|
Ένα αρκετά
ενδιαφέρον άρθρο έγραψε προσφάτως στο Forbes o Michael
Lynch, σχολιάζοντας χαρακτηριστικά. Όχι δεν είναι ο Τζο
Μπάιντεν, ο Ντόναλντ Τραμπ ή ο Σκοτ Σέφιλντ. Η τρέχουσα τιμή
του πετρελαίου διατηρείται στα σημερινά επίπεδα όχι μόνο από
τις ποσοστώσεις του OPEC+ (οι οποίες κρατούν 3,5 εκατ.
βαρέλια την ημέρα πετρελαίου από την αγορά, από τη στιγμή
που γράφονται αυτές οι γραμμές), αλλά και από τις πολιτικές
αποφάσεις που λαμβάνονται από αρκετούς ηγέτες των
πετρελαιοεξαγωγικών χωρών. Ένας ηγέτης αλλάζει σύντομα, ένας
άλλος μπορεί να αλλάξει, αλλά δύο είναι είτε ηλικιωμένοι
είτε σε αμφίβολη κατάσταση υγείας. Και όχι, η πρόβλεψη της
χρονικής στιγμής της πτώσης ενός ξένου ηγέτη δεν είναι στο
πεδίο μου. Θυμάστε όταν οι άνθρωποι σχολίαζαν επανειλημμένα
την προχωρημένη ηλικία του Αγιατολάχ Χαμενεΐ μετά την άνοδό
του στην εξουσία; Άντεξε σχεδόν άλλη μια δεκαετία.
Ο ένας ηγέτης που
σίγουρα αντικαθίσταται είναι ο πρόεδρος Αντρές Μανουέλ Λόπες
Ομπραδόρ στο Μεξικό, ο οποίος όχι μόνο συνεργάστηκε με τον
OPEC+ αλλά περιόρισε τόσο τις επενδύσεις όσο και την
παραγωγή στη χώρα του. Το γιγαντιαίο κοίτασμα πετρελαίου
Zama (αποθέματα 600 εκατομμυρίων βαρελιών) ανακαλύφθηκε από
ξένες εταιρείες. Ο Ομπραδόρ ξαναέγραψε τη σύμβαση και πήρε
πίσω τις μεταρρυθμίσεις, ενισχύοντας την εθνική εταιρεία
πετρελαίου και την εγχώρια διύλιση. Η διάδοχός του,
η εκλεγμένη πρόεδρος Σεϊνμπάουμ, είναι ιδεολογικά σύμμαχός
του, αλλά εμφανίζεται επίσης πολύ πιο ρεαλίστρια. Το
αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι μέτριες ποσότητες πρόσθετης
παραγωγής πετρελαίου τα επόμενα πέντε χρόνια, αλλά ενδέχεται
επίσης να ενισχύσει τις πολιτικές του προκατόχου της.
Ακολουθεί ο ισχυρός
άνδρας της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, ο οποίος όχι μόνο
συνέχισε τις καταστροφικές οικονομικές πολιτικές του
προκατόχου του, αλλά αποξένωσε τόσο πολύ το μεγαλύτερο μέρος
της διεθνούς κοινότητας, που οι κυρώσεις μείωσαν τις
εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας σχεδόν στο μηδέν, ενώ ο
πληθυσμός υποφέρει από μαζικό υποσιτισμό. Οι εκλογές στα
τέλη Ιουλίου θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν στην παραίτηση,
αν και υποθέτω ότι θα ήταν περισσότερο πιθανό να φύγει από
τη χώρα. Αν αρνηθεί να αποδεχτεί τις εκλογές, θα ακολουθήσει
διεθνής κατακραυγή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα το
κάνει ούτως ή άλλως. Όπως ο Σαντάμ Χουσεΐν, οι μέτριες
εξαγωγές πετρελαίου του επιτρέπουν να διατηρήσει έναν
πολυτελή τρόπο ζωής για τους φίλους του, ακόμη και αν η χώρα
παραπαίει.
Ύστερα είναι το
Ιράν, όπου ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ κρατά σήμερα τα ηνία της
εξουσίας, αλλά με όλο και λιγότερη ισχύ. Οι περισσότεροι από
τους συντηρητικούς που έχουν εγκριθεί ως υποψήφιοι πρόεδροι
έχουν κάνει λόγο για μεταρρυθμίσεις, αν και, όπως και στην
περίπτωση της Βενεζουέλας, η ευημερία της χώρας και του λαού
της είναι δευτερεύουσα για τον ηγέτη. Τούτου λεχθέντος, οι
περισσότεροι υποψήφιοι φαίνεται να ευνοούν τουλάχιστον
κάποιες μεταρρυθμίσεις και το τέλος του Χαμενεΐ θα μπορούσε
να ενισχύσει αυτή την τάση. Το τέλος των κυρώσεων και μια
λιγότερο ξενοφοβική κυβέρνηση θα μπορούσαν να προσθέσουν
σοβαρές ποσότητες πετρελαίου στην αγορά - αλλά όχι σύντομα.
Η Ρωσία είναι ένας
σημαντικός μπαλαντέρ σε όλο αυτό το ζήτημα, καθώς κρατά
σχεδόν 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα πετρελαίου εκτός αγοράς
λόγω των ποσοστώσεων και ίσως άλλα 0,5-1 εκατ. βαρέλια την
ημέρα που χάνονται λόγω των κυρώσεων (στο υψηλότερο σημείο
των εκτιμήσεων). Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν φαίνεται
υγιής, αλλά καθώς ο αριθμός των νεκρών στον ουκρανικό πόλεμο
αυξάνεται, αναμένεται να αυξηθεί και η δυσαρέσκεια. Κανείς
από την τρέχουσα ηγεσία δεν φαίνεται πιθανό να κινηθεί
δυναμικά εναντίον του, αλλά δεν φαίνεται να περνάει πολύ
χρόνο κοντά σε παράθυρα, αν καταλαβαίνετε τι εννοώ. Μια
αλλαγή στην ηγεσία της Ρωσίας θα σήμαινε σίγουρα ειρήνη με
την Ουκρανία, τέλος στις πετρελαϊκές κυρώσεις και επαναφορά
των εξαγωγών φυσικού αερίου (αλλά με έκπτωση).
Τέλος, ο ρόλος του
πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στη στήριξη των τιμών
του πετρελαίου παραμένει ένας σημαντικός παράγοντας που
καθορίζει τις τιμές του πετρελαίου μεσοπρόθεσμα. Η ηγεσία
του δεν φαίνεται να απειλείται στο παραμικρό, και είναι νέος
και υγιής, αλλά η καθοριστική σημασία της σκέψης του (και
του Υπουργού Ενέργειας του) για τη διατήρηση των τιμών
σημαίνει ότι μια απλή αλλαγή γνώμης θα μπορούσε γρήγορα να
αφαιρέσει 10, 20 ή και περισσότερα δολάρια από την τιμή του
πετρελαίου. Όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενο άρθρο, η Σαουδική
Αραβία φέρει το κύριο βάρος της περικοπής της παραγωγής για
τη στήριξη των τιμών. Η αύξηση των εξαγωγών κατά 20% μπορεί
να ρίξει τις τιμές του πετρελαίου κατά 25%, γεγονός που
συνεπάγεται βραχυπρόθεσμη απώλεια εσόδων. Αλλά αν ο Μοχάμεντ
μπιν Σαλμάν δυσαρεστηθεί με την τάση της αγοράς, τα πράγματα
θα μπορούσαν να αλλάξουν και μάλιστα πολύ γρήγορα, όπως το
1998 ή το 2014.
Σίγουρα υπάρχουν
πολιτικοί κίνδυνοι για την άνοδο των τιμών του πετρελαίου.
Μια απαγόρευση του fracking στις ΗΠΑ θα χαροποιούσε την
περιβαλλοντική κοινότητα (μέχρι η βενζίνη να φτάσει τα 5
δολάρια το γαλόνι), ένας εμφύλιος πόλεμος στη Ρωσία ή ακόμη
και εκτεταμένες εργατικές απεργίες στις πετρελαιοπηγές, νέες
συγκρούσεις στον Αραβικό/Περσικό Κόλπο, όπως ένας ιρακινός
εμφύλιος πόλεμος ή η επιστροφή του Ιράν και του Ιράκ σε
στρατιωτική σύγκρουση, θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις τιμές
πάνω από τα 100 δολάρια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κανένα
από αυτά δεν φαίνεται να αποτελεί γεγονός υψηλής
πιθανότητας, αλλά ίσως αξίζει να αγοράσετε μερικά δικαιώματα
προαίρεσης (options).
Ο καλά
πληροφορημένος αναγνώστης θα γνωρίζει ότι έχω προειδοποιήσει
πολύ πιο συχνά για την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου
παρά για την αύξηση των τιμών. Αλλά το θέμα είναι ότι στις
περιπτώσεις του Ιράν, της Ρωσίας και της Βενεζουέλας, η
διατήρηση της παραγωγής τους σε καταστολή εξαρτάται σε
μεγάλο βαθμό από την τρέχουσα ηγεσία. |
