Οικονομική επένδυση ή ηθικό δίλημμα;

Για επενδυτές όπως ο Pierre από το Παρίσι, το viager είναι οικονομική στρατηγική. «Έκανα την πρώτη μου αγορά πριν δεκαπέντε χρόνια και βγήκα αμέσως κερδισμένος», δηλώνει στο France 24. «Ο πωλητής πέθανε μέσα σε έναν μήνα». Από τότε έχει αποκτήσει πάνω από δώδεκα ακίνητα μέσω viager — άλλοτε με επιτυχία, άλλοτε όχι. «Είναι λοταρία. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα πάρεις», λέει χαρακτηριστικά.

Παρά τις κατηγορίες ότι λειτουργεί σαν «αρπακτικό», ο ίδιος το βλέπει ως αμοιβαία επωφελή συναλλαγή: ο ηλικιωμένος εξασφαλίζει σταθερό εισόδημα και ψυχική ηρεμία, ενώ ο αγοραστής επενδύει μακροπρόθεσμα.

Ωστόσο, για πολλούς άλλους το viager εγείρει ηθικά διλήμματα. Η Roselyne, που αρνήθηκε να αγοράσει μια βίλα στις Κάννες τη δεκαετία του ’90, εξηγεί: «Δεν μπορούσαμε να το κάνουμε. Νιώθεις ότι περιμένεις να πεθάνει κάποιος για να κερδίσεις».

Η αναβίωση του viager

Στη σημερινή Γαλλία, όπου ο πληθυσμός γηράσκει και οι τιμές ακινήτων παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, το viager γνωρίζει δεύτερη άνθηση. Για κάποιους ηλικιωμένους αποτελεί λύση επιβίωσης, ενώ για τους επενδυτές, μια εναλλακτική μορφή πλουτισμού. Σε κάθε περίπτωση, είναι μια ιδιότυπη υπενθύμιση ότι η αξία ενός σπιτιού μπορεί να μετριέται όχι μόνο σε ευρώ, αλλά και σε χρόνια ζωής. 

Οι «κληρονόμοι» που εμφανίζονται μετά

Ο μεσίτης Bertrand Fourny από την εταιρεία Légasse Viager εξηγεί ότι τα περισσότερα προβλήματα δεν προκύπτουν από τις δύο πλευρές της συναλλαγής, αλλά από μακρινούς συγγενείς που θεωρούσαν πως θα κληρονομήσουν. «Κάποιοι προσλαμβάνουν δικηγόρους για να ελέγξουν αν ο ηλικιωμένος εκμεταλλεύτηκε», λέει, «αλλά συνήθως δεν είχαν ποτέ στενή σχέση μαζί του».

Αντίθετα, ο ίδιος αναπτύσσει συχνά στενούς δεσμούς με τους πωλητές. «Πολλοί μου λένε “γιατί δεν το έκανα νωρίτερα;” όταν φεύγουν από το γραφείο του συμβολαιογράφου», αναφέρει.

Μία από αυτούς είναι η κυρία Hirsch, καθηγήτρια γιόγκα που συνεχίζει να διδάσκει από επιλογή, όχι από ανάγκη. Παρότι γνωρίζει ότι το σπίτι δεν της ανήκει πλέον, δηλώνει ήρεμη:
«Πάντα ονειρευόμουν ένα μικρό εξοχικό στον Νότο. Τώρα θα το αποκτήσω, καθώς σκοπεύω να αγοράσω ένα ξύλινο σπιτάκι στην Κορσική».