|
Οι παραγωγοί
ορυκτών καυσίμων κόβουν και πάλι χρήματα. Ωστόσο, οι δυτικοί
χρηματοπιστωτικοί όμιλοι, οι οποίοι ευελπιστούν να ωφεληθούν
από τα λάφυρα μιας νέας έκρηξης πετροδολαρίων, όπως εκείνα
της δεκαετίας του 1970, μάλλον θα απογοητευθούν. Όπως
ανέφερε σε πρόσφατη ανάλυση του το Reuters, οι υψηλές τιμές
φυσικού αερίου και πετρελαίου ως απότοκο της εισβολής της
Ρωσίας στην Ουκρανία σημαίνουν ότι ο Οργανισμός
Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟΠΕΚ) θα κερδίσει 907 δισ. δολάρια
από τις εξαγωγές πετρελαίου φέτος, σύμφωνα με την Υπηρεσία
Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ (EIA), έναντι 577 δισ.
δολαρίων κατά μέσον όρο από το 2000 και μετά. Η Σαουδική
Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ και το Κουβέιτ
θα έχουν συνολικά πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών 409 δισ.
δολαρίων, υπολογίζει η Capital Economics, ή σχεδόν τριπλάσιο
από το σύνολο του περασμένου έτους. Το πλεόνασμα τρεχουσών
συναλλαγών της Ρωσίας μέχρι στιγμής το 2022 έχει επίσης
τριπλασιαστεί, σε ετήσια βάση. Σε προηγούμενες περιόδους
υψηλών εσόδων οι χώρες-παραγωγοί είχαν ανακυκλώσει αυτά τα
απροσδόκητα κέρδη τους διαμέσου του τραπεζικού συστήματος
της Δύσης. Η Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, συγκέντρωσε
ένα σωρευτικό πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών 160 δισ.
δολαρίων μεταξύ 1974 και 1982, σύμφωνα με το βιβλίο του
οικονομολόγου Ντέινιτ Λιούμπιν, «Χορός τρισεκατομμυρίων». Τα
περισσότερα εξ αυτών διοχετεύθηκαν στην αγορά ευρωδολαρίου
και ο όρος αυτός αντιστοιχεί σε καταθέσεις εκπεφρασμένες σε
δολάρια εκτός συνόρων ΗΠΑ – παραδείγματος χάριν, σε
ευρωπαϊκές τράπεζες ή σε ευρωπαϊκά υποκαταστήματα
αμερικανικών τραπεζών. Με τη σειρά τους οι τράπεζες διέθεσαν
τις καταθέσεις υπό μορφήν πιστώσεων στην Αργεντινή, στη Χιλή
και σε άλλες χώρες κατά την περίοδο της μεγάλης αύξησης του
δανεισμού προς τις αναδυόμενες αγορές.
Οταν οι τιμές
της ενέργειας εκτινάχθηκαν ξανά στις αρχές του 21ου αιώνα,
οι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων διοχέτευαν έσοδα σε δυτικά
επενδυτικά περιουσιακά στοιχεία, μέσω των αποθεματικών των
κεντρικών τραπεζών και των κρατικών επενδυτικών ταμείων. Οι
εξαγωγείς πετρελαίου της Μέσης Ανατολής και η Ρωσία από
κοινού αύξησαν τις συμμετοχές τους σε αμερικανικά χρεόγραφα
και μετοχικούς τίτλους κατά σχεδόν 500 δισ. δολάρια μεταξύ
2003 και 2008, σημειώνοντας πενταπλάσια αύξηση, την οποία
ξεπέρασαν σε απόλυτες τιμές μόνον η Κίνα και τα νησιά Κέιμαν.
Αυτό ενίσχυσε τη ζήτηση για μετοχές και ομόλογα αμερικανικών
ομίλων, ενώ οι εξαγωγείς πετρελαίου και οι αντίστοιχοι
μεγιστάνες αποδύθηκαν σε αγοραστική εκστρατεία ποδοσφαιρικών
συλλόγων και πολυκαταστημάτων στη Γηραιά Ηπειρο. Αυτές οι
χρηματοοικονομικές ροές, γνωστές ως ανακύκλωση πετροδολαρίων,
σημαίνουν ότι τα χρήματα που ξοδεύουν οι δυτικοί για καύσιμα
τελικά επιστρέφουν στις οικονομίες τους μέσω των επενδύσεων
των παραγωγών ενέργειας. Συμβαίνει ξανά. Το Ταμείο Δημοσίων
Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας άνοιξε νέα γραφεία στο
Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη φέτος το καλοκαίρι, ξεκινώντας μια
φρενίτιδα απόκτησης μετοχών αμερικανικών ομίλων, όπως οι
Alphabet και Microsoft. Η Αρχή Επενδύσεων του Αμπου Ντάμπι
πρόσφατα προσέλαβε το πρώην μεγαλοστέλεχος της Deutsche Bank
Ν. Υόρκης, Ντριού Γκόλντμαν, για να διαχειριστεί τις
επενδύσεις του.
Ωστόσο,
όπως χαρακτηριστικά ανέφερε το
Reuters στην ανάλυση του, σήμερα τα
λάφυρα μπορεί να απογοητεύσουν τις δυτικές τράπεζες με καλό
μνημονικό. Πρώτον, είναι χαμηλότερα. Προσαρμοσμένα στον
πληθωρισμό, τα έσοδα του ΟΠΕΚ ήταν υψηλότερα μεταξύ 2010 και
2014 από ό,τι φέτος, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΙΑ. Το
πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Σαουδικής
Αραβίας, των ΗΑΕ, του Κουβέιτ και του Κατάρ για το 2022 θα
είναι 1,6% του ΑΕΠ των ΗΠΑ, σε σύγκριση με 2,5% το 1974. |
