστίμων.

Το αποτέλεσμα είναι τα ποσά των εν λόγω προστίμων να βεβαιώνονται με μεγάλη καθυστέρηση και μάλιστα προσαυξημένα κατά ποσοστά που φθάνουν μέχρι και το 2,5%, λόγω της συσσώρευσης τόκων εκπρόθεσμης καταβολής από την ημερομηνία που θα έπρεπε να είχε υποβληθεί η δήλωση μέχρι και την ημερομηνία της καθυστερημένης βεβαίωσης του προστίμου!

Έτσι, τα αρχικά ποσά προστίμων των 100 ευρώ, των 250 ευρώ και των 500 ευρώ βεβαιώνονται εν τέλει αυξημένα στα επίπεδα των 102,5 ευρώ, των 256,25 ευρώ και των 512,50 ευρώ αντίστοιχα, χωρίς να φταίνε για την καθυστέρηση αυτή οι φορολογούμενοι. Οι εν λόγω άδικες χρεώσεις με επιπλέον τόκους επί των προστίμων θα σταματήσουν όμως από τη στιγμή που θα τεθεί σε εφαρμογή η αυτόματη έκδοση και κοινοποίηση των πράξεων επιβολής.

Σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΑΑΔΕ για το 2024, η αυτοματοποίηση της έκδοσης πράξεων επιβολής προστίμων κατά την εκπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους στις δηλώσεις ΦΠΑ, τις δηλώσεις παρακρατούμενων φόρων και τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων (έντυπα Ν) και από τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους θα επεκταθεί και στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (έντυπα Ε1).

Πότε επιβάλλονται

Επισημαίνεται επίσης ότι, σύμφωνα με τον ισχύοντα Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, για την επιβολή των προστίμων εκπρόθεσμης υποβολής αρχικών και τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες:

Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής αρχικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος επιβάλλεται πρόστιμο 100 ευρώ. Ειδικά αν ο φορολογούμενος ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, το πρόστιμο ανεβαίνει στα 250 ευρώ εφόσον τηρεί απλογραφικά βιβλία ή στα 500 ευρώ αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία.

Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:

α) Εάν από την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση είχε προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο φόρου προς επιστροφή και από την εκπρόθεσμη τροποποιητική προκύψει χρεωστικό ποσό φόρου προς πληρωμή, τότε:

● εάν ο φορολογούμενος δεν είναι επιχειρηματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας, θα χρεωθεί με πρόστιμο 100 ευρώ.

● εάν ο φορολογούμενος είναι επιχειρηματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας, θα χρεωθεί με πρόστιμο 250 ευρώ αν τηρεί απλογραφικά βιβλία ή 500 ευρώ αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία.

● σε κάθε περίπτωση, εάν έχει παρέλθει και η προθεσμία καταβολής του φόρου, τότε ο φορολογούμενος θα χρεωθεί και με τόκους εκπρόθεσμης καταβολής που θα υπολογιστούν επί της διαφοράς του αποτελέσματος μεταξύ εμπρόθεσμης αρχικής και εκπρόθεσμης τροποποιητικής, με 0,73% για κάθε μήνα που παρήλθε από την κανονική προθεσμία πληρωμής μέχρι την ημερομηνία υποβολής της εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης.

β) Εάν από την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση είχε προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο φόρου προς πληρωμή και από την εκπρόθεσμη τροποποιητική προκύψει αύξηση του χρεωστικού υπολοίπου, τότε:

● εάν ο φορολογούμενος δεν είναι επιχειρηματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας, θα χρεωθεί με πρόστιμο 100 ευρώ.

● εάν ο φορολογούμενος είναι επιχειρηματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας, θα χρεωθεί με πρόστιμο 250 ευρώ αν τηρεί απλογραφικά βιβλία ή 500 ευρώ αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία.

● σε κάθε περίπτωση, εάν έχει παρέλθει και η προθεσμία καταβολής του φόρου, τότε ο φορολογούμενος θα χρεωθεί και με τόκους εκπρόθεσμης καταβολής που θα υπολογιστούν επί της πρόσθετης διαφοράς χρεωστικού υπολοίπου, με 0,73% για κάθε μήνα που παρήλθε από την κανονική προθεσμία πληρωμής μέχρι την ημερομηνία υποβολής της εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης.

3. Σε κάθε περίπτωση, δεν επιβάλλεται πρόστιμο (100, 250 ή 500 ευρώ) εφόσον από την            αρχική ή τροποποιητική εκπρόθεσμη δήλωση προκύπτει ποσό φόρου προς πληρωμή                  μέχρι 100 ευρώ.

Τέλος, όσον αφορά τον ΦΠΑ και τους παρακρατούμενους φόρους, σε  κάθε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής αρχικής ή τροποποιητικής δήλωσης ισχύουν πρόστιμα 250 ευρώ για τηρούντες απλογραφικά βιβλία και 500 ευρώ για τηρούντες διπλογραφικά βιβλία επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες.

Ωστόσο, δεν επιβάλλεται καθόλου πρόστιμο σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής τροποποιητικής δήλωσης, εφόσον η σχετική αρχική δήλωση έχει υποβληθεί εμπρόθεσμα.