Το επόμενο σκέλος της ανάκαμψής τους θα εξαρτηθεί από τον βαθμό στον οποίο μπορούν να επιστρέψουν κεφάλαια στους μετόχους τους. Πρόσφατα έλαβαν το «πράσινο φως» από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μετά από 16 χρόνια παύσης. Υπάρχει όμως κάτι που μπορεί να δυσχεράνει αυτή τη διαδικασία: οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ή DTA.

Τράπεζες: Ο ρόλος των DTCs και οι μέτοχοι

Σύμφωνα με την στήλη Lex των Financial Times, οι αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις (ή DTCs) είναι ένα είδος DTA που συνδέεται με τα 107 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων που επιβάρυναν τον ελληνικό τραπεζικό τομέα στα τέλη του 2015. Οι πιθανές ζημίες ήταν πολύ μεγάλες για να τις διαχειριστούν οι τράπεζες μόνες τους και έπρεπε να μεταφερθούν στο κράτος.

Στην πραγματικότητα, τα DTC είναι σιωπηρές κρατικές εγγυήσεις που παραμένουν στους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών σήμερα, ύψους 13 δισ. ευρώ ή 44% του συνολικού CET1 σε ολόκληρο τον τομέα. Ως τέτοια, υπολογίζονται επίσης ως βασικά κεφάλαια κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 που απορροφούν ζημίες. Η ιδέα των υπερμεγέθων πληρωμών προς τους μετόχους που θα ξεκινούσαν από τον ίδιο κουμπαρά θα ήταν οικονομικά και πολιτικά αμφιλεγόμενη. 

Τα σχέδια

Οι ελληνικές τράπεζες δύσκολα σχεδιάζουν να γίνουν σπάταλες. Στα επιχειρηματικά τους σχέδια έως το 2026 έχουν καθορίσει δείκτες αποπληρωμής της τάξης του 50%. Μια προσεκτική προσέγγιση έχει νόημα, δεδομένου του ιστορικού του τομέα. Αλλά η τρέχουσα κερδοφορία υποδηλώνει ότι ένας δείκτης πληρωμών 70 τοις εκατό θα μπορούσε να δικαιολογηθεί, σημειώνει ο Gabor Kemeny της Autonomous.

Αυτά τα φορολογικά περιουσιακά στοιχεία δεν αποτελούν απλώς εμπόδιο για τις πληρωμές. Υπολογίζονται πλήρως ως ίδια κεφάλαια και ως εκ τούτου καταστέλλουν τις μετρήσεις απόδοσης ιδίων κεφαλαίων. Αυτό ενισχύει επίσης την ενσώματη λογιστική αξία και καταστέλλει τα σχετικά μέτρα αποτίμησης.

Αυτό θα πάρει λίγο χρόνο για να ξεπεραστεί. Η ετήσια απόσβεση θα επιλύσει πλήρως τα DTC μόνο μέχρι το 2040-42. Τα DTCs ως ποσοστό του CET 1 θα μειωθούν στο 37% για την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και την Alpha Bank έως το 2026, εκτιμά η Autonomous. Η απόσβεση – περίπου 150-200 εκατ. ευρώ ετησίως σε κάθε τράπεζα – θα μπορούσε να επιταχυνθεί εάν τα DTCs αποδειχθούν εμπόδιο στις πληρωμές.

Αλλά το πρόβλημα δεν είναι ανυπέρβλητο. Στην Ισπανία, η CaixaBank έχει DTAs ίσα με το 44% του CET1 της από την εξαγορά της Bankia. Αυτό δεν την εμπόδισε να αυξήσει τον δείκτη πληρωμών της από το 50% στο 60%.

Το κατά πόσον τα μερίσματα και οι αποτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών θα έχουν στην πραγματικότητα ανώτατο όριο, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσον η χώρα μπορεί να ακολουθήσει αυτό το ισπανικό μοντέλο.