Πώς
μπορούν οι χώρες να
χρηματοδοτήσουν τέτοιες
συγκλονιστικές τιμές;
Μεγάλες πόλεις, όπως το
Δελχί και το Λάγος,
δείχνουν έναν δρόμο προς
τα εμπρός: Η
αποτελεσματικότερη
φορολόγηση της ακίνητης
περιουσίας μπορεί να
διαδραματίσει ουσιαστικό
ρόλο στην αύξηση των
εσόδων σε τοπικό
επίπεδο, επιτρέποντας
στις χώρες να επενδύσουν
περισσότερο στους
ανθρώπους τους, δείχνει
νέα ανάλυση του ΔΝΤ.
Προηγούμενες έρευνες του
ΔΝΤ έχουν δείξει ότι οι
χώρες έχουν άφθονες
δυνατότητες να αυξήσουν
τα εγχώρια φορολογικά
έσοδα αν τα χρειάζονται
- έως και 5 ποσοστιαίες
μονάδες του ΑΕΠ σε
διάστημα δύο δεκαετιών.
Φυσικά,
οι πολιτικές προκλήσεις
τέτοιων μεταρρυθμίσεων
δεν είναι καθόλου
ασήμαντες, καθώς τα
πρόσφατα γεγονότα σε
αρκετές χώρες δείχνουν
ότι η αύξηση των φόρων
μπορεί να προκαλέσει
κοινωνική αναταραχή. Οι
αποτελεσματικότεροι
φόροι επί των ακινήτων
έχουν ένα πλεονέκτημα
από την άποψη αυτή:
καθώς εισπράττονται και
δαπανώνται σε τοπικό
επίπεδο, μπορεί να είναι
πολιτικά λιγότερο
προκλητικοί από ό,τι οι
αυξήσεις σε εθνικούς
φόρους ευρείας βάσης.
Οι
επαναλαμβανόμενοι φόροι
επί της ακίνητης
περιουσίας θα μπορούσαν
να βοηθήσουν τις τοπικές
κυβερνήσεις να συλλάβουν
τον πλούτο που παράγεται
από την αστικοποίηση
έντασης κατασκευών. Η
δίκαιη δημιουργία
τέτοιων εσόδων είναι
ιδιαίτερα σημαντική,
δεδομένης της δυσκολίας
που αντιμετωπίζουν οι
αναπτυσσόμενες χώρες στη
φορολόγηση του
εισοδήματος και του
πλούτου, τα οποία μπορεί
να είναι ιδιαίτερα
κινητά.
Η
ελκυστικότητα των φόρων
ακίνητης περιουσίας
είναι σαφής όταν
εξετάζουμε τα έσοδα που
συγκεντρώνονται στις
προηγμένες οικονομίες:
πάνω από 1% του ΑΕΠ κατά
μέσο όρο στις χώρες του
ΟΟΣΑ και σχεδόν 3% σε
ορισμένες προηγμένες
οικονομίες. Αντίθετα,
συγκεντρώνουν μόνο
περίπου 0,1% του ΑΕΠ
στις αναδυόμενες χώρες
της Ασίας και της
Αφρικής.
Η
επίτευξη μιας τόσο
μεγάλης αύξησης απαιτεί
τη βελτίωση της κάλυψης
του φόρου ακίνητης
περιουσίας και την
αντιμετώπιση των
προκλήσεων της
ικανότητας αποτίμησης
της ακίνητης περιουσίας
ως τρόπους αντιστροφής
της τρέχουσας
υποαπόδοσης των εσόδων.
Νέες τεχνολογίες
αναγνώρισης ακινήτων και
απλουστευμένες μέθοδοι
αποτίμησης έχουν γίνει
ευρέως διαθέσιμες. Με
μεταρρυθμίσεις πολιτικής
και καλύτερη τεχνολογία,
τα επαναλαμβανόμενα
έσοδα από τον φόρο
ακίνητης περιουσίας στις
αναπτυσσόμενες χώρες θα
πρέπει να είναι
τουλάχιστον 10 φορές
υψηλότερα από τα
σημερινά επίπεδα.
Τοπικά
έσοδα και δαπάνες
Όταν
είναι σωστά
σχεδιασμένοι, οι φόροι
ακίνητης περιουσίας
γίνονται μια αξιόπιστη
και προοδευτική μορφή
δημοτικής
χρηματοδότησης.
Ενισχύουν τη λογοδοσία
των τοπικών κυβερνήσεων,
αφού τα έσοδα μπορούν να
χρησιμοποιηθούν για τη
χρηματοδότηση καλύτερων
τοπικών δημόσιων
υπηρεσιών, και
φορολογούν την αύξηση
του πλούτου όσων
κατέχουν ακίνητα που
έχουν ανατιμηθεί λόγω
της αστικοποίησης και
της συναφούς ανάπτυξης
δημόσιων υποδομών. Η
στενή σύνδεση σε τοπικό
επίπεδο μεταξύ εσόδων
και δαπανών θωρακίζει
τους φόρους ακίνητης
περιουσίας από την
εθνική πολιτική και
επιβάλλει υψηλότερα
πρότυπα λογοδοσίας στα
τοπικά συμβούλια για την
αποτελεσματική χρήση των
πόρων.
Η εθνική
νομοθεσία θα πρέπει να
ρυθμίζει το πόσο μπορούν
να διαφέρουν οι φόροι
ακίνητης περιουσίας σε
μια χώρα, περιορίζοντας
τις αποκλίσεις στο
επίπεδο των τοπικών
δημόσιων υπηρεσιών που
χρηματοδοτούνται από
αυτή την πηγή. Οι δήμοι
θα πρέπει να περιορίσουν
τις απαλλαγές σε ένα
στενό φάσμα δημόσιων
οργανισμών και τα
διαφυγόντα έσοδα θα
πρέπει να αναφέρονται
τακτικά.
Ο
αντίκτυπος στα «πλούσια
σε περιουσιακά στοιχεία
αλλά φτωχά σε μετρητά»
νοικοκυριά, όπως οι
συνταξιούχοι, μπορεί να
αμβλυνθεί με την αναβολή
των φόρων μέχρι την
πώληση του ακινήτου,
οπότε και οφείλεται η
πλήρης πληρωμή.
Δορυφόροι και μη
επανδρωμένα αεροσκάφη
Είναι
καλύτερο να ακολουθηθεί
μια σταδιακή προσέγγιση
στη μεταρρύθμιση του
φόρου ακίνητης
περιουσίας,
χρησιμοποιώντας τη
σύγχρονη τεχνολογία για
να διευρυνθεί η κάλυψη
των φόρων που βασίζονται
στην έκταση (εκφρασμένοι
ως σταθερός συντελεστής
ανά τετραγωνικό μέτρο).
Ο στόχος θα πρέπει να
είναι η μετάβαση σε
πλήρεις φόρους ακίνητης
περιουσίας με βάση την
αξία τα επόμενα χρόνια,
καθώς οι χώρες αποκτούν
εμπειρία στην εφαρμογή
και οι πληροφορίες
σχετικά με τις τιμές της
αγοράς καταγράφονται
σχολαστικά για την
περιοδική αποτίμηση των
ακινήτων.
Η
σύγχρονη τεχνολογία
χαρτογράφησης, όπως οι
δορυφορικές εικόνες και
οι αεροφωτογραφίες από
μη επανδρωμένα
αεροσκάφη, μπορεί να
χρησιμοποιηθεί για την
ταχεία επέκταση και
κάλυψη των φόρων
ακίνητης περιουσίας σε
όλα τα αγροτεμάχια που
θα έπρεπε να
περιλαμβάνονται στο
φορολογικό μητρώο.
Οι Ινδοί
αξιωματούχοι στο Δελχί
και στην ευρύτερη
μητροπολιτική περιοχή
του Μπανγκαλόρ έχουν
αρχίσει να χρησιμοποιούν
δορυφορικές εικόνες για
τη χαρτογράφηση των
ακινήτων σε ένα
γεωγραφικό σύστημα
πληροφοριών. Στην
Αφρική, αρκετοί δήμοι
έχουν κάνει εντυπωσιακά
βήματα. Το Λάγος
πενταπλασίασε την
είσπραξη φόρων σε πάνω
από 1 δισεκατομμύριο
δολάρια το 2011,
διευρύνοντας τη βάση του
φόρου ακίνητης
περιουσίας, σε συνδυασμό
με την καλύτερη επιβολή
του.
Η
αυξημένη ακρίβεια των
δορυφορικών εικόνων
επιτρέπει την ακριβή
μέτρηση των επιφανειών
και την ανάπτυξη χαρτών
φορολογικού μητρώου που
απεικονίζουν τα κτίρια
και τις μετατροπές τους.
Αυτό επιτρέπει την
ταχεία ανάπτυξη ενός
φόρου ακίνητης
περιουσίας με βάση την
έκταση μέχρι να
προχωρήσει η ικανότητα
εκτίμησης για τη
μετάβαση σε ένα σύστημα
φόρου ακίνητης
περιουσίας με βάση την
αγοραία αξία που μπορεί
να συγκεντρώσει
περισσότερα έσοδα.
Η ζήτηση
για ανάπτυξη ικανοτήτων
από το ΔΝΤ σε αυτόν τον
τομέα δείχνει ότι πολλές
χώρες βλέπουν τα οφέλη
από αυτόν τον συνδυασμό
των σωστών πολιτικών και
των τεχνολογικών
μηχανισμών. Κάνει τη
μεταρρύθμιση του φόρου
ιδιοκτησίας
αποτελεσματική και
πολιτικά ελκυστική,
ιδίως όταν οι στόχοι της
επικοινωνούνται σωστά
στο κοινό.
Πηγή:
IMF Blog
|