|
Δολοφονία Τσάρλι Κερκ: Οι πιο ακραίοι των
ακραίων
Ο Νικ
Φουέντες είναι το πιο χαρακτηριστικό πρόσωπο
ενός φαινομένου που αναδύθηκε στα περιθώρια της
αμερικανικής ακροδεξιάς και, μέσα σε λίγα
χρόνια, απέκτησε επιρροή στο διαδίκτυο αλλά και
παρουσία στον δημόσιο λόγο. Γεννημένος το 1998,
προβάλλεται ως σχολιαστής και πολιτικός
ακτιβιστής. Η πορεία του ξεκίνησε με
διαδικτυακές εκπομπές, οι οποίες σύντομα
μετατράπηκαν σε όχημα για τη διάδοση μιας
ιδεολογίας που αποκαλεί «χριστιανικό εθνικισμό»,
με χαρακτηριστικά αντι-μεταναστευτικά,
αντισημιτικά και ομοφοβικά.
Η ομάδα που
συγκρότησε γύρω του, γνωστή ως Groyper Army,
άντλησε το όνομά της από ένα διαδικτυακό meme –
μια παραλλαγή του Pepe the Frog, ενός παχύσαρκου
βάτραχου, καθισμένου σε χαρακτηριστική στάση. Το
meme μετατράπηκε σε έμβλημα και το ίδιο το όνομα
Groyper έγινε ταυτότητα για μια νέα γενιά
ακροδεξιών που αναζητούσαν σημείο αναφοράς.
Η
στρατηγική τους σαφής: Παρεμβάσεις σε δημόσιες
εκδηλώσεις Ρεπουμπλικάνων πολιτικών και
σχολιαστών, κυρίως νέας γενιάς, που
τοποθετούνταν με πιο μετριοπαθείς ή «mainstream»
θέσεις. Οι Groyper Wars του 2019-2020 έφεραν την
ομάδα στο προσκήνιο, καθώς νεαροί υποστηρικτές
του Φουέντες έθεταν αιχμηρές ερωτήσεις σε
πρόσωπα όπως ο Τσάρλι Κερκ ή ο Νταν Κρένσο,
αμφισβητώντας ανοιχτά τις θέσεις τους για τη
μετανάστευση, την υποστήριξη προς το Ισραήλ ή τα
δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας.
Στόχος τους
ήταν να αποδομήσουν το «κατεστημένο»
ρεπουμπλικανικό κόμμα, παρουσιάζοντας τον εαυτό
τους ως αυθεντική φωνή ενός «παραδοσιακού
συντηρητισμού».
Η
διαδικτυακή τους δραστηριότητα δεν περιορίζεται
στα βίντεο του Φουέντες. Η υποκουλτούρα γύρω από
τους Groyper τρέφεται από memes, live streams
και μια αδιάκοπη ροή περιεχομένου σε πλατφόρμες
όπως το Telegram, το Rumble και το X.
Η χρήση του
χιούμορ, η ειρωνεία και η επιθετική διαδικτυακή
κουλτούρα τούς επιτρέπει να προσεγγίζουν νεανικό
ακροατήριο, συχνά σε ηλικίες όπου η πολιτική
ριζοσπαστικοποίηση βρίσκει εύφορο έδαφος.
Παράλληλα,
η σχέση τους με το κίνημα MAGA είναι αμφίσημη.
Πολλοί Groyper βλέπουν στον Τραμπ τον ηγέτη που
εκφράζει το πολιτικό τους όραμα, ωστόσο δεν
λείπουν και οι επικρίσεις για συμβιβασμούς ή για
πολιτικές που θεωρούν όχι και τόσο
«ριζοσπαστικές». Το σύνθημα «America First», που
προβάλλει ο Φουέντες, συνδέεται με τη ρητορική
του Τραμπ, αλλά στο δικό τους πλαίσιο αποκτά πιο
ακραίο ιδεολογικό φορτίο.
Οι αρχές
των ΗΠΑ αλλά και διάφορες οργανώσεις που
παρακολουθούν την εξτρεμιστική δραστηριότητα
έχουν εντάξει τον Φουέντες και το δίκτυό του
στον ευρύτερο χάρτη της «alt-right». Οι
καταγγελίες για αντισημιτισμό είναι διαρκείς,
ενώ ο ίδιος έχει αποκλειστεί από μεγάλες
πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, γεγονός που
ενίσχυσε τη μετακίνησή του σε εναλλακτικά δίκτυα
με λιγότερους περιορισμούς.
Οι Groyper εκφράζουν τη μετάβαση της ακροδεξιάς
σε μια νέα φάση, όπου η πολιτική στράτευση
συναντά την κουλτούρα του διαδικτύου
Groyper: Τα παιδιά της οθόνης
Η σημασία
των Groyper δεν έγκειται τόσο στον αριθμό των
μελών τους όσο στην ικανότητα να αναπαράγουν
περιεχόμενο που διαχέεται μαζικά στο διαδίκτυο.
Οι τακτικές τους αντλούν από την κουλτούρα των
copypasta και των memes – εργαλεία κατάλληλα να
λειτουργούν για πολιτική προπαγάνδα, με χιούμορ.
Η υποκουλτούρα αυτή βρίσκεται σε συνεχή
διασταύρωση με άλλες ακροδεξιές εκφάνσεις: από
το QAnon μέχρι μικρότερες ομάδες με νεοναζιστικά
χαρακτηριστικά.
Το όριο
ανάμεσα στην πολιτική σάτιρα, την ακτιβιστική
πρόκληση και τον οργανωμένο εξτρεμισμό ενίοτε
θολώνει, δημιουργώντας τρόπον τινά ένα μωσαϊκό,
που δυσκολεύει τόσο την κοινωνική κατανόηση όσο
και την πολιτική αντιμετώπιση.
Τι
εκφράζουν εντέλει οι Groyper; Τη μετάβαση της
ακροδεξιάς σε μια νέα φάση, όπου η πολιτική
στράτευση συναντά την κουλτούρα του διαδικτύου.
Δεν πρόκειται απλώς για μια ομάδα τρολ. Είναι
μια δομή που αξιοποιεί τη δύναμη της ψηφιακής
επικοινωνίας, για να μεταφράσει ριζοσπαστικές
ιδέες σε εύπεπτα memes.
Κι αυτό
τους καθιστά ένα από τα πιο χαρακτηριστικά
παραδείγματα της εποχής, όπου η πολιτική
ριζοσπαστικοποίηση και η ψηφιακή κουλτούρα
γεφυρώνονται και γίνονται ένα.
Νικ
Φουέντες: Ο ηγέτης των ακραίων
Ο 27χρονος
Νικ Φουέντες έχει εξελιχθεί σε κεντρική φιγούρα
της αμερικανικής άκρας δεξιάς, ενσαρκώνοντας την
εγκάρσια τομή ανάμεσα στον διαδικτυακό
ακτιβισμό, την ιντερνετική κουλτούρα και την
πολιτική ριζοσπαστικοποίηση.
Ξεκίνησε ως
σχολιαστής με διαδικτυακές εκπομπές, αλλά μέσα
σε λίγα χρόνια κατάφερε να συγκροτήσει γύρω του
ένα πυκνό δίκτυο νεαρών ακροδεξιών.
Η επιρροή
του εκτοξεύθηκε τους τελευταίους μήνες, με τη
δεύτερη θητεία Τραμπ. Αν και πολλοί Groypers
βλέπουν στον Αμερικανό πρόεδρο τον ηγέτη που
ενσαρκώνει το όραμά τους, ο ίδιος ο Φουέντες
έχει στραφεί ανοιχτά εναντίον του. «Όταν
ήμουν έφηβος, τον έβλεπα σαν έναν Καίσαρα που θα
σώσει τον δυτικό πολιτισμό. Τώρα τον θεωρώ
ανίκανο, διεφθαρμένο και συμβιβασμένο»,
δήλωσε. Τον κατηγόρησε ότι στήριξε το Ισραήλ
στον πόλεμο της Γάζας, ότι δεν έδωσε στη
δημοσιότητα τα αρχεία Έπσταϊν και ότι σκέφτεται
να επεκτείνει τη φοιτητική βίζα για Κινέζους
φοιτητές.
Από τότε
που ο Έλον Μασκ επανενεργοποίησε τον λογαριασμό
του στο X, οι ακόλουθοί του αυξήθηκαν από
140.000 σε πάνω από 750.000, ενώ η εκπομπή του
«America First» στο Rumble πενταπλασίασε τη
θεαματικότητά της, φτάνοντας τους 500.000. Ο
ιστορικός Ματ Ντάλεκ από το George Washington
University σημειώνει: «Ο
Φουέντες εκπροσωπεί την αιχμή ενός δεξιού
ρατσισμού, που αναπτύχθηκε την τελευταία
δεκαετία με την άνοδο του Τραμπ».
Η
αντιπαράθεσή του με τον Τζ. Ντ. Βανς αποκαλύπτει
τις εσωτερικές μάχες για την «κληρονομιά» του
τραμπισμού. Ο Φουέντες αποκάλεσε τον Βανς
«κατασκεύασμα εργαστηρίου από τον Πίτερ Τιλ» και
δήλωσε ότι, αν είναι υποψήφιος το 2028, θα
καλέσει τους οπαδούς του να απέχουν ή να
ψηφίσουν «υποψήφιο διαμαρτυρίας». Ο Ντάλεκ
βλέπει σε αυτή τη σύγκρουση το παιχνίδι
διαδοχής: Φουέντες, Κάρλσον, Βανς κι άλλοι
εμπλέκονται στη μάχη για το ποιος θα είναι ο
κληρονόμος του τραμπισμού».
Η δημόσια
κόντρα του με τον Τάκερ Κάρλσον το περασμένο
καλοκαίρι ενίσχυσε την προβολή του. Ο γνωστός
παρουσιαστής τον χαρακτήρισε ειρωνικά «περίεργο
γκέι παιδί από ένα υπόγειο του Σικάγο», αλλά
παραδέχτηκε ότι είναι «πραγματικά ταλαντούχος».
Ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ και αρχιερέας του
MAGA κινήματος, Στιβ Μπάνον, αναγνώρισε ότι «ο
Φουέντες είναι hot αυτή τη στιγμή».
Η διαδρομή
του Φουέντες δεν είναι τυχαία. Μεγάλωσε σε
προάστιο του Σικάγο, σε εύπορη οικογένεια, κι
αρχικά στήριζε τον Τεντ Κρουζ. Το καλοκαίρι του
2017, όμως, συμμετείχε στο «Unite the Right» στο
Σάρλοτσβιλ, φωνάζοντας το σύνθημα «Δεν θα μας
αντικαταστήσετε».
Από τότε, η
ρητορική του έγινε πιο ακραία: κάλεσε να
«εκτελεστούν ή να απελαθούν» οι επικεφαλής του
CNN, χλεύασε το Ολοκαύτωμα με αναφορές σε
«cookies», υπερασπίστηκε τις διακρίσεις της
εποχής του Τζιμ Κρόου και βρέθηκε κοντά στο
Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021 (χωρίς ο ίδιος
να μπει μέσα), ενώ συνεργάτες του συμμετείχαν
στην εισβολή.
Η παρουσία
του προκαλεί αμηχανία και κρίσεις. Το 2021 και
2022 Ρεπουμπλικάνοι όπως ο Πολ Γκόσαρ και η
Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν μίλησαν σε συνέδρια που
διοργάνωσε. Αργότερα, η Γκριν υποστήριξε ότι δεν
γνώριζε τις απόψεις του. Την ίδια περίοδο, ο
Φουέντες συνόδευσε τον Κάνιε Γουέστ στο
Μαρ-α-Λάγκο για δείπνο με τον Τραμπ, γεγονός που
προκάλεσε την κατακραυγή. Ο Τραμπ θρυλείται ότι
ενθουσιάστηκε με τον νεαρό ακροδεξιό.
Παρά τους
αποκλεισμούς του από το YouTube, το CPAC και την
Turning Point USA, ο Φουέντες παραμένει παρών
μέσα από το Rumble, το Telegram και το X, όπου
κυκλοφορούν αποσπάσματα και memes με μεγάλη
απήχηση. Οικονομικά βασίζεται σε δωρεές θεατών
και σε προϊόντα από την ιστοσελίδα του.
Οι δηλώσεις
του συχνά λειτουργούν ως «φτηνό δόλωμα οργής»,
όπως ο ίδιος παραδέχεται. Ωστόσο, δεν έχει
μετριάσει τη ρητορική του: πρόσφατα μίλησε για
την «αύρα» του Χίτλερ, χλεύασε τους Πολωνούς για
την εχθρότητά τους προς τον ναζισμό και
επιτέθηκε με ρατσιστικά σχόλια στους συγγενείς
του Βανς.
Εδώ και
χρόνια προωθεί σταθερά μια εικόνα όπου οι λευκοί
άνδρες πρέπει να παραμείνουν κυρίαρχοι με
αντιδημοκρατικά μέσα. Αυτό τον καθιστά
επικίνδυνο, καθώς μετακινεί τη δημόσια κουλτούρα
σε πιο ακραία, βίαιη κατεύθυνση.
Λουκάς
Βελιδάκης (Athens Voice)
|
