Με οικονομική ανάπτυξη 8,2% πέρυσι και αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 20% σε σχέση με τις προ πανδημίας εποχές, οι μετακινήσεις με τις συγκοινωνίες έγιναν δωρεάν για τους νέους και τους ηλικιωμένους. Οι αιωνόβιες προσόψεις γυαλίζονται μετά από χρόνια εγκατάλειψης. Σε εξέλιξη βρίσκεται ο σχεδιασμός για ένα νέο αεροδρόμιο, διπλάσιο σε μέγεθος από το υπάρχον, και για τη δημιουργία μιας τρίωρης σιδηροδρομικής σύνδεσης υψηλής ταχύτητας με τη Μαδρίτη στη γειτονική Ισπανία.

Οι τιμές των δωματίων στην πόλη αυξάνονται και οι τουριστικές επενδύσεις κατακλύζουν την πόλη. Ο Gonçalo Dias, διευθυντής και συνιδιοκτήτης του Ivens, ενός ξενοδοχείου αξίας 1.000 δολαρίων ανά διανυκτέρευση στο κέντρο της Λισαβόνας, δήλωσε ότι σχεδιάζει να προσθέσει ένα τζαζ κλαμπ στο υπόγειο. Περισσότερες από τις μισές κρατήσεις δωματίων του προέρχονται από Αμερικανούς.

«Ζούμε υπέροχες στιγμές. Οι καλύτερες των τελευταίων 45 ετών», είπε στην Wall Street Journal. «Είναι τρελό».

Μεσογειακή έκρηξη

Σε ολόκληρη τη νότια Ευρώπη, μια άνευ προηγουμένου τουριστική έκρηξη που οφείλεται κυρίως σε Αμερικανούς τουρίστες – καθώς  το ισχυρό δολάριο τους έκανε τους Αμερικανούς να διαπιστώσουν  ότι μπορούν να αντέξουν οικονομικά τις πολυτελείς ευρωπαϊκές διακοπές- εκτοξεύει την ανάπτυξη σε μέρη που είχαν γίνει συνώνυμα της οικονομικής δυσπραγίας, δημιουργώντας εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και γεμίζοντας τα ταμεία των κυβερνήσεων που πρόσφατα κλονίστηκαν από τους φόβους για το δημόσιο χρέος.

Στη δεκαετία του 2010, η Γερμανία και άλλες οικονομίες με μεγάλη μεταποιητική δραστηριότητα βοήθησαν να βγει η ήπειρος από την κρίση χρέους χάρη στις ισχυρές εξαγωγές αυτοκινήτων και κεφαλαιουχικών αγαθών, ιδίως προς την Κίνα.

Σήμερα, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία συνεισφέρουν από το ένα τέταρτο έως το ήμισυ της ετήσιας ανάπτυξης της ΕΕ.
Ενώ η οικονομία της Γερμανίας βρίσκεται σε ύφεση, η Ισπανία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία της Ευρώπης.

Σχεδόν τα τρία τέταρτα της πρόσφατης ανάπτυξης της χώρας και μία στις τέσσερις νέες θέσεις εργασίας συνδέονται με τον τουρισμό. Στην Ελλάδα, μετά την πανδημία, το 44% όλων των θέσεων εργασίας συνδέεται με τον τουρισμό.

Αλλά…

Τα ενοίκια και άλλα έξοδα διαβίωσης αυξάνονται στα τουριστικά hot spots, καθιστώντας δυσκολότερο για πολλούς ντόπιους να τα βγάλουν πέρα.

Ο μέσος Πορτογάλος εργαζόμενος κερδίζει περίπου 1.000 ευρώ το μήνα μετά από φόρους ή περίπου 1.100 δολάρια το μήνα και μόνο το 2% κερδίζει περισσότερα από 2.000 ευρώ. Ένα διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου στη Λισαβόνα μπορεί εύκολα να κοστίσει περισσότερα από 500.000 ευρώ για  αγορά ή πάνω από 1.200 ευρώ το μήνα για ενοικίαση. Τα ενοίκια σε κοντινές πόλεις ανεβαίνουν επίσης καθώς οι άνθρωποι εγκαταλείπουν την πρωτεύουσα, καθώς τα προσοδοφόρα βραχυπρόθεσμα ενοίκια μεταμορφώνουν την αγορά κατοικίας.

Η αυξημένη έμφαση στον τουρισμό, ο οποίος αποφέρει γρήγορα κέρδη, αλλά παραμένει μια δραστηριότητα χαμηλής παραγωγικότητας, δένει τις οικονομίες αυτές με μια άκρως συγκυριακή βιομηχανία.

Κινδυνεύει επίσης να απομακρύνει εργαζόμενους και κεφάλαια από πιο κερδοφόρους τομείς, όπως η τεχνολογία και η μεταποίηση υψηλής ποιότητας.

Στο περιθώριο επιχειρηματικές δραστηριότητες υψηλότερης αξίας

Ορισμένοι οικονομολόγοι ανησυχούν ότι ο διογκούμενος τουρισμός μπορεί να επιδεινώσει τις υπάρχουσες οικονομικές προκλήσεις της Ευρώπης.

Όπως και η ανακάλυψη του πετρελαίου, η στόχευση της Νότιας Ευρώπης στον τουρισμό μπορεί να εκτοπίσει δραστηριότητες υψηλότερης αξίας δεσμεύοντας κεφάλαια και εργαζόμενους, ένα φαινόμενο που ορισμένοι οικονομολόγοι έχουν ονομάσει «ασθένεια της παραλίας».

Μπορεί η αναδυόμενη «οικονομία των μουσείων» της Ευρώπης να υποστηρίξει τη βιώσιμη δημιουργία πλούτου και τα ευρύτατα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας στα οποία οι Ευρωπαίοι έχουν συνηθίσει από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου; Και τι θα συμβεί αν το δολάριο πέσει και οι τουρίστες φύγουν;

Εύκολη αλλά βραχυχρόνια λύση

«Για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στην Ευρώπη, το να ανοίγουν οι κάτοικοι ξενοδοχεία ή εστιατόρια είναι ευκολότερο από το να τους δίνεται κίνητρο να αναπτύξουν προηγμένες μεταποιητικές επιχειρήσεις, οι οποίες απαιτούν μεγάλα κεφάλαια και χρειάζονται πολύ χρόνο για να αποδώσουν», δήλωσε ο Marcos Carias, οικονομολόγος της γαλλικής ασφαλιστικής εταιρείας Coface.

«Ο τουρισμός είναι η εύκολη και βραχυπρόθεσμη διέξοδος» σημείωσε.

Για πολλούς ωφελημένους από την έκρηξη, το δέλεαρ των Αμερικανών που ξοδεύουν ελεύθερα και έχουν συμβάλει στην επίτευξη αυτού του οικονομικού μετασχηματισμού είναι πολύ ελκυστικό.

Ωστόσο, ο Dias, ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου, παρότι επεκτείνεται στη νυχτερινή ζωή, αρνείται να οραματιστεί ένα μέλλον όπου θα πρέπει να βασίζεται στους τουρίστες.

Σε περίπτωση που οι Αμερικανοί σταματήσουν να έρχονται στη Λισαβόνα, «δεν νομίζω ότι μπορούμε να χρεώνουμε ακριβα για τις υπηρεσίες μας, διότι θα πρέπει να στραφούμε προς τους Ευρωπαίους. Και οι Ευρωπαίοι, δεν έχουν χρήματα», επεσήμανε.

Πηγή: The Wall Street Journal