Παρασκευή, 00:01 - 04/04/2025

Ο ισχυρισμός του αμερικανού προέδρου ότι οι εταιρείες της αλλοδαπής που εξάγουν προς τις ΗΠΑ ακολουθούν διακριτική πολιτική τιμών, γνωστή και ως trade dumping, θα μπορούσε προφανώς να δικαιολογήσει μια πολιτική προστασίας της εγχώριας αμερικανικής βιομηχανίας. Στην πραγματικότητα, όλα αυτά τα ζητήματα που αφορούν κάποιου είδους «άδικο εμπόριο» μπορούν να συνοψιστούν σε αυτό που ονομάζουμε «μη-δασμολογικά εμπορικά εμπόδια» και που δύνανται να είναι διαφόρων ειδών.

Κρυμμένα εμπόδια μπορεί να υπάρχουν σε διάφορους σχετιζόμενους τομείς όπως η απαραίτητη για το εμπόριο διακίνηση διεθνών κεφαλαίων, μέχρι τις λεγόμενες απαιτούμενες εμπορικές διαδικασίες, όλα πάντως ζητήματα που συζητούνται και τίθενται προς θεραπεία στον ΠΟΕ. Εμπορικά εμπόδια μπορεί να οδηγούν στην τιμολόγηση ενός εξαγόμενου αγαθού σε τιμή υψηλότερη από εκείνην η οποία είτε ισχύει διεθνώς είτε ισχύει στην εσωτερική αγορά της χώρας που εξάγει.

Ο αμερικανός πρόεδρος πάντως δεν επικαλείται κάτι το συγκεκριμένο, δηλαδή συγκεκριμένα εμπόδια σε συγκεκριμένες αγορές για συγκεκριμένα αγαθά. Ούτε παρατηρείται κάποια διακριτική διαφοροποίηση τιμών εις βάρος των ΗΠΑ, δηλαδή τα ίδια αγαθά να πωλούνται σε υψηλότερες τιμές στις ΗΠΑ. Τα γενικά επιχειρήματα που προσφέρει είναι προφανώς αλυσιτελή και αδύναμα. Η προφανής επιδίωξη είναι απειλώντας χώρες κατά μόνας να πετύχει την αποτροπή εκδικητικών δασμών ή και άλλων συναφών μέτρων εναντίον των ΗΠΑ.

Σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να λειτουργήσει πράγματι θετικά η πολιτική του μέσω της λογικής του λεγόμενου «άριστου δασμού»: Σε μια τέτοια περίπτωση, η μείωση της ευημερίας από την άνοδο των τιμών δεν υπερβαίνει τα οφέλη που προκύπτουν από τα δημόσια έσοδα και την τόνωση της εγχώριας δραστηριότητας καθώς η χώρα που επιβάλλει τον δασμό συνιστά «μονοψώνιο».

Ομως μια μονομερής επιβολή δασμού, στον πολυπολικό κόσμο που ζούμε, είναι μάλλον αδύνατη. Επιπλέον, η παραγωγή ενός τελικού αγαθού συνήθως αποτελείται από μια αλυσίδα προστιθέμενων αξιών που χάνονται στα βάθη εταιρειών και πολλών χωρών και περιοχών του πλανήτη με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η εφαρμογή της πολιτικής αυτής.

Δεν θα ήταν καλύτερα, να προσπαθήσει να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ που φτάνει σχεδόν τα $2 τρισ. το 2024;

Πρόκειται για τη γενεσιουργό αιτία του εξωτερικού ελλείμματος των ΗΠΑ καθώς το δημοσιονομικό έλλειμμα απορροφά τις εγχώριες αποταμιεύσεις, με αποτέλεσμα η εγχώρια αποταμίευση να βρίσκεται μόλις γύρω στο 5% του ΑΕΠ, και να υπολείπεται σημαντικά των επενδύσεων με αποτέλεσμα η αλλοδαπή εισροή κεφαλαίων – κυρίως ιαπωνικών $1 τρισ., κινεζικών $750 δισ. και ευρωπαϊκών – που συμπληρώνει το κενό, να προκαλεί το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου, για το οποίο ο αμερικανός πρόεδρος ενοχοποιεί όποια χώρα βρίσκει μπροστά του και επιστρατεύει τους δασμούς.

Υπάρχουν κάποιοι τρόποι να εξισορροπηθούν οι ανισορροπίες που ενοχλούν τον αμερικανό πρόεδρο. Ενας τρόπος είναι να τονωθεί η καταναλωτική κυρίως δαπάνη στην Κίνα και την Ευρώπη, πράγμα το οποίο, ιδίως στην Κίνα, έχει ήδη ξεκινήσει. Ο άλλος, τον οποίο η ίδια η δασμολογική πολιτική του επιταχύνει, είναι ένας περιορισμός της δαπάνης στην Αμερική, «λιτότητα», όπως το αποκαλούν οι πολιτικοί. Αρα, συνάγεται ότι ο πρόεδρος Τράμπ βρίσκεται σε καλό δρόμο.

Ο κ. Θεόδωρος Πελαγίδης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και υποδιοικητής στην Τράπεζα της Ελλάδος, πρώην υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών.

Πρώτη δημοσίευση στο Βήμα

Greek Finance Forum Team

Σχόλια Αναγνωστών