|
Ένας τρόπος για να
αντιμετωπίσετε την τρέχουσα παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα
είναι να αναζητήσετε συνεπείς και αξιόπιστους δείκτες οι
οποίοι θα σας βοηθούν να περιηγείστε στο χάος. Ένας άλλος
τρόπος είναι να εστιάσετε σε ορισμένες διαχρονικές αλήθειες
σχετικά με την αποταμίευση και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Σε
εποχές πανδημίας και χρηματοοικονομικής κρίσης - που
κινητοποίησαν πολλές διασώσεις κεϋνσιανού τύπου - αυτές οι
παλιές αλήθειες της οικονομίας συχνά ξεχνιούνται.
Τα παραπάνω έγραψε
σε πρόσφατο άρθρο του στο Bloomberg o Tyler Cowen,
προσθέτοντας τα ακόλουθα:
Πρώτον, οι χώρες οι
οποίες έχουν υψηλά ποσοστά αποταμίευσης θα δρέψουν
μεγεθυμένες αποδόσεις. Εάν μπορέσουν να διατηρήσουν αυτά τα
υψηλά ποσοστά αποταμίευσης, τελικά θα κατέχουν σημαντικά
μέρη της παγκόσμιας οικονομίας. Η Σιγκαπούρη και η Νορβηγία
είναι παραδείγματα αυτού του φαινομένου, με μέρος του
πλούτου της Νορβηγίας να προέρχεται από την καλή τύχη του
πετρελαίου της.
Η Γερμανία είναι
ακόμη μια χώρα με ιστορικά υψηλό ποσοστό αποταμίευσης (αν
και δεν είχε την επενδυτική επιτυχία της Σιγκαπούρης). Ναι,
η Γερμανία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα: ένα πεπαλαιωμένο
εκπαιδευτικό σύστημα, όχι καλές επιδόσεις στο πεδίο των
υποδομών, έναν κίνδυνο αποβιομηχάνισης από τον κινεζικό
ανταγωνισμό, για να αναφέρουμε μερικά. Ωστόσο, οι σχετικά
νηφάλιοι τρόποι αποταμίευσης και δαπανών της Γερμανίας,
συμπεριλαμβανομένου του δημόσιου τομέα της, της προσδίδουν
μια ορισμένη ευρωστία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο
βρίσκεται στο αντίθετο άκρο του συγκεκριμένου φάσματος. Σε
σύγκριση με τις άλλες χώρες της G7, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει
χαμηλά ποσοστά ακαθάριστης εγχώριας αποταμίευσης και
επενδύσεων. Αυτό σημαίνει ότι ένα σχετικά υψηλό ποσοστό της
οικονομικής του δραστηριότητας χρηματοδοτείται από ξένους,
οι οποίοι αποκομίζουν υψηλό μερίδιο αποδόσεων από αυτή την
επένδυση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Λονδίνο και
ορισμένα άλλα μέρη της νότιας Αγγλίας μπορεί να φαίνονται
τόσο υπέροχα, ενώ το βιοτικό επίπεδο για τον πληθυσμό
εκεί είναι κάθε άλλο παρά εντυπωσιακό.
Η Ολλανδία είναι
στενή πολιτιστική εξαδέλφη του Ηνωμένου Βασιλείου, ωστόσο
κάνει καλύτερη δουλειά στην αποταμίευση και διατηρεί μια
καθαρή θετική θέση ως προς τα ξένα περιουσιακά στοιχεία. Η
καθαρή διεθνής θέση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πολύ
λιγότερο θετική και αυτό θα καταστεί σημαντικός παράγοντας
στο πιο μακρινό μέλλον, πάνω και πέρα από το υψηλότερο κατά
κεφαλήν εισόδημα στις Κάτω Χώρες. Μπορεί να συζητήσει κανείς
ποιες είναι οι αιτίες και ποιες οι συνέπειες, βρίσκω ωστόσο
αξιοσημείωτο ότι στα ταξίδια μου βλέπω πολύ λιγότερες
υποβαθμισμένες πόλεις στην Ολλανδία απ’ ό,τι στο Ηνωμένο
Βασίλειο.
Μια άλλη στενή
συγγενής με το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η Ιρλανδία - και εδώ η
αντίθεση είναι επίσης διδακτική: αν και εξαρτάται αρκετά από
ξένα κεφάλαια, η Ιρλανδία φροντίζει πολύ να ενισχύσει τις
επιδόσεις της στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και η ακαθάριστη
αποταμίευση των νοικοκυριών είναι ικανοποιητική. Αυτό θα
βοηθήσει την Ιρλανδία να μειώσει την εξάρτησή της από το
ξένο κεφάλαιο και να αποσπάσει κέρδη για τους ντόπιους
εργαζόμενους. Οι οικονομικές της προοπτικές μοιάζουν καλές.
Το ανθρώπινο
κεφάλαιο είναι μια άλλη μορφή αποταμίευσης και αποθήκευσης
πλούτου - και μια χώρα η οποία τα πάει πολύ καλά στο κομμάτι
του ανθρώπινου κεφαλαίου είναι οι ΗΠΑ, αν και με μεγάλη
διακύμανση αποτελεσμάτων. Οι Αμερικανοί εργάζονται σκληρά
και είναι σχετικά καλά μορφωμένοι στο ανώτερο 50% της
πληθυσμιακής κατανομής. Οι ΗΠΑ υιοθετούν με θέρμη, επίσης,
μια κουλτούρα δημιουργικότητας και έχουν πολύ καλό ιστορικό
προσέλκυσης και αφομοίωσης μεταναστών.
Όλα αυτά τα
χαρακτηριστικά βοηθούν τις ΗΠΑ να ξεπεράσουν το χαμηλό
μετρήσιμο ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών. Πολλοί
Αμερικανοί αποθηκεύουν τον πλούτο τους με τη μορφή του
ανθρώπινου κεφαλαίου τους, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους
ξένους επενδυτές να συλλάβουν το παραγωγικό πλεόνασμα των
ΗΠΑ.
Ο Καναδάς, εν τω
μεταξύ, έχει λάβει απόφαση να αυξήσει την αξία του
ανθρώπινου κεφαλαίου του με την υποδοχή πολύ περισσότερων
μεταναστών και να χρησιμοποιήσει ένα σύστημα πόντων
προκειμένου να επιλέγει πιο μορφωμένους και υψηλότερων
εισοδημάτων ανθρώπους. Η καθαρή θέση του Καναδά ως προς τα
ξένα περιουσιακά στοιχεία είναι επίσης ισχυρή και
βελτιώνεται. Και οι δύο αυτοί παράγοντες είναι λόγοι για να
προβλέπει κανείς ανοδική πορεία για την καναδική οικονομία.
Όλα αυτά είναι
ξεκάθαρα γεγονότα για τον πλούτο των εθνών, με αιτιολόγηση η
οποία δεν θα ξάφνιαζε τον Άνταμ Σμιθ. Μέσα στις
βραχυπρόθεσμες πολιτικές διαμάχες για τον πληθωρισμό και την
οικονομική τόνωση, αυτά τα θεμελιώδη στοιχεία συχνά
παραβλέπονται. Εάν θέλετε να έχετε μια πιο ξεκάθαρη αίσθηση
του πού οδεύει η παγκόσμια οικονομία, ξεκινήστε με μερικές
απλές ερωτήσεις σχετικά με το είδος των πόρων τους
οποίους διαθέτει μια χώρα και με το πώς τους χρησιμοποιεί.
Ορισμένες χώρες είναι καλύτεροι αποταμιευτές από άλλες |
