Θέλοντας
λίγο να ξεφύγουμε από τα της οικονομίας και αν και προσωπικά
πιστεύομε. Ή καλύτερα θέλουμε να πιστεύουμε. Πως με την
πανδημία τελειώσαμε. Ένα αρκετά ενδιαφέρον άρθρο έγραψε στο
Project Syndicate η Mariana Mazzucato (ιδρυτική διευθύντρια
στο UCL Institute for Innovation and Public Purpose και
πρόεδρος στο Council on the Economics of Health for All του
World Health Organization), γράφοντας χαρακτηριστικά πως η πανδημία δεν
έχει τελειώσει. Ενώ το καλοκαίρι του 2022 είναι πολύ
διαφορετικό από το καλοκαίρι του 2020, επειδή τώρα έχουμε
εμβόλια, θεραπείες και καλύτερη κατανόηση του ιού, δεν είναι
αρκετό. Κάθε εβδομάδα, 15.000 άνθρωποι εξακολουθούν να
πεθαίνουν από την COVID-19. Οι φτωχότερες χώρες εξακολουθούν
να αγωνίζονται να αναπτύξουν εμβόλια, τεστ, διαγνωστικά και
άλλα εργαλεία. Και οι χώρες σε όλα τα επίπεδα εισοδήματος
παραμένουν θλιβερά απροετοίμαστες για την επόμενη πανδημία,
παρόλο που οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η άφιξή της είναι
θέμα «πότε» και όχι «αν».
Όπως
έγραψε στο άρθρο της η Mazzucato, από την αρχή της πανδημίας
COVID-19, οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη
για μεγαλύτερο συντονισμό, συνεργασία και συλλογική
χρηματοδότηση για τη στήριξη της βελτιωμένης ετοιμότητας και
αντιμετώπισης πανδημιών (PPR). Ακολουθώντας τις συστάσεις
μιας Ανεξάρτητης Ομάδας Υψηλού Επιπέδου, η G20 συμφώνησε τον
περασμένο Ιούνιο να ιδρύσει ένα νέο Ενδιάμεσο
Χρηματοπιστωτικό Ταμείο (FIF) – που φιλοξενείται από την
Παγκόσμια Τράπεζα, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό
Υγείας – για να συμβάλει στην κάλυψη του ετήσιου κενού των
10,5 δισ. δολαρίων.
Επειτα
από σημαντική υποστήριξη από τις φτωχότερες χώρες και την
κοινωνία των πολιτών, το FIF σχεδιάζεται για να ενσωματώσει
ένα πιο δίκαιο και ισορροπημένο μοντέλο διακυβέρνησης, με
ομοιόμορφη κατανομή της λήψης αποφάσεων μεταξύ των πλούσιων
χορηγών και των χωρών που συμμετέχουν. Αλλά το ερώτημα τώρα
είναι αν αυτή η επίσημη ισορροπία συμφερόντων θα γίνει
λειτουργική πραγματικότητα.
Δυστυχώς,
το FIF δεσμεύει μέχρι στιγμής συνολικά μόλις 1,4 δισ.
δολάρια, που είναι περίπου το ένα δέκατο της παγκόσμιας
ετήσιας ανάγκης χρηματοδότησης PPR, σύμφωνα με την Παγκόσμια
Τράπεζα. Η επιτυχία των προσπαθειών PPR του FIF απαιτεί
μαζική αύξηση της χρηματοδότησης των συστημάτων υγείας σε
χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Από την
πλευρά του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρέπει να αναλάβει
ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός πιο φιλόδοξου μηχανισμού «ανταλλαγής
χρέους προς υγεία», έτσι ώστε οι χώρες να μη χρειάζεται να
επιλέξουν μεταξύ της αγοράς βασικών φαρμάκων και της
αποπληρωμής των αμοιβαίων κεφαλαίων κινδύνου των ΗΠΑ και της
Ευρώπης. Και είναι αυτονόητο ότι το ΔΝΤ πρέπει να
απομακρυνθεί από τα αυθαίρετα και καταστροφικά προγράμματα
λιτότητάς του.
Ενα FIF
χωρίς αποκλεισμούς και καλά χρηματοδοτούμενο θα μπορούσε να
κάνει κρίσιμα βήματα για την προετοιμασία του κόσμου για την
επόμενη πανδημία, αλλά μόνο εάν συνοδεύεται από σημαντικές
μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο χρηματοδότησης παγκόσμιων
πρωτοβουλιών υγείας. Χωρίς ευρύτερους και άμεσους πόρους και
προσπάθειες ανακούφισης για τη σταθεροποίηση των οικονομιών
των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, το FIF κινδυνεύει
να γίνει απλό βοήθημα. |