Η έλευση στην Αθήνα των επικεφαλής του κορυφαίου αυτού οργάνου της κυβέρνησης Tραμπ είναι αποκαλυπτική του στρατηγικού ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για την Ελλάδα. Η γεωγραφική της θέση και οι ενεργειακές υποδομές της την καθιστούν προνομιακό εταίρο στην προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο και δίαυλο για τη διοχέτευση αμερικανικού LNG στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Αυτό το έκανε σαφές κατά την πρώτη επίσκεψή του στην Αθήνα ο Νταγκ Μπέργκαμ, τον Σεπτέμβριο, την ημέρα της επισημοποίησης του ενδιαφέροντος της Chevron για τους υδρογονάνθρακες στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο.

Το αμερικανικό ενδιαφέρον στον τομέα της ενέργειας είναι εστιασμένο από το 2022, με τη σταδιακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, στις εξαγωγέs LNG και στην πλήρη υποκατάστασή του από αέριο αμερικανικής προέλευσης. Η Ευρωπαϊκή Ενωση ήδη ξόδεψε περίπου 225 δισ. για εισαγωγές LNG τα τελευταία τρία χρόνια – από τα οποία τα 100 δισ. αφορούν αμερικανικό LNG. Σύμφωνα με την ανάλυση της International Energy Agency (IEA), οι εισαγωγές κυρίως αμερικανικού LNG της Ευρώπης αναμένεται να αυξηθούν κατά περίπου 25% (άνω των 30 δισ. κ.μ.) μέσα στο 2025 και σχεδόν στο 45% το 2026, υπό την πίεση και της συμφωνίας για τους δασμούς που προβλέπει την πώληση μέσα στην επόμενη τριετία στη Γηραιά Ηπειρο αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων συνολικής αξίας 750 δισ. δολαρίων.

Η απόφαση της Ε.Ε. για τερματισμό των ρωσικών ροών αερίου έως την 1/1/2028 ανοίγει νέες προοπτικές για τις αμερικανικές εξαγωγές, που προσβλέπουν στην υποκατάσταση 16 δισ. κ.μ. αερίου της Gazprom που φθάνει σήμερα στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Η Ελλάδα και οι υποδομές των τερματικών σταθμών LNG στη Ρεβυθούσα και στην Αλεξανδρούπολη είναι οι πύλες εισόδου του αμερικανικού LNG και ο Κάθετος Διάδρομος, συνολικής δυναμικότητας περί τα 65 δισ. κ.μ. ετησίως, η βασική οδός για τη μεταφορά του μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία στον Βορρά και στα δυτικά μέχρι την Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Εκτιμάται πως έως το 2026 η Ελλάδα μπορεί να εξάγει έως και 8 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου προς τον ευρωπαϊκό Βορρά, με τη μερίδα του λέοντος να πηγαίνει στην Ουκρανία.

«Η ιδέα του άξονα Βορρά – Νότου, που ξεκινάει και από την Ελλάδα, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή της στο σχήμα “3+1”, δημιουργεί τεράστιες ευκαιρίες για να σπάσει η ενεργειακή εξάρτηση της Ανατολικής Ευρώπης από τη Ρωσία. Αυτό, ακόμη περισσότερο κι από το ΝΑΤΟ, θα σταματήσει την απειλή συγκρούσεων στα σύνορα εκείνα που διαρκούν πάνω από έναν αιώνα», δήλωσε πρόσφατα σε συνέντευξή του ο Νταγκ Μπέργκαμ.

Ο ρόλος του φυσικού αερίου στη νέα ενεργειακή γεωγραφία της Ευρώπης, ο Κάθετος Διάδρομος του φυσικού αερίου και η προσέλκυση κεφαλαίων για επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές είναι τα βασικά θέματα που θα απασχολήσουν τη σύνοδο της Σύμπραξης για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-ΤEC), η οποία αναμένεται να μετατραπεί σε χώρο συνάντησης για επαφές και συμφωνίες πώλησης – αγοράς αμερικανικού LNG αλλά και ανάπτυξης νέων υποδομών LNG.

Στο επιχειρηματικό φόρουμ που θα λάβει χώρα στις 6 Νοεμβρίου στο πλαίσιο της συνόδου θα συμμετάσχουν κορυφαίες αμερικανικές εταιρείες από τον ενεργειακό κλάδο και όχι μόνο. Μεταξύ αυτών, η ExxonMobil με παρουσία στους υδρογονάνθρακες της Κρήτης και σε ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, η Cheniere και η ConocoPhillips, από τους μεγαλύτερους παραγωγούς LNG, όπως και η ΕQT, ένας κάθετα ολοκληρωμένος αμερικανικός όμιλος φυσικού αερίου με δραστηριότητες στην Πενσιλβάνια, στη Δυτική Βιρτζίνια και στο Οχάιο, η Venture Global, από τους μεγαλύτερους προμηθευτές LNG με τέσσερα εξαγωγικά τέρμιναλ στη Λουιζιάνα, εταιρείες ανάπτυξης FSRU και υποδομών LNG όπως η Excelerate Energy, αλλά και η Westinghouse με δραστηριότητα στον τομέα των πυρηνικών αντιδραστήρων, που υπέγραψε πρόσφατα συμφωνία με την κυβέρνηση των ΗΠΑ για την επιτάχυνση της ανάπτυξης της πυρηνικής ενέργειας.

Το «παρών» θα δώσουν και οι κολοσσοί της τεχνολογίας Google και Amazon. Από την πλευρά των αγοραστών, θα βρίσκονται όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί και κατασκευαστικοί όμιλοι της χώρας, η μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία φυσικού αερίου της Ουκρανίας, DTEK, η INFRA, ένας από τους πιο ισχυρούς ομίλους εταιρειών της Ρουμανίας, με δραστηριότητα σε ενεργειακές, κατασκευαστικές και τηλεπικοινωνιακές υποδομές, η Italgas κ.ά.

Είναι πολύ πιθανό σε αυτές τις συναντήσεις να κλειστούν και οι πρώτες κατ’ αρχάς συμφωνίες προμήθειας LNG μεταξύ ελληνικών και αμερικανικών εταιρειών, κάτι που προανήγγειλε εμμέσως με δηλώσεις του και ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου. «Η χώρα μας θα βρεθεί στο επίκεντρο των παγκόσμιων ενεργειακών εξελίξεων. Δύο είναι οι στόχοι μας από το P-TEC», τόνισε ο υπουργός, «πρώτον, να διασφαλίσουμε και να ενισχύσουμε περαιτέρω τη γεωστρατηγική θέση της χώρας μας ως εισόδου στην Ευρώπη του αμερικανικού LNG και, δεύτερον, να συναφθούν σημαντικές εμπορικές συμφωνίες που θα φέρουν κέρδος για τη χώρα μας. Και είμαστε αισιόδοξοι ότι θα υπάρξουν τέτοιες συμφωνίες για την ενέργεια».

Πληροφορίες φέρουν τη ΔΕΠΑ να καταλήγει σε συμφωνίες με την ConocoPhillips και πιθανότατα και με τη Cheniere, εταιρείες με τις οποίες βρίσκεται σε συζητήσεις και η Metlen. ΔΕΠΑ και Metlen θα πρέπει μέχρι την 1/1/2028 να υποκαταστήσουν 2,5 και 1 δισ. κ.μ. αερίου, αντιστοίχως, που προμηθεύονται μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων από την Gazprom.

Στην υπουργική σύνοδο της 7ης Νοεμβρίου θα συμμετάσχουν συνολικά υπουργοί και υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι 25 χωρών, ενώ την πρώτη της εμφάνιση θα κάνει η πρέσβειρα των ΗΠΑ Κίμπερλι Γκίλφοϊλ. Στο περιθώριο της συνόδου θα πραγματοποιηθεί και συνάντηση του σχήματος «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ), που ενεργοποιείται έπειτα από πολύ καιρό.