Οι επιπτώσεις της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ

Ο Ρόμπιν Βίνκλερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank για τη Γερμανία, ανέφερε ότι το αρχικό σοκ από τους δασμούς στις ασιατικές χώρες θα επηρεάσει και την Ευρώπη. Οι Κινέζοι κατασκευαστές, λόγω των περιορισμών στις ΗΠΑ, θα προσπαθήσουν να αυξήσουν τις πωλήσεις τους στην Ευρώπη.

Ένας υψηλόβαθμος διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε ότι θα χρειαστούν μέτρα διασφάλισης για την προστασία των ευρωπαϊκών βιομηχανιών. Σημείωσε επίσης ότι η ΕΕ έχει ήδη επιβάλει δασμούς έως 35% στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, ωστόσο, ίσως χρειαστεί να επιβάλει ακόμη υψηλότερους δασμούς σε άλλα προϊόντα.

Οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ βρίσκονται σε κατάσταση αβεβαιότητας λόγω των ευρείας κλίμακας δασμών της κυβέρνησης Τραμπ. Σύμφωνα με το Yale Budget Lab, οι πρόσφατοι δασμοί έχουν αυξήσει τον πραγματικό μέσο δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ σε επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί από το 1909.

Η Κίνα αντιμετωπίζει ιδιαίτερα υψηλούς δασμούς, με τις συνολικές επιβαρύνσεις να φτάνουν το 34%, ενώ για το Βιετνάμ ο αντίστοιχος συντελεστής αγγίζει το 46%. Αυτή η εμπορική απομόνωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές εξαγωγών, πιθανώς σε βάρος της ευρωπαϊκής αγοράς.

Κίνδυνος κινεζικού ντάμπινγκ

Ενώ ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι οι αυστηροί δασμοί των ΗΠΑ θα ενισχύσουν τη συνεργασία ΕΕ-Κίνας, οι Βρυξέλλες παραμένουν επιφυλακτικές. Ο κίνδυνος είναι ότι οι κινεζικές εταιρείες, μη μπορώντας να εξάγουν εύκολα στις ΗΠΑ, θα προχωρήσουν σε μειώσεις τιμών για να ενισχύσουν τη θέση τους στην ευρωπαϊκή αγορά.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, προειδοποίησε ότι η ανακατεύθυνση των κινεζικών εξαγωγών προς την Ευρώπη μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Αντίστοιχα, ο οικονομολόγος της Nomura, Andrzej Szczepaniak, τόνισε ότι ο κίνδυνος του ντάμπινγκ κινεζικών αγαθών στην ΕΕ είναι πλέον σημαντικά αυξημένος.

Μία από τις πιθανές συνέπειες θα μπορούσε να είναι η μείωση των τιμών, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάσει τον πληθωρισμό και να οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε πιο επιθετικές μειώσεις επιτοκίων.

Αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η ΕΕ έχει αντιμετωπίσει παρόμοια ζητήματα κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής θητείας του Τραμπ. Το 2018, οι Βρυξέλλες εισήγαγαν προστατευτικούς δασμούς 25% στις εισαγωγές χάλυβα, προκειμένου να αποτρέψουν την εκτροπή κινεζικών προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά.

Σήμερα, οι αξιωματούχοι δηλώνουν έτοιμοι να αναλάβουν ξανά δράση. Σύμφωνα με έναν ανώτερο αξιωματούχο της Κομισιόν, η ΕΕ μπορεί να κλείσει τις αγορές της αν υπάρξει ξαφνική αύξηση των εισαγωγών.

Ωστόσο, οι προσπάθειες της ΕΕ να περιορίσει την επιρροή της Κίνας δεν έχουν πάντα το επιθυμητό αποτέλεσμα. Παρά τους προστατευτικούς δασμούς, η παραγωγή χάλυβα στην ΕΕ μειώθηκε το 2024, ενώ σε άλλες χώρες συνεχίστηκε η αύξηση της παραγωγής. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, η παγκόσμια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα χάλυβα αναμένεται να αυξηθεί από 602 εκατομμύρια τόνους το 2024 σε 721 εκατομμύρια τόνους έως το 2027.

Ο Άξελ Έγκερτ, γενικός διευθυντής του Eurofer, δήλωσε ότι το ευρωπαϊκό σύστημα προστασίας δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό, καθώς δεν μπορεί να προσαρμοστεί στις πραγματικές συνθήκες της αγοράς.

Σύμφωνα με τον Κλέμενς Φουέστ, πρόεδρο του Ινστιτούτου Ifo, οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ θα επηρεάσουν αρνητικά τη γερμανική βιομηχανία, καθώς η Κίνα ενδέχεται να στραφεί σε άλλες αγορές για να διαθέσει τα προϊόντα της. Παράλληλα, η μειωμένη οικονομική ισχύς της Κίνας θα μπορούσε να περιορίσει τις εισαγωγές γερμανικών προϊόντων, πλήττοντας περαιτέρω τις ευρωπαϊκές οικονομίες.

Ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής της Macro της ING, χαρακτήρισε την τρέχουσα κατάσταση ως τον «χειρότερο οικονομικό εφιάλτη» για την Ευρώπη.