|
Σε ένα
πρόσφατο άρθρο του στο Project Syndicate η
Jayati Ghosh (καθηγήτρια Οικονομικών στο University of
Massachusetts Amherst και μέλος του High-Level Advisory
Board on Effective Multilateralism του ΟΗΕ) είχε γράψει πως
οι τιμές
των βασικών εμπορευμάτων ήταν σε ανοδική πορεία το
περασμένο έτος, και ειδικά τους τελευταίους έξι μήνες. Στις
προθεσμιακές αγορές, οι
τιμές του αργού πετρελαίου αυξήθηκαν
κατά 39% τον μήνα από τις 8 Φεβρουαρίου έως τις 8 Μαρτίου
2022, από 89 δολάρια το βαρέλι σε 124 δολάρια το βαρέλι, και
στη συνέχεια μειώθηκαν κατά 23% τον επόμενο μήνα, στα 95
δολάρια το βαρέλι.
Όπως είχε
γράψει η Καθηγήτρια, οι παγκόσμιες τιμές των συμβολαίων
μελλοντικής εκπλήρωσης σιταριού έχουν παρουσιάσει παρόμοια
μεταβλητότητα. Η τιμή του μαλακού κόκκινου σιταριού
εκτοξεύθηκε από 332 δολάρια ανά μετρικό τόνο τον Ιανουάριο
σε 672 δολάρια ανά τόνο τον Απρίλιο, αλλά μέχρι τον Ιούνιο
είχε πέσει στα 380 δολάρια – περίπου 50% υψηλότερα από ό,τι
πριν από έναν χρόνο.
Αυτές οι
δραματικές διακυμάνσεις των τιμών δεν προκλήθηκαν
από αλλαγές στην πραγματική παραγωγή και ζήτηση. Το να
αποδίδονται οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των εμπορευμάτων
στις ελλείψεις εφοδιασμού που προκλήθηκαν από τον πόλεμο της
Ρωσίας στην Ουκρανία δεν αποτυπώνει την πλήρη αλήθεια. Οι
μεγάλες αυξήσεις στα περιθώρια κέρδους των μεγάλων εταιρειών
πετρελαίου και αγροτικών επιχειρήσεων δείχνουν ότι αύξησαν
τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, αντίστοιχα, πολύ
πέρα από κάθε επίπεδο που θα μπορούσε να δικαιολογηθεί από
τις δικές τους αυξήσεις κόστους. Αλλά η ξέφρενη κερδοσκοπική
δραστηριότητα, κυρίως από χρηματοπιστωτικές εταιρείες όπως
τα αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου που κυριαρχούν
στις συναλλαγές, έχει κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα. Οι
υφιστάμενοι κανόνες της ΕΕ βοηθούν στην αποτροπή της
κατάχρησης της αγοράς στα επίσημα χρηματιστήρια
περιορίζοντας τις θέσεις των μεμονωμένων εμπόρων, αλλά
εξακολουθούν να επιτρέπουν τις συναλλαγές εμπορευμάτων εκτός
αγοράς, επιτρέποντας τη συνέχιση της υπερβολικής
κερδοσκοπίας. Οι ΗΠΑ απαγορεύουν τις εξωχρηματιστηριακές
συναλλαγές στα περισσότερα εμπορεύματα, αλλά παίκτες μπορούν
ακόμη να εισέλθουν στην αγορά μέσω πληρεξουσίων.
Ως αποτέλεσμα,
η κερδοσκοπία σε βασικά εμπορεύματα μπορεί ακόμη να
καταστρέψει τις ζωές των ανθρώπων. Ευτυχώς, υπάρχουν
ενδείξεις ότι οι ρυθμιστικές αρχές κινούνται. Σε πρόσφατη
συνεδρίαση της G20 στην Ινδονησία, ο Klaas Knot, πρόεδρος
του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ζήτησε στενή
παρακολούθηση της κερδοσκοπικής δραστηριότητας. Αλλά η απλή
παρακολούθηση δεν θα είναι αρκετή. Τα ρυθμιστικά μέτρα που
απαιτούνται για τον περιορισμό της κερδοσκοπίας στην αγορά
εμπορευμάτων είναι προφανή, επομένως η έλλειψη έγκαιρης
δράσης είναι εντυπωσιακή. Υποδηλώνει ότι οι ρυθμιστικές
αρχές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξακολουθούν να
βάζουν τα οικονομικά συμφέροντα πάνω από οτιδήποτε άλλο,
ανεξάρτητα από το κόστος για όλους τους άλλους. |
