Οι διαδηλωτές διαμαρτύρονται για τις επιπτώσεις του υπερβολικά μεγάλου τουριστικού ρεύματος. Λένε ότι ανεβάζει τις τιμές των κατοικιών, επιταχύνει το gentrification και επιβαρύνει το πρόβλημα των ήδη εξαιρετικά περιορισμένων αποθεμάτων νερού.

Σε αστικά κέντρα που πλήττονται από τη λειψυδρία, όπως η Βαρκελώνη, οι τουρίστες καταναλώνουν πολύ περισσότερο νερό από τον μέσο κάτοικο, ενώ στην αποστραγγισμένη Σικελία, πολλές πόλεις έχουν αρχίσει να απομακρύνουν τους τουρίστες λόγω λειψυδρίας, γράφει το Politico.

Οι κυβερνήσεις, από την πλευρά τους, είναι λιγότερο διατεθειμένες να εφαρμόσουν διαρκή μέτρα. Για πολλές χώρες της ΕΕ, ειδικά εκείνες της Nότιας Ευρώπης, ο τουρισμός είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας τους: 11,3% για την Κροατία και μεταξύ 6% και 8% για την Πορτογαλία, την Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία, σύμφωνα με ανάλυση της Allianz.

Η ανάγκη του κόσμου να ταξιδέψει και να πάρει την εκδίκησή του μετά τη διετή καραντίνα της πανδημίας εκτόξευσε τις τουριστικές ροές και μαζί και τα έσοδα των χωρών που σε μεγάλο βαθμό στηρίζουν την οικονομία τους στον τουρισμό. Η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα, οι οικονομίες των οποίων είχαν σημαντική υστέρηση σε σχέση με τις ανεπτυγμένες της Ευρώπη ξεπέρασαν σε ταχύτητες την υπόλοιπη ΕΕ το 2023. Ενώ το ΑΕΠ σε ολόκληρη την ένωση αυξήθηκε στο 0,5%, οι οικονομίες της Πορτογαλίας, της Ελλάδας και της Ισπανίας σημείωσαν ποσοστά άνω του 2%

«Αυτό που βλέπουμε στα μέσα ενημέρωσης είναι αυτό που αρχίσαμε να βλέπουμε ακόμη και πριν από την πανδημία», δήλωσε στο POLITICO η Sandra Carvão, διευθύντρια της αγοράς πληροφοριών, πολιτικών και ανταγωνιστικότητας στην υπηρεσία τουρισμού του ΟΗΕ.

«Ήδη από τότε, είδαμε ένα κίνημα και διαμαρτυρίες κατά του τουρισμού σε προορισμούς και τους βλέπουμε να επιστρέφουν», σχολίασε.

Διαμαρτυρίες

Προς τα τέλη Ιουλίου, περίπου 20.000 ακτιβιστές κατά του υπερτουρισμού συγκεντρώθηκαν στην Πάλμα ντε Μαγιόρκα, απαιτώντας να αλλάξει το τουριστικό μοντέλο που, όπως ισχυρίζονται, βλάπτει τις Βαλεαρίδες Νήσους, των οποίων τα τρία κύρια νησιά είναι η Μαγιόρκα, η Μενόρκα και η Ίμπιζα.

Το 2023, ο συνολικός αριθμός τουριστών στα νησιά ανήλθε σε 14,4 εκατομμύρια — ένας συντριπτικός αριθμός, εάν σκεφτεί κανείς ότι οι μόνιμοι κάτοιοι είναι μόλις 1,2 εκατ. όλον τον χρόνο.

Στη Βαρκελώνη,πάλι, ακτιβιστές ψέκασαν ξένους επισκέπτες με νεροπίστολα σε μια διαμαρτυρία μικρότερης κλίμακας. Ο υπουργός Τουρισμού της Ισπανίας έσπευσε να τους καταδικάσει λέγοντας ότι δεν αντιπροσωπεύουν την κουλτούρα της φιλοξενίας της χώρας. Σε δρόμους και δημόσιους χώρους σε όλη την Ισπανία, αυτοκόλλητα και γκράφιτι που αναφέρονται στο “guiris”, ένας ήπια υποτιμητικός όρος της καθομιλουμένης για τους τουρίστες που δεν σέβονται τους τοπικούς νόμους και τον πολιτισμό.

Παρόμοιες διαδηλώσεις κατά του τουρισμού πραγματοποιήθηκαν αυτό το καλοκαίρι σε πόλεις σε όλη την Ισπανία, όπως στη Μαδρίτη, στη Μάλαγα, στη Γρανάδα και στο Αλικάντε. Αλλά και τουριστικοί προορισμοί στην Πορτογαλία,στηνη Ιταλία και στην Ελλάδα έχουν ξεσηκώσει διαμαρτυρίες.

Πρόστιμα και απαγορεύσεις

Οι πόλεις πολεμούν τον υπερτουρισμό με πρόστιμα, τέλη και απαγορεύσεις. Η επιτυχία τέτοιων μέτρων ποικίλλει.

Κάποιοι έχουν εφαρμόσει μικρότερους κανόνες για να αποτρέψουν τους τουρίστες: όχι selfie σε περιοχές της ιταλικής πόλης Portofino, όχι στα ισπανικά σκαλιά στη Ρώμη, όχι μεγάλα κρουαζιερόπλοια στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας ή στη Σαντορίνη τκαι χωρίς σαγιονάρες στο Cinque Terre.

Στη Βενετία, οι αρχές εισήγαγαν ένα συμβολικό τέλος εισόδου 5 ευρώ για να περιορίσουν τον αριθμό των τουριστών. Το μέτρο, ωστόσο, απέτυχε, προκαλώντας αντίθετα περαιτέρω διαμαρτυρίες από τους ντόπιους που ισχυρίστηκαν ότι η πόλη έχει μετατραπεί σε θεματικό πάρκο.

Κάποιοι το πάνε πιο μακριά: ο δήμαρχος της Βαρκελώνης ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι η πόλη θα κλείσει τα airbnb για τουρίστες έως το 2028, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η χειρότερη από τις στεγαστικές κρίσεις που παρατηρούνται. Την τελευταία δεκαετία, τα Κανάρια Νησιά, μαζί με τις πόλεις του Βερολίνου και της Λισαβόνας έχουν εγκρίνει παρόμοια μέτρα.

Ισορροπίες

Σύμφωνα με τη Carvão, μια επιτυχημένη τουριστική στρατηγική πρέπει να επικεντρώνεται στην ισορροπία των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πρέπει να λαμβάνει υπόψη το επίπεδο ζήτησης καθώς και τη φέρουσα ικανότητα του προορισμού (όσον αφορά το μέγεθος της πόλης, υποδομές ή πόρους).

Η ίδια ανέφερε το Άμστερνταμ ως παράδειγμα πόλης που τείνει να θέσει υπό έλεγχο τον τουρισμό.

Η πόλη, η οποία έχει αποκτήσει φήμη ως πρωτεύουσα των κομμάτων της Ευρώπης, απαγόρευσε το κάπνισμα κάνναβης στην περιοχή με τα κόκκινα φανάρια και ξεκίνησε μια εκστρατεία αποφυγής που στοχεύει νέους, θορυβώδεις Βρετανούς που επισκέπτονται την πόλη μόνο για να ξεφαντώνουν σε ατελείωτα πάρτι. Πρόσφατα, ανακοίνωσε και την απαγόρευση κατασκευής νέων ξενοδοχείων.

Σε αντίθεση με άλλους προορισμούς που περιορίζουν τους ταξιδιώτες, ορισμένοι έχουν επιλέξει μια πιο ανοιχτή προσέγγιση: η Κοπεγχάγη προσφέρει ανταμοιβές για να ενθαρρύνει τη φιλική προς το κλίμα συμπεριφορά τουριστών. Όσοι κάνουν ποδήλατο, χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή μαζεύουν σκουπίδια στην πόλη μπορεί να κερδίσουν οτιδήποτε, από ένα δωρεάν φλιτζάνι καφέ έως μια δωρεάν είσοδο σε ένα μουσείο.