«Είμαστε στο 2013-2014. Οι συνθήκες της αγοράς είναι δύσκολες. Δεν έχουμε τα κεφάλαια για να μεγαλώσουμε την παραδοσιακή δραστηριότητα. Έτσι, σκεφτήκαμε να επενδύσουμε σε κάτι, που θέλει ανθρώπους και προσπάθεια, αλλά όχι μεγάλα κονδύλια, την ψηφιακή τεχνολογία» σημειώνει ο πρόεδρος του ομίλου, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, εξηγώντας πώς μια βιομηχανία, όπως ο Τιτάνας, και ένα προϊόν, όπως το τσιμέντο, το δεύτερο μεγαλύτερο σε όγκο προϊόν που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος μετά το νερό, μπήκαν στην οδό του ψηφιακού μετασχηματισμού, του ΑΙ και της μηχανικής μάθησης.

Σήμερα, δέκα χρόνια μετά, ο ελληνικός πολυεθνικός όμιλος, με έδρα στις Βρυξέλλες και παραγωγική βάση σε Ελλάδα και Δυτική Ευρώπη, ΗΠΑ, ΝΑ Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο, έχει εξελιχθεί σε διεθνές case study ψηφιακής ωριμότητας: είναι η μόνη τσιμεντοβιομηχανία στον κόσμο (τουλάχιστον στον Δυτικό), που δουλεύει με τεχνητή νοημοσύνη και μηχανική μάθηση. Μάλιστα, μέσω της CemAI, της θυγατρικής που έχει συστήσει, εξάγει τεχνολογία πρόβλεψης βλαβών σε τουλάχιστον δέκα τσιμεντοβιομηχανίες του κόσμου (σ.σ. σε μέρη όπου ο Τιτάνας δεν έχει παρουσία).

Ο δε τεχνολογικός πήχης μπαίνει ακόμη πιο ψηλά, αφού, σύμφωνα με τον κ. Παπαλεξόπουλο, στόχος είναι μέχρι τα τέλη του 2025 όλα τα εργοστάσια του ομίλου να λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη.

Μείωση κόστους, πρόβλεψη βλαβών

«Υπήρχαν τα προφανή πράγματα τότε στην αγορά τεχνολογίας. Εμείς θέλαμε κάτι διαφορετικό. Ξεκινήσαμε με απλά πιλοτικά προγράμματα να εκμεταλλευθούμε τα data που παρήγαγε ο Τιτάνας. Κάθε εργοστάσιο έχει πάνω από 2.000 αισθητήρες, που μετράνε δεδομένα όπως η πίεση και η θερμοκρασία. Αποφασίσαμε να συνδέσουμε όλους τους αισθητήρες και να βάλουμε όλα τα δεδομένα στο cloud. Μέσα σε έναν χρόνο είχαμε όλα τα δεδομένα από όλα τα εργοστάσια οργανωμένα ανά δευτερόλεπτο real time. Τότε βέβαια δεν ξέραμε τι να τα κάνουμε αυτά τα data» τόνισε ο κ. Παπαλεξόπουλος, μιλώντας στο συνέδριο Athex Tech, αναφερόμενος στις απαρχές της σχέσης της εταιρείας με την τεχνητή νοημοσύνη.

Πιάνοντας από την αρχή το νήμα της ψηφιακής διαδρομής του Τιτάνα, ο κ. Παπαλεξόπουλος εξήγησε πώς ο όμιλος, με τη συνδρομή startups από την Ισπανία και το Ισραήλ, κατάφερε να κάνει πράξη πριν από μία δεκαετία το real time optimizer και το predictive maintenance. Δύο διαδικασίες που τότε -και ίσως και σήμερα- δεν λένε πολλά στο ευρύ κοινό, αλλά μεταφράζονται σε πραγματικά βιομηχανικά θαύματα.

Αφού εκείνες οι δύο διαδικασίες, για τις οποίες χρειάστηκε «οι τσιμεντάδες» να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι με τους data engineers -συνάντηση παράταιρη για την εποχή- οδήγησαν τον Τιτάνα σε μια μίνι τεχνολογική επανάσταση. «Μας πήρε περίπου τρία χρόνια. Είχαμε πολλές δυσκολίες. Κάποια στιγμή πιστέψαμε ότι δεν θα τα καταφέρουμε» είπε ο κ. Παπαλεξόπουλος.

Οι πρώτοι τσιμεντάδες στον κόσμο με ΑΙ

Ο όμιλος τα κατάφερε -και με το παραπάνω- αφού το 2018 πέτυχε ένα ορόσημο: έγινε η πρώτη βιομηχανία τσιμέντου που δουλεύει καθαρά με τεχνητή νοημοσύνη. Τι πέτυχε ο όμιλος μέσω του real time optimizer;

Όπως τόνισε ο κ. Παπαλεξόπουλος, αύξηση παραγωγικότητας 6%-10%, απίστευτα σταθερή ποιότητα προϊόντος και μια μικρή μείωση στην κατανάλωση ενέργειας: «Για ένα εργοστάσιο 500 εκατ. ευρώ είναι τεράστια υπόθεση. Κάναμε return on investment δέκα φορές μέσα σε ένα μήνα»

«Είμαστε ένας κλάδος παραδοσιακός με ιστορία πάνω από δέκα χρόνια. Δεν μπορώ να πω ότι σκίζουμε από πλευράς δημιουργικότητας. Στην τσιμεντοβιομηχανία, η νοοτροπία είναι να μην κάνεις λάθη, μια νοοτροπία που είναι δύσκολο να συνεργαστεί με την καινοτομία» είπε ο κ. Παπαλεξόπουλος από το βήμα του συνεδρίου της ΕΧΑΕ.

Προβλέποντας τις βλάβες

Ο Τιτάνας όχι απλά μπήκε σε έναν στίβο, όπου η παραδοσιακή βιομηχανία δεν έχει καταφέρει να διακριθεί -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- αλλά έχει καταφέρει να κάνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό μετρήσιμο αποτέλεσμα. Σε επίπεδο παραγωγής, ο όμιλος συνέχισε να θέτει σε εφαρμογή τα συστήματα βελτιστοποίησης σε πραγματικό χρόνο (Real Time Optimizers – RTO) στις γραμμές παραγωγής τσιμέντου, δημιουργώντας παράλληλα νέα εργαλεία ψηφιοποίησης και για άλλες μονάδες.

Μέχρι το 2023, εγκατέστησε συστήματα RTO στις περισσότερες μονάδες στα εργοστάσια τσιμέντου, επιτυγχάνοντας σημαντικά οφέλη τόσο από την αύξηση της παραγωγής κλίνκερ και τσιμέντου όσο και από την εξοικονόμηση ενέργειας (θερμικής και ηλεκτρικής). Επιπλέον, ο όμιλος προχώρησε με την εφαρμογή του συστήματος πρόβλεψης βλαβών, το οποίο βασίζεται στη μηχανική εκμάθηση και είναι ειδικά διαμορφωμένο για το ψηφιακό και το λειτουργικό περιβάλλον των εργοστασίων τσιμέντου.

Με αυτόν τον τρόπο, ενισχύεται η αξιοπιστία των μονάδων και μειώνεται το κόστος των βλαβών, του χρόνου διακοπής της λειτουργίας τους και των μη προγραμματισμένων εργασιών συντήρησης. Μέχρι το τέλος του 2023 το σύστημα αυτό είχε εγκατασταθεί σε όλα τα εργοστάσια τσιμέντου του ομίλου. Αξιοποιώντας τις λύσεις πρόβλεψης βλαβών που διαθέτει, όμιλος ξεκίνησε την πρώτη του εμπορική ψηφιακή δραστηριότητα, την CemAI, μέσω της οποίας οι ψηφιακές υπηρεσίες διατίθενται σε εξωτερικούς πελάτες του ανά τον κόσμο.

Τέλος, το 2023 ο όμιλος Τιτάν ολοκλήρωσε μια νέα βασιζόμενη στην τεχνητή νοημοσύνη λύση για την πρόβλεψη της ποιότητας του τσιμέντου στα εργοστάσια του Ομίλου στις ΗΠΑ.

Ο Τιτάνας και οι startups

Ο όμιλος, όπως εξήγησε ο κ. Παπαλεξόπουλος, έχει πλήρως εντάξει το νεοφυές οικοσύστημα στο DNA του: «Το πιο δύσκολο είναι να βάλεις startups και παραδοσιακή βιομηχανία να μιλήσουν την ίδια γλώσσα. Εμείς το κάναμε».

Δεν είναι τυχαίο ότι πέρσι ο όμιλος εγκαινίασε μια πρωτοβουλία επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital initiative), ύψους 40 εκατ. δολ. που αποσκοπεί στην προώθηση της καινοτομίας στο οικοσύστημα των κατασκευών και την πρόσβαση σε πράσινες τεχνολογίες. Ήδη το VC προχώρησε σε στρατηγική επένδυση στη Zacua Ventures, ένα διεθνές ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων, που επικεντρώνεται σε αρχικού σταδίου startups με αντικείμενο τη βιώσιμη κατασκευή και το οικιστικό περιβάλλον και αύξησε την υπάρχουσα επένδυσή του στη Rondo Energy, μια νεοφυή επιχείρηση με έδρα τις ΗΠΑ που πρωτοπορεί στις βιομηχανικές λύσεις αποθήκευσης ενέργειας μέσω θερμότητας με ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα.

Ο όμιλος επέκτεινε περαιτέρω το ψηφιακό χαρτοφυλάκιό του, επενδύοντας στην κατοχυρωμένη με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τεχνολογία επαναχρησιμοποίησης άνθρακα της Carbon Upcycling, η οποία επιτρέπει τη μόνιμη αποθήκευση του δεσμευμένου άνθρακα σε βιομηχανικά υποπροϊόντα και ορυκτά, μετατρέποντάς τα σε υψηλής ποιότητας υλικά για χρήση στο τσιμέντο και το σκυρόδεμα, ενώ ενίσχυσε τη Natrx, μια εταιρία που εξειδικεύεται σε υψηλής απόδοσης λύσεις που βασίζονται στη φύση για την ανθεκτικότητα και την προστασία των ακτών.

Επιπλέον, ένωσε τις δυνάμεις του με την Orcan Energy AG για να διερευνήσει τις δυνατότητες και τα οφέλη μιας νέας σπονδυλωτής τεχνολογίας, η οποία μπορεί να μετατρέπει μεγάλες ποσότητες απορριπτόμενης θερμότητας σε καθαρή και οικονομικά προσιτή ενέργεια.

Πηγή: The Power Game