Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την οποία υπογράφουν οι Προετοίμασαν οι Lucyna Górnicka, Maciej Grodzicki, Thore Kockerols και Chloe Larkou.

Από την πανδημία, αρκετοί παράγοντες συνέβαλαν στη διατήρηση της κερδοφορίας του εταιρικού τομέα της ζώνης του ευρώ, η οποία αναδείχθηκε εξαιρετικά ανθεκτικός σε κραδασμούς.

Πρώτον, οι εταιρείες κατάφεραν συνολικά να βελτιώσουν τα έσοδά τους καθώς η οικονομική δραστηριότητα ανέκαμψε μετά την πανδημία. Δεύτερον, η περιορισμένη ζήτηση τους διευκόλυνε να μεταφέρουν το αυξανόμενο κόστος ενέργειας και εισροών (που επηρεάζονται από τα σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό και τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας) στους καταναλωτές.

Υψηλά κόστη

Ωστόσο, όταν η ΕΚΤ άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια πολιτικής της στα μέσα του 2022, οι επιχειρήσεις άρχισαν να αντιμετωπίζουν υψηλότερα κόστη για την εξυπηρέτηση του χρέους τους, αρχικά για χρέη κυμαινόμενου επιτοκίου και αργότερα και για χρέος σταθερού επιτοκίου.

Οι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι καθώς τα οικονομικά στοιχεία των μη εισηγμένων εταιρειών της ζώνης του ευρώ συνήθως δημοσιεύονται με μεγάλη καθυστέρηση, τα κέρδη των εταιρειών το 2023 υπολογίζονται με βάση τους ρυθμούς αύξησης των συνολικών κερδών ανά τομέα και χώρα. Οι πληρωμές τόκων εκτιμώνται με βάση τα πραγματικά επιτόκια δανεισμού που είναι διαθέσιμα σε επίπεδο μεμονωμένου δανείου.

Αθέτηση πληρωμών

Σύμφωνα με την έκθεση, οι εκτιμώμενες επιβαρύνσεις από τόκους των επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ μπορεί να σηματοδοτούν μια ήπια αύξηση είτε των αθετήσεων δανείων είτε των αναδιαρθρώσεων, είτε και των δύο. Οι περισσότερες εταιρείες αναμένεται να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα χρέη τους χωρίς δυσκολία, παρά τα υψηλότερα επιτόκια.

Αυτό μπορεί να αποδοθεί σε χαμηλά αρχικά επίπεδα πληρωτέων τόκων, υψηλά αποθέματα μετρητών που ενισχύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας ή σε σημαντική αύξηση των κερδών από το 2021.

Ωστόσο, το μερίδιο των δανείων σε επιχειρήσεις που εκτιμάται ότι δεν μπορούν να καλύψουν τις πληρωμές τόκων τους με κέρδη και συσσωρευμένα μετρητά – που σημαίνει ότι έχουν ICR κάτω από 1 – εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί από περίπου 7,9% σε 8,4% από το 2021.

Ένα επιπλέον 8,1% των δανείων έχει χορηγηθεί σε επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν προκλήσεις όσον αφορά την αποπληρωμή κεφαλαίου, καθώς έχουν μικρά αποθέματα κερδών πάνω από τις συμβατικές πληρωμές τόκων τους (ICR μεταξύ 1 και 2,5). Δεδομένου ότι αυτό καθιστά τις επιχειρήσεις ευάλωτες σε κραδασμούς εσόδων ή κόστους εισροών, ορισμένες από αυτές προκειμένου να διατηρήσουν τη φερεγγυότητά τους, μπορεί να χρειαστεί να επαναπροσδιορίσουν το χρέος τους.

Ο κλάδος των ακινήτων

Ο αντίκτυπος του υψηλότερου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους ήταν δυσανάλογα ισχυρός στον τομέα των ακινήτων και σε χώρες όπου τα δάνεια συνάπτονται κυρίως με κυμαινόμενα επιτόκια.

Η μεγαλύτερη αύξηση των πληρωτέων τόκων των εταιρειών ακινήτων σε σύγκριση με άλλους τομείς αντανακλά τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση της ασθενέστερης ζήτησης (εν μέσω υψηλότερων επιτοκίων στεγαστικών δανείων) στα καθαρά τους έσοδα.

Τα επιτοκιακά βάρη έχουν επίσης αυξηθεί εντονότερα σε αρκετές μικρότερες χώρες της ζώνης του ευρώ όπου επικρατεί ο δανεισμός κυμαινόμενου επιτοκίου, σε αντίθεση με τις ηπιότερες αυξήσεις σε χώρες σταθερού επιτοκίου όπως η Γερμανία και η Γαλλία.

Αναχρηματοδότηση

Ορισμένες ευάλωτες εταιρείες ενδέχεται να επωφεληθούν από την αναχρηματοδότηση σε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον, εάν τα επιτόκια της αγοράς πέσουν όπως αναμένεται. Ακόμη και αν οι ευάλωτες επιχειρήσεις καταφέρουν να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα δάνειά τους, ένας χαμηλός δείκτης κάλυψης επιτοκίων αυξάνει τον κίνδυνο αναχρηματοδότησης, επειδή οι τράπεζες πρέπει να επανεκτιμήσουν την πιστοληπτική ικανότητα του δανειολήπτη πριν συμφωνήσουν με τους όρους του νέου δανείου. Οι ομάδες των εταιρειών που πρόκειται να αναχρηματοδοτήσουν τα δάνειά τους μετά το 2024 είναι λιγότερο ευάλωτες από εκείνες που έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση για βραχύτερες προθεσμίες, καθώς αναμένεται να επωφεληθούν από τη σταδιακή πτώση των επιτοκίων.

Ο ρόλος των τραπεζών

Στο πλαίσιο αυτό – τονίζει η ΕΚΤ- οι τράπεζες θα πρέπει να αναγνωρίσουν έγκαιρα την πιστωτική δυσχέρεια και να προσφέρουν βιώσιμες λύσεις σε επιχειρήσεις που αγωνίζονται να εξυπηρετήσουν το χρέος τους. Οι χαμηλότεροι δείκτες κάλυψης επιτοκίων συνήθως συνδέονται με υψηλότερα ποσοστά αθετήσεων και δανείων με χαμηλή απόδοση.

Ωστόσο, ακόμη και μεταξύ επιχειρήσεων με χαμηλούς δείκτες κάλυψης επιτοκίων, περισσότερα από τα μισά τραπεζικά δάνεια δεν έχουν αναδιαρθρωθεί.

Πηγή: ECB, Ο.Τ.