Tα σημεία καμπής της ιστορίας σπάνια είναι εμφανή με μεγάλη
σαφήνεια. Αλλά η κοινή δήλωση της 4ης Φεβρουαρίου του ρώσου
προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του κινέζου προέδρου Σι
Τζινπίνγκ κατά την έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων
στο Πεκίνο μπορεί να αποτελεί εξαίρεση – σηματοδοτώντας μια
νέα καμπή σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο. Ο τριγωνισμός ήταν το
αποφασιστικό στρατηγικό παιχνίδι της Αμερικής στον πρώτο
Ψυχρό Πόλεμο. Η προσέγγιση του Ρίτσαρντ Νίξον με την Κίνα,
πριν από 50 χρόνια, απομόνωσε την πρώην Σοβιετική Ενωση σε
μια εποχή που τα οικονομικά της θεμέλια άρχιζαν να
καταρρέουν.
όπως
προσφάτως έγραψε σε άρθρο του ο Stephen Roach (πρώην
πρόεδρος της Morgan Stanley Asia και επικεφαλής
οικονομολόγος της εταιρείας - μέλος του διδακτικού
προσωπικού του Yale University), δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η
Κίνα και η Ρωσία έχουν αγκαλιάσει τον τριγωνισμό ως
στρατηγικό παιχνίδι. Κατά ειρωνικό τρόπο, σε αντίθεση με τον
πρώτο Ψυχρό Πόλεμο, οι ΗΠΑ είναι
αυτές που τώρα τριγωνοποιούνται. Και, όπως και πριν, υπάρχει
καλός λόγος να πιστεύουμε ότι το τέλος του παιχνιδιού θα
καθοριστεί στον οικονομικό στίβο.
Οι ΗΠΑ επικράτησαν στον πρώτο Ψυχρό Πόλεμο όχι μόνο επειδή η
οικονομία τους ήταν ισχυρή, αλλά και επειδή η οικονομία του
αντιπάλου τους ήταν κούφια. Ξεκινώντας το 1977, η κατά
κεφαλήν αύξηση της παραγωγής στη Σοβιετική Ενωση
επιβραδύνθηκε δραματικά, προτού πέσει με μέσο ετήσιο ρυθμό
4,3% τα τελευταία δύο χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Αυτό
προμήνυε την επακόλουθη οικονομική κατάρρευση στον διάδοχο
της Σοβιετικής Ενωσης.
Από το 1991 έως το 1999, η οικονομία της Ρωσικής Ομοσπονδίας
συρρικνώθηκε κατά 36%. Σήμερα, μια πιο αδύναμη αμερικανική
οικονομία αντιμετωπίζει μια ανερχόμενη Κίνα, σε αντίθεση με
την προηγούμενη σύγκρουση μεταξύ μιας ισχυρής Αμερικής και
μιας παραπαίουσας Σοβιετικής Ενωσης. Ούτε η επιρροή της
Κίνας είναι πιθανό να μειωθεί από τη Ρωσία.
Το 2021, το κινεζικό ΑΕΠ ήταν εξαπλάσιο από αυτό της Ρωσίας
και το χάσμα αναμένεται να διευρυνθεί περαιτέρω τα επόμενα
χρόνια. Ωστόσο, ο Πούτιν δίνει στον Σι ακριβώς αυτό που
θέλει: έναν εταίρο που μπορεί να αποσταθεροποιήσει τη δυτική
συμμαχία και να εκτρέψει τη στρατηγική εστίαση της Αμερικής
μακριά από τη στρατηγική περιορισμού της Κίνας. Από τη
σκοπιά του Σι, αυτό αφήνει την πόρτα ορθάνοιχτη για την
ανάδειξη της Κίνας σε καθεστώς μεγάλης δύναμης.
Στα τέλη του 2019, ο Κίσινγκερ προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ και
η Κίνα βρίσκονταν ήδη στους «πρόποδες ενός νέου Ψυχρού
Πολέμου». Η πλοκή έκτοτε έχει πυκνώσει με την εμφάνιση μιας
νέας στρατηγικής τριγωνισμού. Το παιχνίδι Σι και Πούτιν
ενισχύει το συμπέρασμα ότι αυτός ο Ψυχρός Πόλεμος θα είναι
πολύ διαφορετικός από τον προηγούμενο. Δυστυχώς, η Αμερική
φαίνεται να κοιμάται.
|
