Θα έχουμε ένα διαφορετικό και αρκετά ενδιαφέρον σχόλιο σήμερα. Οι ηγέτες των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών θα μπορούσαν να δουν την τεχνητή νοημοσύνη ως ένα απλό κομμάτι γαιάνθρακα. Οι πρόσφατες καινοτομίες της κινεζικής εταιρείας DeepSeek, που μείωσαν σημαντικά το κόστος, προκάλεσαν αναταράξεις στις αγορές, καθώς επηρεάζουν τις προβλέψεις για την εκτόξευση των δαπανών σε ημιαγωγούς και διακομιστές. Παρόλα αυτά, αναλυτές και στελέχη, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Microsoft, Σάτια Ναντέλα, θεωρούν πως αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, βασιζόμενοι στις απόψεις του οικονομολόγου του 19ου αιώνα, Γουίλιαμ Στάνλεϊ Τζέβονς. Ο τελευταίος είχε παρατηρήσει ότι η αυξημένη απόδοση των ατμομηχανών οδήγησε σε μεγαλύτερη ζήτηση για γαιάνθρακα, αντί να τη μειώσει.

Αναλύοντας άλλες πιο σύγχρονες περιπτώσεις, γίνεται σαφές ότι αυτός ο μηχανισμός δεν εγγυάται επιτυχία στις υπάρχουσες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης. Στο έργο του «Το Ζήτημα του Γαιάνθρακα» (1865), ο Τζέβονς ανέπτυξε την ιδέα πως, παρόλο που οι ατμομηχανές έγιναν πιο αποδοτικές, η συνολική κατανάλωση καυσίμου στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξανόταν, καθώς οι σιδηρόδρομοι μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τα οφέλη της εξοικονόμησης για να αυξήσουν τις μεταφορές τους. Αυτό το φαινόμενο εξακολουθεί να ισχύει ακόμη και σήμερα, με την παγκόσμια κατανάλωση γαιάνθρακα να φτάνει τα 8,8 δισεκατομμύρια τόνους το 2024.

Όπως η ενέργεια, έτσι και η νοημοσύνη είναι βασικός συντελεστής της οικονομικής δραστηριότητας. Οι βιομηχανίες με υψηλά περιθώρια κέρδους, από τη φαρμακευτική μέχρι την ανάπτυξη λογισμικού, βασίζονται στην πνευματική εργασία. Συνεπώς, ακόμα και αν η τεχνητή νοημοσύνη έχει υψηλό κόστος, θα βρει εφαρμογή εκεί όπου η συμβολή της κρίνεται πολύτιμη. Όταν η DeepSeek ανακοίνωσε ότι μπορεί να εκπαιδεύσει και να αναπτύξει γλωσσικά μοντέλα αιχμής με πολύ μικρότερο κόστος από τις δυτικές εταιρείες, η αγορά αντέδρασε έντονα. Χαρακτηριστικά, η μετοχή της Nvidia, της κυρίαρχης εταιρείας κατασκευής ημιαγωγών για τεχνητή νοημοσύνη, έχασε σχεδόν 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε αξία μέσα σε μία ημέρα.

Ο Ναντέλα, ωστόσο, μέσω ανάρτησής του στα κοινωνικά δίκτυα, σημείωσε ότι το «παράδοξο του Τζέβονς επανέρχεται», υποστηρίζοντας πως η αυξημένη αποδοτικότητα θα οδηγήσει σε εκρηκτική ζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη. Παρόλα αυτά, το επιχείρημα αυτό δεν ισχύει αν η ζήτηση δεν είναι αρκετά ισχυρή ή αν οι επενδυτικές υποθέσεις είναι λανθασμένες. Ένα παράδειγμα είναι η υδραυλική ρωγμάτωση (fracking), μια τεχνική εξόρυξης φυσικού αερίου και πετρελαίου που επέτρεψε στις ΗΠΑ να γίνουν ο μεγαλύτερος παραγωγός αργού πετρελαίου παγκοσμίως. Αν και η τεχνολογική πρόοδος μείωσε το κόστος και αύξησε την παραγωγή, η ζήτηση δεν ακολούθησε με τον ίδιο ρυθμό, οδηγώντας πολλές εταιρείες σε πτώχευση λόγω υπερχρέωσης.

Παρόμοιες προκλήσεις ενδέχεται να εμφανιστούν και στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, αν η ζήτηση δεν εξελιχθεί όπως αναμένεται. Ωστόσο, η δυναμική του κλάδου παραμένει ανοιχτή σε νέες εξελίξεις και επενδυτικές ευκαιρίες.