|
Μπορεί
τις τελευταίες ημέρες οι πάντες να ασχολούνται με τα της
πανδημίας και τη μετάλλαξη όμικρον, η οποία τόσο πολύ
επηρέασε τις αγορές, οδηγώντας σε έναν κύκλο αβεβαιότητα.
Ωστόσο όπως αρκετές φορές έχουμε γράψει τις τελευταίες
εβδομάδες στο GFF, αυτό που μας προβληματίζει περισσότερο
είναι πως η παγκόσμια οικονομία το 2022 μπορεί να διαψεύσει
όλες τις προσδοκίες, με πολύ χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης
…. Και την ίδια ώρα έναν ακραίο πληθωρισμό. Και πάμε να
ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο πρόβλημα και να δούμε τα όσα
έγραψε στην προσωπική του στήλη ο διάσημος οικονομολόγος
Του Mohamed A. El-Erian στο Bloomberg. Όπως χαρακτηριστικά
έγραψε, αποσύροντας
τη λέξη "μεταβατικός", ο πρόεδρος της ομοσπονδιακής
κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ,
έπραξε τελικώς κάτι παραπάνω από το να διορθώσει έναν
χονδροειδώς εσφαλμένο χαρακτηρισμό του πληθωρισμού με τον
οποίο έμοιαζε "παντρεμένος" εδώ πάρα πολύ καιρό.
Έριξε τα φώτα
της δημοσιότητας στον πληθωρισμό ως σημαντικό κίνδυνο για
την οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές - όχι επειδή
οι προοπτικές περαιτέρω αυξήσεων τιμών είναι εγγενώς
προβληματικές (δεν είναι), αλλά επειδή η επικοινωνιακή
διαδικασία και οι απαντήσεις σε επίπεδο νομισματικής
πολιτικής από πλευράς Fed υστερούν συστηματικά σε σχέση με
την πραγματικότητα.
Η διαδικασία
κάλυψης της απόστασης - και απαιτείται ταχεία τέτοια κάλυψη,
δεδομένων των μέχρι τώρα καθυστερήσεων - θα μπορούσε να
αποσταθεροποιήσει τις αγορές και την οικονομία. Δεν υπήρχε
κανένας λόγος να γίνει έτσι.
Όπως αναφέρει ο Mohamed A. El-Erian,
για
μήνες, ο Πάουελ υποστήριζε ότι ο πληθωρισμός ήταν
μεταβατικός - παροδικός. Αντί να επανεξετάσει εγκαίρως τον
ισχυρισμό του ενώπιον των άφθονων στοιχείων τα οποία
υποδείκνυαν το αντίθετο, υιοθέτησε μια ολοένα και πιο
ελαστική έννοια της λέξης, η οποία ευνοούσε μεγαλύτερες και
ουσιαστικά αυθαίρετες χρονικές περιόδους, σε βάρος της
αναλυτικής αυστηρότητας που επιβάλλει η οικονομική θεωρία.
Αυτό εξασφάλιζε
ότι η Fed θα συνέχιζε τις τεράστιες μηνιαίες αγορές τίτλων
από την αγορά, σε μια περίοδο κατά την οποία η οικονομία
πήγαινε μια χαρά, η αγορά κατοικίας ήταν "ζεστή" και το "ράλι
των πάντων" στα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που
τροφοδοτούνταν από τη ρευστότητα έδειχνε αυξανόμενα σημάδια
υπερβολικής ανάληψης κινδύνου.
Οι επενδυτές
λάτρεψαν αυτό το υπόδειγμα καθοδηγούμενης από τη Fed
ρευστότητας. Σε τελική ανάλυση, δεν υπάρχει τίποτα πιο
καθησυχαστικό για αγορές περιουσιακών στοιχείων από έναν
πολύ μεγάλο αγοραστή με τεράστιο ισολογισμό, ο οποίος είναι
ενεργός τακτικά, με αγορές υπό μη εμπορικούς όρους.
Πράγματι, η
ίδια η αντίληψη ότι η Fed ήταν εντελώς αδιάφορη ως προς τις
τιμές, καθώς προχωρούσε σε αγορές αξίας άνω των 100
δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε μήνα ουσιαστικά έκανε και
άλλους να γίνουν λιγότερο ευαίσθητοι όσον αφορά την
πραγματική αξία των assets, αποσυνδέοντας περαιτέρω τις
τιμές των περιουσιακών στοιχείων από τα οικονομικά και
εταιρικά θεμελιώδη μεγέθη.
Η επανειλημμένη
διαβεβαίωση του Πάουελ ότι ο πληθωρισμός ήταν μεταβατικός
οδήγησε πολλούς επενδυτές να θεωρήσουν - ή, τουλάχιστον, να
ενεργoύν σαν να θεωρούν -ότι αυτή η ασυνήθιστη αρχιτεκτονική
της αγοράς θα μπορούσε να διαρκέσει για πάντα. Το αποτέλεσμα
δεν ήταν μόνον ότι βρεθήκαμε ενώπιον ρεκόρ περιουσιακών
στοιχείων κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων μετοχών και
κρυπτονομισμάτων, αλλά και υψηλών τιμών για κρατικά ομόλογα
χωρίς ουσιαστικό κίνδυνο (δηλαδή με χαμηλές αποδόσεις), παρά
την υποτιθέμενη αρνητική συσχέτιση των δύο.
Η ξαφνική
εγκατάλειψη της θεωρίας του μεταβατικού πληθωρισμού από τον
πρόεδρο της Fed λίγες μόνον ημέρες μετά την επιλογή του
Πάουελ για ακόμη μια τετραετή θητεία από τον πρόεδρο των ΗΠΑ
Τζο Μπάιντεν προκάλεσε σοκ στις αγορές την Τρίτη.
Οι μετοχές
υποχώρησαν, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ με
σύντομη ημερομηνία λήξης αυξήθηκαν και τα βασικά εμπορεύματα
έχασαν έδαφος. Δεν βοήθησε το γεγονός ότι ο Πάουελ επέλεξε
να κάνει τη στροφή του όσον αφορά τον πληθωρισμό ακριβώς τη
στιγμή που οι αγορές προσπαθούσαν να αξιολογήσουν τι σήμαινε
η εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον - μιας νέας παραλλαγής του
Covid η οποία πιστεύεται ότι είναι πιο μολυσματική και ίσως
ακόμη και ανθεκτική στα εμβόλια - για την οικονομική
δραστηριότητα.
Το πρόβλημα
τώρα είναι ότι μια τόσο καθυστερημένη αφύπνιση μπροστά στην
πραγματικότητα του πληθωρισμού αυξάνει τους κινδύνους κακής
διαχείρισης της διαδικασίας κάλυψης των λαθών πολιτικής,
εκθέτοντας την οικονομία σε υψηλότερο κίνδυνο μιας περιττής
επιβράδυνσης η οποία θα μπορούσε να προκληθεί εξαιτίας της
Fed.
Όπως έχω
υποστηρίξει σε προηγούμενες τοποθετήσεις μου, ένα τέτοιο
λάθος πολιτικής - αν γινόταν - θα προστίθετο στα δεινά μιας
οικονομίας στην οποία τα πιο ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού
έχουν ήδη να αντιμετωπίσουν έναν πληθωρισμό που "δαγκώνει"
και αποκόπτει μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους και όπου
πάρα πολλοί Αμερικανοί έχουν εξοβελιστεί λόγω υψηλών τιμών
από την αγορά κατοικίας.
Όλα αυτά είναι
ιδιαιτέρως ατυχή και μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί πλήρως.
Για μήνες,
εταιρείες και οικονομικοί δείκτες σηματοδοτούσαν έναν
πληθωρισμό ο οποίος θα ήταν υψηλότερος και πιο επίμονος απ’
όσο προέβλεπε η Fed. Ταυτόχρονα, αρκετές μετρήσεις των
πληθωριστικών προσδοκιών έστελναν προειδοποιητικά σήματα,
από ανοδικές κινήσεις στα στοιχεία των ερευνών (συμπεριλαμβανομένων
εκείνων της Federal Reserve της Νέας Υόρκης) έως πολλαπλές
ενδείξεις ισχυρότερων μισθολογικών διαπραγματεύσεων από
πλευράς οργανώσεων εργαζομένων. Πολλοί δείκτες στρεβλώθηκαν
ξεκάθαρα από την παρατεταμένη περίοδο άμεσης παρέμβασης της
Fed στη λειτουργία των αγορών.
Ο Πάουελ
αντιμετωπίζει τώρα πιο περίπλοκες προκλήσεις επικοινωνίας
και πολιτικής, οι οποίες μάλιστα είναι εν μέρει δική του
κατασκευή. Έχουν σημαντικές επιπτώσεις στα προς το ζην όχι
μόνο των ανθρώπων στις ΗΠΑ, αλλά σε όλο τον κόσμο. Την ίδια
στιγμή, οι αγορές θα πρέπει να αρχίσουν να προσαρμόζονται
στη σταδιακή εμφάνιση ενός διαφορετικού υποδείγματος
ρευστότητας, το οποίο δεν θα επωφελείται πλέον αυτόματα από
τις μαζικές αγορές περιουσιακών στοιχείων από πλευράς της
Fed. |
