Τρίτο: ενεργειακή ορθότητα. Η λύση πρέπει να «κουμπώνει» στην πραγματική ενεργειακή δομή της χώρας —με μεγάλες εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών και περιορισμένο χώρο στο δίκτυο— και να μην δημιουργεί ενεργειακά προβλήματα ή στρεβλώσεις.

Τέταρτο: εύλογη περίμετρος ωφελούμενων. Ο στόχος είναι να αποφευχθεί ένα σχήμα που να ωφελήσει τελικά μερικές δεκάδες υπέρ-ενεργοβόρες μονάδες. Η πολιτική πρέπει να έχει επαρκή «εύρος», ώστε να καλύψει αρκετές επιχειρήσεις και να μην περιοριστεί σε ελάχιστους.

Τα «υποερωτήματα» που καθυστερούν την απόφαση

Στο τραπέζι υπάρχουν λύσεις τύπου «ιταλικού μοντέλου», αλλά και άλλες προτάσεις. Κεντρικό ερώτημα: αν δοθεί «ενεργειακό δάνειο» για επενδύσεις σε ΑΠΕ, μπαταρίες ή αυτοπαραγωγή, πόσες επιχειρήσεις θα μπορούν πραγματικά να το αποπληρώσουν — ακόμη και μέσα σε 20ετία; Η απάντηση περιορίζει δραστικά το πλήθος των δικαιούχων εφόσον οι όροι είναι αυστηροί.

Επίσης, καθώς ο κρατικός προϋπολογισμός δεν έχει «χώρο» για νέες μεγάλες δαπάνες, ποιοι πόροι θα αναδιανεμηθούν; Η συζήτηση στρέφεται προς το Ταμείο των Ρύπων (έσοδα από δικαιώματα CO₂) και άλλους πόρους του ΥΠΕΝ, που φαίνεται ότι θα τροφοδοτήσουν κατά κύριο λόγο τον «κουμπαρά».

Το ποσό — πραγματικότητα πολύ κάτω από τις απαιτήσεις του ΣΕΒ

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο τελικός «κουμπαράς» που συζητείται κινείται μεταξύ 50 και 80 εκατ. ευρώ τον χρόνο, δηλαδή πολύ μακριά από τα ~285 εκατ. ευρώ ετησίως που είχε ζητήσει ο ΣΕΒ. Η κυβέρνηση επικαλείται στενά δημοσιονομικά περιθώρια και την ανάγκη συμβατότητας με το Σύμφωνο Σταθερότητας.

«A la carte» λύσεις και υπο-σχήματα

Προκειμένου να συνδυαστούν οι αντιφατικές ανάγκες —συμβατότητα, περιορισμένος προϋπολογισμός, ενεργειακή συνοχή και ευρεία περίμετρος— πιθανό είναι το τελικό πακέτο να μην είναι μονοκόμματο. Αναμένονται 2–3 «υποενότητες» στήριξης (λίγο-πολύ «a la carte») ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της επιχείρησης: π.χ. ξεχωριστές προνοιές για υπέρ-ενεργοβόρες μονάδες, για μεσαίες μεταποιητικές επιχειρήσεις, για επιχειρήσεις που μπορούν να επενδύσουν σε ΑΠΕ/αποθήκευση κ.ά. Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκεται να διευρυνθεί η λίστα των ωφελουμένων χωρίς να ξεφύγει ο προϋπολογισμός.

Τι είπε ο πρωθυπουργός και τι ζητά ο ΣΕΒ

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στη Γ.Σ. του ΣΕΒ, επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση εξετάζει εργαλεία εμπνευσμένα και από άλλες ευρωπαϊκές εμπειρίες και δεσμεύθηκε ότι «πολύ σύντομα θα καταλήξουμε». Όρισε ως κλειδί για την τελική λύση: ουσιαστική ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, συμβατότητα με τα εθνικά δημοσιονομικά περιθώρια και προτεραιοποίηση των ενεργοβόρων βιομηχανιών, χωρίς όμως αποκλεισμούς όπου είναι εφικτό.

Ο ΣΕΒ από την πλευρά του επαναλαμβάνει την πίεση: το υψηλό και μεταβλητό κόστος ενέργειας πλήττει την ανταγωνιστικότητα και η πρόσβαση σε προβλέψιμη, φθηνή ενέργεια είναι κρίσιμη για την παραγωγή — ειδικά για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις.

Ιστορικό πλαίσιο και μέγεθος έως σήμερα

Η κυβέρνηση υπενθυμίζει ότι η βιομηχανία έχει ήδη λάβει σημαντική στήριξη: οι ενισχύσεις του κλάδου ήταν περίπου 245 εκατ. ευρώ το 2019 και έφτασαν 530 εκατ. ευρώ το 2024, με την αντιστάθμιση ρύπων (ETS) να αυξάνει από 52 εκατ. το 2019 σε 272 εκατ. το 2024. Αυτή η προηγούμενη στήριξη είναι η βάση πάνω στην οποία συζητείται το νέο, αλλά μικρότερο, μέτρο.

Συμπερασματικά — τι περιμένουμε άμεσα

Η κυβέρνηση θα ανακοινώσει ένα περιορισμένης κλίμακας, συμβατό με Ε.Ε. και δημοσιονομικά ρεαλιστικό σχήμα, πιθανώς με κουμπαρά 50–80 εκατ. €/έτος.

Το πακέτο μάλλον θα περιλαμβάνει 2–3 υπο-προγράμματα (a la carte) για να καλύψει διαφορετικές κατηγορίες επιχειρήσεων.

Κρίσιμα σημεία παραμένουν οι όροι επιστροφής/επενδύσεων (π.χ. πότε και πώς θα «ξοφλούν» τα ενεργειακά δάνεια μέσω ΑΠΕ/μπαταριών) και η προέλευση πόρων (μέρος από Ταμείο Ρύπων/ΥΠΕΝ).

Ο ΣΕΒ περιμένει συγκεκριμένες αποφάσεις και πιέζει για ευρύ και αποτελεσματικό σχήμα· η κυβέρνηση υπόσχεται απόφαση «πολύ σύντομα».

Η εξίσωση είναι πολύπλοκη: να εξισορροπηθούν ευρωπαϊκοί κανόνες, σφιχτά δημοσιονομικά περιθώρια, τεχνικά όρια του ενεργειακού συστήματος και πολιτική ανάγκη να επωφεληθούν περισσότερες επιχειρήσεις — όχι μόνο μερικές «βαριές» μονάδες. Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν πώς θα λυθούν αυτοί οι γρίφοι.