Με βάση σχετική έρευνα της New World Wealth, κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας (2022-2024) περίπου 1.200 εκατομμυριούχοι έχουν εγκατασταθεί στην Ελλάδα από διάφορες χώρες του κόσμου, επίδοση που κατατάσσει τη χώρα μας ως την όγδοη δημοφιλέστερη.

Σύμφωνα με την κ. Αλένα Λεσίνα, ειδική στις επενδύσεις ακινήτων και αδειών διαμονής και ιθαγένειας, για λογαριασμό της βρετανικής εταιρείας επενδυτικής μετανάστευσης Astons, «η Ελλάδα αποτελεί έναν ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό για τους πολύ εύπορους πολίτες που αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τη Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Η τάση αυτή έχει εκτιναχθεί κατά τη διάρκεια του τελευταίου 12μήνου». Σύμφωνα με την ανάλυση που έχει κάνει η Astons, η Ελλάδα διαθέτει ένα σημαντικό εύρος προγραμμάτων παροχής κινήτρων για τη συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων, από το πρόγραμμα golden visa, μέχρι τα κίνητρα που παρέχονται στους non-dom και στους συνταξιούχους.

Οι Βρετανοί πολίτες non-dom έχουν μειωθεί κατά 37% τη δεκαετία 2013-2023, ενώ από το 2024 και μετά, όταν η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την αυστηροποίηση των όρων του προγράμματος non-dom, η τάση αυτή έχει επιταχυνθεί σημαντικά. Αντίστοιχα, η επανεκλογή του προέδρου Τραμπ στις ΗΠΑ φαίνεται πως είχε αντίστοιχο ρόλο στην αύξηση και των Αμερικανών εκατομμυριούχων που σχεδιάζουν τη μετεγκατάστασή τους στην Ευρώπη ή στη Μέση Ανατολή.

Οπως αναφέρει σχετική ανάλυση της Astons, κατά το εννεάμηνο του 2024, 4.184 πολίτες των ΗΠΑ επέλεξαν να φύγουν από τη χώρα και να εγκατασταθούν στο εξωτερικό, με την Ευρώπη να αποτελεί βασική τους προτίμηση, λόγω της ελεύθερης μετακίνησης εντός της Ε.Ε. και των χωρών της ζώνης Σένγκεν. Το νούμερο αυτό είναι 28,3% υψηλότερο σε σχέση με το σύνολο του 2023, δείγμα της μεγάλης αύξησης των Αμερικανών που προτιμούν να μετακινηθούν εκτός ΗΠΑ, ακόμα και πριν από τις εκλογές στις ΗΠΑ. Ωστόσο, μετά τις εκλογές, η Astons επίσης καταγράφει μεγάλη αύξηση του ενδιαφέροντος για προγράμματα επενδυτικής μετανάστευσης, μέσω των επιμέρους προγραμμάτων «χρυσή βίζα».

Πλέον, η Ελλάδα είναι στους «ωφελημένους» της τάσης αυτής, έχοντας και το σχετικό «οπλοστάσιο» κινήτρων και προγραμμάτων, πέραν φυσικά των δεδομένων χαρακτηριστικών της, όπως το φυσικό κάλλος, το ήπιο κλίμα, ο τρόπος ζωής και οι προσιτές τιμές πολυτελών ακινήτων, συγκριτικά με άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Ετσι, με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σήμερα υπολογίζεται ότι πάνω από 213 επενδυτές έχουν αξιοποιήσει τα κίνητρα του προγράμματος non-dom και έχουν μεταφέρει τη φορολογική τους έδρα στην Ελλάδα. Μέσα σε αυτούς βρίσκονται πολλοί εκατομμυριούχοι αλλά και δισεκατομμυριούχοι που εγκατέλειψαν το Λονδίνο (τόσο εξαιτίας του Brexit όσο και της λήξης του περιθωρίου που είχαν να παραμείνουν στη χώρα με ευνοϊκές συνθήκες), ενώ έχουν έρθει από Αυστραλία, ΗΠΑ, Αργεντινή, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ρωσία, ακόμα και από το Μονακό.

Οι πολίτες non-dom, όσοι δηλαδή δεν μένουν μόνιμα στη χώρα μας, μπορούν ως φυσικά πρόσωπα να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, υπό τον όρο της υλοποίησης κάποιας μορφής επένδυσης στη χώρα (π.χ. ακίνητα, μετοχές, ομόλογα, εταιρικά μερίδια), με το ελάχιστο όριο αυτής να τίθεται στις 500.000 ευρώ. Ο όρος αυτός θα πρέπει να εκπληρωθεί εντός τριών ετών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα. Οσοι επιλέγουν την Ελλάδα για τη νέα τους φορολογική κατοικία, φορολογούνται για συνολική περίοδο 15 ετών, με ετήσιο ανώτατο φόρο 100.000 ευρώ, για το σύνολο των εισοδημάτων που αποκτούν στο εξωτερικό, ανεξαρτήτως αξίας. Γι’ αυτό, η συγκεκριμένη ρύθμιση κρίνεται ελκυστική κυρίως από πολυεκατομμυριούχους του εξωτερικού. Η συντριπτική πλειονότητα επιλέγει την αγορά ακινήτων, καθώς προσφέρει ελκυστικές αποδόσεις και την προοπτική μελλοντικών υπεραξιών. Αυτό μεταφράζεται σε επενδύσεις τουλάχιστον 106,5 εκατ. ευρώ στην αγορά ακινήτων, μόνο από το πρόγραμμα non-dom.

Η αντίστοιχη ρύθμιση για τους συνταξιούχους του εξωτερικού προβλέπει ότι όποιος πολίτης ξένης χώρας επιλέξει να μεταφέρει στην Ελλάδα τη φορολογική του έδρα, θα πληρώνει φόρο εισοδήματος με πολύ χαμηλό συντελεστή 7% του ύψους της σύνταξης που λαμβάνει. Ο συντελεστής αυτός θα ισχύσει για 10 χρόνια. Εκτός από την ανάγκη ύπαρξης συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολόγησης μεταξύ της Ελλάδας και της χώρας όπου εκδίδεται και καταβάλλεται η σύνταξη, προϋπόθεση είναι ο συνταξιούχος να διαμένει στην Ελλάδα για τουλάχιστον 183 ημέρες τον χρόνο. Επίσης, πρέπει να μην ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα προηγούμενα πέντε από τα έξι τελευταία χρόνια, πριν από τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα.

Αναζητούν ακίνητα σε δημοφιλή νησιά και στην Αθήνα

Κύριος «αποδέκτης» της εισροής εκατομμυριούχων από το εξωτερικό είναι ασφαλώς η ελληνική αγορά ακινήτων. Οπως αναφέρουν πηγές της αγοράς ακινήτων, αρκετοί είναι οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί που επιλέγουν να κάνουν χρήση αυτού του προγράμματος, συνδυάζοντάς το με την golden visa και φυσικά την απόκτηση ακινήτου στη χώρα μας, συνήθως παραθεριστικού χαρακτήρα. Συνολικά, πάντως, οι επενδυτές μέσω του προγράμματος non-dom ή της golden visa αναζητούν ακίνητα σε περιοχές όπως η Αθηναϊκή Ριβιέρα, το κέντρο της Αθήνας, δημοφιλή νησιά, π.χ. Σαντορίνη, Μύκονος, Κέρκυρα, Κρήτη και Παξοί.

Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι μεταξύ των πελατών της Astons από τις ΗΠΑ, η Ελλάδα καταλαμβάνει το 50% του συνόλου των αιτήσεων χορήγησης αδειών διαμονής, ενώ εκτιμάται ότι συνολικά το 2024 ο αριθμός των κατόχων άδειας διαμονής στην Ελλάδα (από τις ΗΠΑ) διπλασιάστηκε σε σχέση με το 2023. Οπως προκύπτει από σχετική έρευνα της Elxis – At Home In Greece, ελληνικής εταιρείας που ειδικεύεται στις αγοραπωλησίες εξοχικών κατοικιών στην Ελλάδα, έχοντας αμιγώς ξένο πελατολόγιο, από το βράδυ των εκλογών στις ΗΠΑ και για τις επόμενες δύο εβδομάδες ο αριθμός των επισκεπτών από τις ΗΠΑ στον δικτυακό τόπο της δεκαπλασιάστηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2023. Σε σύγκριση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα (Οκτώβριος), ο αριθμός τετραπλασιάστηκε, ενώ με αντίστοιχο ρυθμό αυξήθηκαν και τα αιτήματα για επιδείξεις κατοικιών.

Οπως αναφέρει ο κ. Γιώργος Γαβριηλίδης, διευθύνων σύμβουλος της Elxis, «ήδη από τις αρχές του 2024 ξεκινήσαμε να παρατηρούμε μια μεγάλη αύξηση του αγοραστικού ενδιαφέροντος από τις ΗΠΑ για κατοικίες στην Ελλάδα. Τα νούμερα δείχνουν ότι, ανάλογα με την περίοδο, είχαμε από τρεις έως και έξι φορές περισσότερους Αμερικανούς επισκέπτες στον δικτυακό μας τόπο φέτος σε σχέση με το 2023. Αυτό που άλλαξε μετά τις πρόσφατες εκλογές είναι η μεγάλη επιτάχυνση της τάσης αυτής». Σύμφωνα με τον ίδιο, «το 2024, ένας στους οκτώ πελάτες μας (12,3%) ήταν από τις ΗΠΑ και προβλέπουμε ότι το 2025 η χώρα αυτή θα καταλαμβάνει την τρίτη θέση, μετά τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς». Η εξέλιξη αυτή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και επειδή οι αγοραστές από τις ΗΠΑ διαθέτουν και μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Το 2024 η μέση τιμή πώλησης εξοχικών κατοικιών μέσω της Elxis διαμορφώθηκε σε 378.500 ευρώ, αλλά οι αγοραστές από τις ΗΠΑ επένδυσαν κεφάλαια 514.000 ευρώ κατά μέσον όρο.

Οσον αφορά τις περιοχές που προτιμούν οι Αμερικανοί αγοραστές, σύμφωνα με τα στοιχεία της Elxis επιλέγουν κυρίως κατοικίες στην Κρήτη και στο Ιόνιο. Συγκεκριμένα, αγοράζουν κατοικίες με σημαντικό βαθμό ιδιωτικότητας, κοντά σε πόλεις όπως τα Χανιά, το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο, τη Λευκάδα και την Κέρκυρα. Μεταξύ των επιλογών τους βρίσκονται επίσης η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα, όπως και η Αθηναϊκή Ριβιέρα. «Κάποιοι εξ αυτών αναζητούν εξοχικές κατοικίες, αλλά πολλοί από τους Αμερικανούς αναζητούν και μόνιμες κατοικίες. Για παράδειγμα, πρόσφατα, μια μεγάλη οικογένεια Αμερικανών (ομογενείς τρίτης γενιάς) αγόρασε δύο μεγάλα σπίτια έξω από τη Θεσσαλονίκη με σκοπό τη μετεγκατάσταση στην Ελλάδα», αναφέρει ο κ. Γαβριηλίδης.