Κι όμως, το Ελ Σαλβαδόρ έλαβε στα τέλη Φεβρουαρίου έγκριση για δάνειο 1,4 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ, το οποίο θα διανεμηθεί σε βάθος 40 μηνών. Προκειμένου να πάρει αυτά τα χρήματα, έκανε τις συνηθισμένες υποσχέσεις για δημοσιονομική πειθαρχία. Παράλληλα, όμως, περιορίζει και το πείραμα με τα κρυπτονομίσματα. Σύμφωνα με πρόσφατο νόμο οι φόροι δεν θα μπορούν να καταβληθούν σε Bitcoin και η αποδοχή του νομίσματος από τον ιδιωτικό τομέα θα γίνεται εθελοντικά.

Μέχρι να επιτευχθεί η συμφωνία με το ΔΝΤ, το Ελ Σαλβαδόρ επέδειξε αξιοσημείωτη αφοσίωση για την αποπληρωμή των χρεών του. Ο Bukele ήθελε εν μέρει να διαψεύσει τους αμφισβητίες της Wall Street. Τα ομόλογα έχουν επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα. Οι αξιωματούχοι αξιοποιούν τα λιγοστά δολάρια να επαναγοράσουν τα ομόλογα σε χαμηλότερες τιμές. Το δημοσιονομικό έλλειμμα από 10% το 2020 επανήλθε μεταξύ 2 και 3%. Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, οι ισχυρές εισροές εμβασμάτων και η οικονομική ανάκαμψη τόνωσαν τα κρατικά έσοδα, ενώ η σταδιακή μείωση των ενεργειακών επιδοτήσεων και των προγραμμάτων της πανδημίας περιόρισαν τις δαπάνες.

Το δάνειο του ΔΝΤ μειώνει το ρίσκο μιας κρίσης χρέους, ιδίως αν πραγματοποιηθούν οι ελπίδες και ξεκλειδώσει επιπλέον 2,1 δισ. δολάρια από άλλους διεθνείς οργανισμούς. Παρά τη μείωση του ελλείμματος, σημειώνει ο Economist, η χώρα πιθανώς να μην άντεχε πολύ παραπάνω. Με υψηλό χρέος και χαμηλή ανάπτυξη, η άντληση χρημάτων με απόδοση 12% δεν είναι βιώσιμο. Μια χρεοκοπία θα ήταν ιδιαίτερα ζημιογόνα για το Ελ Σαλβαδόρ, καθώς δεν έχει δανειστή έκτακτης ανάγκης ώστε να αποκλείσει μια τραπεζική κατάρρευση ή συστημικό κίνδυνο. Οι καταθέσεις των τραπεζών στηρίζονται εν μέρει σε κρατικό χρέος, επομένως μια χρεοκοπία μπορεί να προκαλέσει τραπεζική κρίση ή ακόμα και αποδολαριοποίηση.

Σε ό,τι αφορά το Bitcoin, η απομάκρυνσή του μπορεί να είναι περισσότερο ευχή παρά κατάρα. Ο Bukele είχε προωθήσει το κρυπτονόμισμα ως τρόπο παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στα δύο τρίτα των ενηλίκων που δεν έχουν τραπεζικούς λογαριασμούς και για να μειωθεί το κόστος των εμβασμάτων, που ανέρχονται σχεδόν σε ένα τέταρτο του ΑΕΠ. Ωστόσο, τα βασικά εμπόδια είναι το μέγεθος της οικονομίας και ο ψηφιακός αναλφαβητισμός. Τα εμβάσματα είναι ακριβά, διότι οι κάτοικοι του Ελ Σαλβαδόρ στέλνουν και παραλαμβάνουν μετρητά, μία ακριβή δραστηριότητα που ακριβαίνει περαιτέρω λόγω της εγκληματικότητας. Η κυβέρνηση έσπευσε επίσης να αποσύρει το ψηφιακό πορτοφόλι Chivo, καθώς υπήρχαν κολλήματα και πλαστοπροσωπίες.

Το ΔΝΤ απέφευγε να δανείσει στο Ελ Σαλβαδόρ όσο το Bitcoin ήταν επίσημο νόμισμα. Οι διακυμάνσεις δημιουργούσαν κινδύνους στη χρηματοοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα. Το ταμείο επίσης τόνιζε την πιθανή χρήση του Bitcoin από εγκληματίες. Η χώρα πάντως συνέχιζε να αγοράζει έως 1,6 Bitcoin την ημέρα μέχρι τη συμφωνία. Προκειμένου να την τηρήσει ίσως χρειαστεί να μειώσει ή να αναστρέψει τις αγορές. Συνολικά, κατέχει 6.102 Bitcoin με αξία περίπου 550 εκατ. Δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων απραγματοποίητων κερδών περίπου 250 εκατ. δολαρίων.

Παρά τα κέρδη αυτά, τα κρυπτονομίσματα έφεραν στο Ελ Σαλβαδόρ περισσότερα προβλήματα παρά οφέλη. Εξάλλου, όπως φάνηκε και από τα πρόσφατα στοιχεία, το ψηφιακό νόμισμα δεν έπεισε ποτέ τον κόσμο, ενώ η πολιτική προώθησης και υιοθέτησής του κόστισε συνολικά 375 εκατ. δολάρια. Επίσης, καθυστερώντας την επίτευξη της συμφωνίας με το ΔΝΤ, το πείραμα με τα κρυπτονομίσματα διατήρησε το premium κινδύνου του Ελ Σαλβαδόρ σε υψηλά επίπεδα. 

Οπως σημειώνει ο Economist, παρότι το Bitcoin μπορεί να παραμείνει περιουσιακό στοιχείο στο στρατηγικό απόθεμα της χώρας δεν θα πρόκειται πια για νόμιμο νόμισμα. Ο Bukele προστίθεται έτσι στους πολλούς υποστηρικτές των Bitcoin που δεν κατάφεραν να υλοποιήσουν τις ιδέες τους για μια ουτοπία κρυπτονομισμάτων.

Πηγή: The Economist