Η Γαλλία προστατεύει
καλύτερα τα μνημεία της από τη λειτουργία της ίδιας της
δημοκρατίας της. Όσο ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των
Παρισίων αναγεννάται από τις στάχτες του ως σύμβολο ενότητας
ενάντια στις αντιξοότητες, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία
της Ευρώπης αντιμετωπίζει πρωτοφανή αστάθεια μετά τη
σύμπραξη της ηγέτιδας της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν με την
Αριστερά, με σκοπό να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Μισέλ
Μπαρνιέ και να τορπιλίσουν τον προϋπολογισμό του. Σε μια
εποχή που ολόκληρη η περιοχή είναι ευάλωτη στις εμπορικές
αιχμές του Ντόναλντ Τραμπ και στην πολεμική μηχανή του
Βλαντιμίρ Πούτιν, αυτό που συμβαίνει στη Γαλλία είναι ένα,
"αχρείαστο" για τη Δύση, ταξίδι στο άγνωστο.
Τα παραπάνω έγραψε
σε πρόσφατο άρθρο – ανάλυση το Bloomberg, προσθέτοντας πως
το κοινοβουλευτικό χάος αποκαλύπτει τα συντρίμμια του
πολιτικού τοπίου της Γαλλίας μετά τα διαδοχικά σοκ της
πανδημίας και του πληθωρισμού και το τέλος μιας ισχυρής
περιόδου οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων
εργασίας. Το σχέδιο του Μπαρνιέ για τη μείωση του γαλλικού
ελλείμματος με εξοικονόμηση 60 δισεκατομμυρίων ευρώ (63,2
δισεκατομμυρίων δολαρίων) δεν επρόκειτο ποτέ να γίνει αρεστό
στην κοινή γνώμη, ωστόσο σοκάρει η ευκολία με την
οποία έγινε όμηρος πολιτικών που ενδιαφέρονται περισσότερο
για τις προεδρικές εκλογές του 2027 παρά για τη σύνταξη του
προϋπολογισμού. Επιβάλλοντας "κόκκινες γραμμές", απαιτώντας
περισσότερα μέτρα κατά της λιτότητας και "ρίχνοντας" τον
Μπαρνιέ έπειτα από μόλις 89 ημέρες διακυβέρνησης, η Λεπέν
έδωσε μια συμβολική "γροθιά" στις ελίτ που βρίσκονται στην
εξουσία, χωρίς όμως να προσφέρει καμία πραγματική απάντηση
στη δημογραφική και παραγωγική παρακμή στην οποία οδεύει η
χώρα.
Αυτές οι κόκκινες
γραμμές της ακροδεξιάς μετατρέπονται ουσιαστικά σε "δεσμά"
για τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, καθώς προσπαθεί να καλύψει
το κενό με έναν νέο πρωθυπουργό και να ξεκινήσει εκ νέου την
επίπονη πορεία προς έναν λειτουργικό προϋπολογισμό. Το
κοινοβούλιο της Γαλλίας είναι ακινητοποιημένο χωρίς
λειτουργική πλειοψηφία, αντανακλώντας την εικόνα μιας ολοένα
και πιο πολωμένης κοινωνίας, ενώ δεν είναι δυνατόν να γίνουν
νέες εκλογές τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους.
Και ενώ ιδανικά το εθνικό συμφέρον θα έπρεπε να έχει
προτεραιότητα, λαμβάνοντας υπόψη τα 350 δισεκατομμύρια ευρώ
χρέους και τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ πληρωμών τόκων που
λήγουν το επόμενο έτος, η δελεαστική προοπτική της εξουσίας
σε ένα σύστημα που "ο νικητής τα παίρνει όλα" δεν επιτρέπει
στους πολιτικούς να ξεφύγουν από την αναζήτηση της εύκολης
νίκης και του ριψοκίνδυνου "πόκερ". Αν αυτό οδηγήσει σε
μεγαλύτερη κοινωνική οργή ή αναταραχή, η θέση του Μακρόν
κινδυνεύει.
Οι χρηματοπιστωτικές
αγορές αντιμετωπίζουν προς το παρόν με σύνεση αυτό το χάος,
δικαίως καθώς δεν πρόκειται για μια κρίση του ευρώ αλά
ελληνικά ή αλά ιταλικά. Οι θεσμοί της Πέμπτης Δημοκρατίας
προσφέρουν τρόπους για να διατηρηθεί η λειτουργία του
κράτους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, με τη βοήθεια και
υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρώ - ειρωνικό αν
αναλογιστούμε την αποτυχημένη εκστρατεία "Frexit" της Λεπέν
για την απόρριψη του ενιαίου νομίσματος. Υπάρχει επίσης το
φαινόμενο της Παναγίας των Παρισίων: Ο εθνικός πλούτος της
Γαλλίας που αξίζει πάνω από το 680% του ΑΕΠ της είναι ένα
καθησυχαστικό μακροπρόθεσμο αντίβαρο στο σημερινό
συσσωρευμένο χρέος και στην πολιτική αστάθεια.
Παρόλα αυτά, ο
συνδυασμός της αύξησης του κόστους δανεισμού στην αγορά και
των έκτακτων εγκρίσεων των κυβερνητικών δαπανών κάθε
μήνα είναι επώδυνος. Θα μπορούσε να επιφέρει μη στοχευμένη
δημοσιονομική λιτότητα, όπως επισημαίνει το Bloomberg
Economics, που θα κλονίσει την οικονομία χωρίς να
καθησυχάσει τους επενδυτές που ανησυχούν για την πορεία του
χρέους μακροπρόθεσμα. Υπάρχει ένας τεράστιος κίνδυνος αργής
διάβρωσης που θα σκάψει βαθιά στους θεσμούς και την
κοινωνία: Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η
παρεμβατική Γαλλία μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά εν
μέσω μιας διαφαινόμενης παράλυσης, και τόσο οι επενδύσεις
όσο και η ανάπτυξη είναι πιθανό να δεχτούν βαρύ πλήγμα. Η
φαινομενική νίκη της Λεπέν στο όνομα της γαλλικής
αγοραστικής δύναμης κινδυνεύει να γίνει μια Καδμεία νίκη.
Ως μία από τις
σημαντικότερες γεωπολιτικές φωνές της Ευρώπης και ως η μόνη
πυρηνική δύναμη της ΕΕ, η φθίνουσα επιρροή της Γαλλίας είναι
τόσο αισθητή όσο και το κακό της "timing”. Η επιστροφή του
Τραμπ στον Λευκό Οίκο και η προοπτική μιας ειρηνευτικής
συμφωνίας με τον Πούτιν να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια των
Ουκρανών απαιτούν μια ισχυρότερη Ευρώπη, πιο ικανή να
υπερασπιστεί τον εαυτό της. Ο κυβερνητικός συνασπισμός της
Γερμανίας καταρρέει, αν και με περισσότερη αισιοδοξία για το
τι θα ακολουθήσει απ' ό,τι στη Γαλλία. Το Ηνωμένο Βασίλειο,
το οποίο φαίνεται τώρα εξαιρετικά πιο σταθερό από ό,τι κατά
την περίοδο του Brexit, πρόκειται να δεχτεί τεράστια πίεση
για να επιλέξει μεταξύ της Ευρώπης ή της "ανοιχτής
θάλασσας", όπως το είχε θέσει ο Ουίνστον Τσώρτσιλ. Αν ο
Μακρόν δεν μπορέσει να ενώσει τη Γαλλία και να την
κατευθύνει προς την επίλυση των δικών της προβλημάτων, η
λαμπρή επαναλειτουργία της Παναγίας των Παρισίων μπορεί να
είναι το μόνο που θα απομείνει από την κληρονομιά του.
|