|
Εκεί που νομίζαμε
ότι σύντομα θα τερματιστεί ο κύκλος αυξήσεων των επιτοκίων,
ήρθαν και πάλι κακά νέα. Φαίνεται πως επέστρεψε το φαινόμενο
Ελ Νίνιο, σύμφωνα με τις μετεωρολογικές υπηρεσίες των ΗΠΑ
και της Αυστραλίας. Το πέρασμά του συνήθως φέρνει μαζί ή
τουλάχιστον επιτείνει πλημμύρες, καύσωνες, ελλείψεις νερού
και πυρκαγιές ιδιαιτέρως στο νότιο ημισφαίριο. Τα παραπάνω
έγραφε προσφάτως σε ένα ενδιαφέρον άρθρο το Reuters,
προσθέτοντας πως η ζημιά που προκαλούν αυτά στις σοδειές και
στις υποδομές οδηγεί σε πληθωρισμό και αναγκάζει τις
κεντρικές τράπεζες να υιοθετούν περιοριστική νομισματική
πολιτική. Αν η κλιματική αλλαγή ενισχύσει περαιτέρω αυτά τα
ακραία καιρικά φαινόμενα, τότε θα αντιμετωπίσουμε σοκ στην
πλευρά της προσφοράς σε μόνιμη βάση.
Μέχρι στιγμής οι
παράγοντες της αγοράς έχουν επικεντρωθεί σε ορισμένα από τα
εμπορεύματα που αναμένεται να πληγούν περισσότερο. Τα
προθεσμιακά συμβόλαια ρυζιού έφτασαν τον Ιούνιο στα
υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 15 ετών αν εξαιρεθεί η
περίοδος της πανδημίας του 2020.
Ινδία, Ταϊλάνδη και
Βιετνάμ, οι τρεις πρώτες σε εξαγωγές ρυζιού χώρες, έχουν ήδη
γνωρίσει φέτος λειψυδρία και τις υψηλότερες θερμοκρασίες. Οι
Αρχές στην Ταϊλάνδη έχουν από τον Μάιο καλέσει τους αγρότες
να φυτέψουν φέτος μόνον μία σοδειά ρυζιού.
Το Βιετνάμ έχει ήδη
πρόβλημα ξηρασίας που έχει πλήξει τις σοδειές του καφέ
«ρομπούστα». Η χώρα είναι πρώτη στην παραγωγή των καρπών που
χρησιμοποιούνται για τον στιγμιαίο καφέ και για το ιταλικό
χαρμάνι του εσπρέσο τουλάχιστον για το 15%. Την περασμένη
εβδομάδα τα προθεσμιακά συμβόλαια ρομπούστα σημείωσαν την
υψηλότερη τιμή τους από το 2008, καθώς έχουν καταγράψει
άνοδο 60% από τις αρχές του έτους.
Υπάρχει τρόπος να
υπολογίσει κανείς τις ζημιές του Ελ Νίνιο και να τις
θεωρήσει διαχειρίσιμες. Μπορεί να οδηγήσει την τιμή του
πετρελαίου σε άνοδο 14% και τα εμπορεύματα εκτός των
καυσίμων σε άνοδο άνω του 5% μέσα σε ένα έτος, σύμφωνα με
τους υπολογισμούς του ΔΝΤ από το 2015.
Οι συνολικές
αυξήσεις του γενικού πληθωρισμού, όμως, σε περίοδο 12 μηνών
δεν υπερβαίνουν τη μία εκατοστιαία μονάδα, ενώ περιορίζονται
σε λίγες χώρες, όπως η Βραζιλία, η Ινδονησία και το Μεξικό.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ντάρτμουθ παρέτειναν το
χρονοδιάγραμμα και κατέληξαν στην εκτίμηση πως το Ελ Νίνιο
του 1998, το δεύτερο σε μέγεθος που έχει καταγραφεί,
προκάλεσε οικονομικές ζημίες ύψους 5,7 τρισ. δολ. μέσα σε
διάστημα πέντε ετών.
Εκτοτε έχουν αλλάξει
πολλά, καθώς έχει αυξηθεί η θερμοκρασία του πλανήτη: η
υπερθέρμανση του πλανήτη έχει επιδεινώσει την ξηρασία σε
τμήματα της Ευρώπης, της Κίνας, της νοτιοανατολικής Ασίας
και των ΗΠΑ και το Ελ Νίνιο ενδέχεται να την οδηγήσει σε
ακραία επίπεδα.
Η Ωκεανία γνώρισε
ορισμένες από αυτές τις επιπτώσεις όταν την έπληξε το
φαινόμενο «Λα Νίνια». Οταν οι πλημμύρες έπληξαν για δεύτερη
συναπτή χρονιά την Αυστραλία, προκάλεσαν πληθωρισμό στις
τιμές των τροφίμων που έφτασε στο 9% το τρίτο τρίμηνο του
2022, καταγράφοντας το υψηλότερο επίπεδό του από το 2006.
Στο μεταξύ, ο
δείκτης τιμών των φρούτων και των λαχανικών στη Νέα Ζηλανδία
εκτοξεύθηκε τον Μάρτιο κατά 22% σε σύγκριση με την
αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους.
Ομως ο άμεσος
αντίκτυπος από το Ελ Νίνιο και το Λα Νίνια δεν περιορίζεται
στις σοδειές αλλά επεκτείνεται και στις υποδομές: στις αρχές
του περασμένου έτους, για παράδειγμα, οι πλημμύρες
εξαφάνισαν 30 χλμ. της μοναδικής σιδηροδρομικής γραμμής που
μετέφερε τρόφιμα στη Δυτική Αυστραλία. |
