|
Ο
Πρέστον Μούι είναι
από πέρυσι διδάκτωρ Οικονομικών του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ
και ήδη έχει αρχίσει να προκαλεί αίσθηση. Προ ημερών κάλεσε
σε ένα blog μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα στον τομέα των
Οικονομικών. Τους παρουσίασε την άποψή του ότι οικονομολόγοι
και πολιτικοί δίνουν υπερβολική έμφαση σε ένα στατιστικό
μέγεθος: το κόστος της μονάδας εργασίας που υποτίθεται πως
δηλώνει πόσα δαπανά μια επιχείρηση για μια μονάδα παραγωγής.
Και η αύξηση του κόστους αυτής της μονάδας εκτιμάται ότι
οδηγεί σε πληθωρισμό.
Τα παραπάνω πολύ
ενδιαφέρον έγραψαν σε πρόσφατο άρθρο τους οι New York Times,
προσθέτοντας πως σύμφωνα με τον Μούι, «ο ισχυρισμός πως ο πληθωρισμός έχει
τη ρίζα του στο κόστος της μονάδας εργασίας είναι
τετριμμένος, είναι μια ταυτολογία που δεν υποστηρίζεται από
δεδομένα και είναι σαν τον αυτοκράτορα που είναι γυμνός». Ο
Μούι παραπέμπει σε δύο επιφανείς οικονομολόγους του
Χάρβαρντ, τον Λόρενς
Σάμερς και τον Τζέισον
Φούρμαν, που έχουν εκφράσει ανησυχία για τον υψηλό
πληθωρισμό. Αναφέρεται επίσης στην πρόεδρο της ΕΚΤ Κριστίν
Λαγκάρντ, που σε συνέντευξη Τύπου στις
15 Ιουνίου επικαλέστηκε το κόστος της εργασίας πέντε φορές.
Ερωτώμενη γιατί η τράπεζα αναθεώρησε προς τα πάνω τις
προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, η κ. Λαγκάρντ δήλωσε ότι
«ως επί το πλείστον οφείλεται στο κόστος της μονάδας
εργασίας». Ομοίως και ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ
Πάουελ έχει γράψει πως «τελικά» μια επίμονη άνοδος
στο κόστος της μονάδας εργασίας «θα ασκήσει ανοδικές πιέσεις
στις τιμές».
Εως ένα βαθμό η
συλλογιστική όλων αυτών είναι λογική. Απλά μαθηματικά: το
κόστος της μονάδας εργασίας αυξάνεται όταν οι αποδοχές των
εργαζομένων αυξάνονται ταχύτερα από όσο αυξάνεται η παραγωγή
τους. Και αυτό αποτελεί συνταγή για πληθωρισμό. Ο Μούι
παραδέχεται πως «η εργασία αποτελεί τμήμα της παραγωγής, το
υψηλό κόστος της εργασίας συνεπάγεται δαπανηρή παραγωγή και
η δαπανηρή παραγωγή οδηγεί σε υψηλές τιμές». Τονίζει,
ωστόσο, πως η σχέση αιτιότητας ανάμεσα στο κόστος της
εργασίας και στον πληθωρισμό δεν είναι μονοσήμαντη. Και όταν
ο πληθωρισμός ανεβαίνει και όλα τα άλλα μένουν αμετάβλητα,
τότε ασφαλώς θα σημειώσει άνοδο και το κόστος της εργασίας.
Ο Μούι επισημαίνει
πως το κόστος της μονάδας εργασίας αυξάνεται όταν αυξάνεται
το μερίδιο που αντιπροσωπεύει η εργασία στο εθνικό εισόδημα.
Αυτό συμβαίνει όταν οι αμοιβές των εργαζομένων αυξάνονται
ταχύτερα από όσο αυξάνονται τα κέρδη των επιχειρήσεων. Και
όπως επισημαίνει, αυτό συνέβη στην αρχή της πανδημίας αλλά
δεν διήρκεσε. «Εκτοτε το μερίδιο της εργασίας στο εθνικό
εισόδημα υποχωρεί και έχει επανέλθει ουσιαστικά στα επίπεδα
του 2019», τονίζει και προσθέτει ότι «αν εξετάσουμε την
κατάσταση σε σύγκριση με άλλες εποχές, δύσκολα μπορεί να
πιστέψουμε πως οι αμοιβές των εργαζομένων είναι υψηλές σε
σύγκριση με την παραγωγή».
Οταν εκδηλώθηκε η
πανδημία, ανέβηκαν τόσο οι μισθοί όσο και ο πληθωρισμός.
Δύσκολα μπορεί να πει κανείς αν οι μισθοί οδήγησαν τις τιμές
σε άνοδο ή οι τιμές οδήγησαν σε αυξήσεις μισθών ή αν τελικά
υπήρξε ένας συνδυασμός των δύο. Ο Μούι είναι σαφές πως
ανήκει στο στρατόπεδο που υποστηρίζει πως το αίτιο είναι ο
πληθωρισμός και όχι τα αιτήματα των εργαζομένων για αυξήσεις
των μισθών τους. Το ελάχιστο που μπορεί να του αναγνωρίσει
κανείς είναι ότι παρουσίασε ένα ισχυρό επιχείρημα πως η
αύξηση του κόστους της μονάδας εργασίας δεν αποτελεί εκ
πρώτης όψεως ένδειξη ότι ο πληθωρισμός επιταχύνεται εξαιτίας
των μισθών. |
